به گزارش الف، تحولات بازار ارز و علی‌الخصوص نرخ نیمایی در هفته‌های اخیر فارغ از تحولات سیاسی و تنش‌های منطقه‌ای که اثر خود را بر جای گذاشته، ارتباط مستقیمی با رویکرد وزارت اقتصاد دارد.
عبدالناصر همتی از همان ابتدای سکانداری وزارت‌خانه به نرخ‌های متعدد ارز اعتراض داشت و یکی از مهم‌ترین اهداف خود را کم‌کردن از تعداد نرخ‌های موجود ذکر کرد. علاوه بر این، تجدیدنظر در قیمت ارز نیمایی و نزدیک‌کردن آن به بازار آزاد از جمله تأکیدات وزیر اقتصاد بود و به‌نظر می‌رسد آنچه که در حال حاضر به‌چشم می‌خورد، نسبت مستقیمی با رویکرد همتی و بانک‌مرکزی دارد. در حال حاضر و در سامانه نیما، نرخ نیمایی به‌صورت اسکناس با قیمت ۵۰ هزار تومان معامله میشود و در قالب حواله به کانال ۴۸ هزار تومان وارد شده است.
از منظر برخی کارشناسان اقتصادی، معنای این افزایش قیمت‌ها چیزی جز آماده‌شدن کشور برای ورود به موج تورمی جدید نیست؛ آن‌هم در شرایط تنش‌آمیز سیاسی که خود مستعد بروز تورم بوده و همزمان با این وضعیت حساس، سیاست‌هایی اتخاذ میشود که موجب انباشته‌شدن مشکلات و نارضایتی‌ها می‌گردد.
* از جیب اکثریت به اقلیت
حسین صمصامی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و یکی از جدی‌ترین منتقدین وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی با اشاره به روندی که از ابتدای سال طی‌شده و همچنین رویکرد وزارت اقتصاد می‌گوید: « از ابتدای سال بانک مرکزی با هدف رساندن نرخ نیمایی به بازار، قیمت ارز نیما را افزایش داده است. علاوه بر این، خروج۲۵۰۰ قلم کالا از شمول ارز نیمایی و همچنین افزایش نرخ نیما به‌معنی کوچک‌تر شدن سفره مردم است که ریاست محترم جمهور باید پاسخگو باشد.»
وی تاکید می‌کند: « این نوع بازی با سیاست ارز که افزایش قیمت‌ها را به‌دنبال دارد، به‌معنی برداشت از جیب مردم به‌نفع قاچاقچیان، صاحبان منابع ارزی و ثروت‌های بادآورده و مصداق بارز این عبارت است که تورم غنی را غنی‌تر و فقیر را فقیرتر می‌کند.»
صمصامی با اشاره به سیاستهای ارزی و اثر آن بر معیشت مردم می‌گوید: « با گران‌‌کردن ارز رسمی، حداقل ۳۰۰ هزار میلیارد تومان از سفره مردم به نفع اقلیت ثروتمند جامعه برداشته میشود اما تامین منابع کافی برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و رتبه‌بندی معلمان با مشکل مواجه میشود. انشاالله شاهد سیاستهای غلط در بودجه ۱۴۰۴ نباشیم.»
*به ضرر مردم و به نفع بورسی‌ها و تجار
برخی از منتقدین وزیر اقتصاد معتقدند که با توجه به ارتباط مستقیم نرخ ارز – چه نیمایی و چه آزاد – بر بازار سرمایه و یکی از متغیرهای اثرگذار بر آن، وزارت اقتصاد بر آن است که با حرکت در مسیر کاستن از نرخ‌های متعدد ارز و کم‌کردن فاصله قیمت ارز نیمایی و آزاد بتواند اثرگذاری مثبتی بر شاخص بورس بگذارد؛ مسئله‌ای که با توجه به اهمیت ارز در اقتصاد ایران و کلیدی‌بودن آن در نرخ تورم، زندگی میلیون‌ها ایرانی را دچار چالش‌های بسیاری خواهد کرد و در عوض منافع عده‌ای قلیل در بازار بورس و همچنین تجار را تامین خواهد کرد.
صادرکنندگان بارها و بارها به‌دلیل آنچه که فاصله بسیار زیاد ارز آزاد و رسمی تلقی میکنند، حاضر به بازگشت ارزهای حاصله از صادرات خود به کشور نبوده و چندین بار دولت‌های مختلف برای جلب نظر آنان سعی کرده‌اند سیاستی را اتخاذ کنند که فرجام آن به افزایش قیمت ارز منجر شده و در نهایت تورم حاصله را خانوارهای ایرانی متحمل شده‌اند.
*شگفتانههای همتی
به اعتقاد منتقدان وزیر اقتصاد، همتی در حال طی‌کردن مسیری است که پیشینیان قبل از خود آن را پیموده و نتایج نامطلوبش پیش چشم ماست. با توجه به خاستگاه فکری همتی، تلاش او برای افزایش قیمت ارز مسئله چندان عجیبی نیست اما نکته مهمی که در این میان وجود دارد، رویکرد مخاطره‌آمیز وزیر اقتصاد در همین ابتدای راه است. عجیب است در شرایطی که اولویت دولت باید بر مسئله کاستن از فشارهای تورمی و حفظ سطح معیشت مردم باشد، وزیر اقتصاد در آغاز به کار خود شخصاً سکاندار ماشین تورم شده و آن را به حرکت درآورده و این چیزی جز شگفتانههای تلخ عبدالناصر برای قاطبه مردم نیست.
