مهر: پیمایش مسیر شغلی فارغ التحصیلان و پیگیری دائمی موضوعی بود که به صورت پراکنده در سطح دانشگاه ها انجام شده بود اما در سال جاری این طرح از سوی وزارت علوم به صورت سراسری اجرا شد تا براساس نتایج این طرح، بتوان برای ظرفیت پذیرش در رشته های مختلف، بازنگری متون درسی و آموزش های کاربردی به دانشجویان برنامه ریزی و سیاستگذاری کرد.

طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان برای اولین بار است که در کشور اجرایی شده و قرار است در سال های آینده با حضور دانشگاه های بیشتری انجام شود.

هدف وزارت علوم در طرح رصد اشتغال دانش آموختگان

محمد سعید سیف، مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم تاکید دارد که هدف این وزارتخانه از اجرای طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی مقایسه دانشگاه ها با یکدیگر نیست بلکه هدف از اجرای این طرح برنامه ریزی و سیاستگذاری دقیق تر برای توسعه آموزش عالی است.

وی افزود: در سال جاری هدف این بود که طرح آغاز شود و امیدواریم در سال های آینده دانشگاه های بیشتری در این طرح مشارکت کنند.

مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم خاطرنشان کرد: ۸۷ دانشگاه کشور در این طرح شرکت کردند که براساس آمارهای موجود حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد دانش آموختگان این دانشگاه ها شاغل هستند.

سیف تاکید کرد: در دانشگاه هایی که در طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان شرکت کردند، ارتباط خوبی میان فارغ التحصیلان و بدنه دانشگاه ایجاد شده است.

وی گفت: دانشگاه ها پس از شناسایی فارغ التحصیلان خود می توانند از آنها در امور مختلف، کمک فکری دریافت کنند و همچنین موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه نیز افزایش می یابد.

مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم تاکید کرد: در سال های آینده باتوجه به اینکه آمارها دقیق تر و تعداد دانشگاه هایی که در این طرح شرکت می کنند نیز بیشتر می شود بنابراین می توانیم آمارهای مقایسه ای داشته باشیم.

سیف اظهار داشت: بخش زیادی از بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی مربوط به دانشگاه های کوچک و غیر دولتی هستند که این دانشگاه ها در طرح وزارت علوم مشارکت نداشتند.

وی خاطرنشان کرد: با رصد اشتغال فارغ التحصیلان، دانشگاه ها می توانند برای رشته های خود برنامه ریزی کنند به این نحو که اگر اشتغال فارغ التحصیلان یک رشته پایین باشد دانشگاه ها می توانند پذیرش در آن رشته را کاهش و یا به دانشجویان مهارت های شغلی آموزش دهند.

مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم تاکید کرد: وزارت علوم برنامه دارد هرساله این طرح را اجرا و نتایج آن را اعلام کند.

در طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان به آمارهای مرکز آمار ایران اشاره شده است که براساس اعلام این مرکز، تعداد ۳ میلیون و ۷۹۴ هزار و ۴۲۰ دانشجو در دانشگاه های کشور مشغول به تحصیل هستند که از این تعداد یک میلیون و ۷۲۳ هزار و ۲۶۹ نفر زن و ۲ میلیون و ۷۱ هزار و ۱۵۱ دانشجو مرد هستند.

براساس آمارهای مرکز آمار ایران بیشترین جذب فارغ التحصیلان در بخش خدمات شامل سازمان ها، دستگاه ها، ادرات دولتی، خصوصی و آموزش و پرورش، دانشگاه و... است.

ظرفیت اشتغال فارغ التحصیلان در حوزه های خدمات محدود است و در این حوزه تنها بخشی از فارغ التحصیلان جذب می شوند و جمعیت زیادی از فارغ التحصیلان به دلیل عدم آموزش های مهارتی و عدم نیازهای خدماتی، بیکار می مانند.

عدم هماهنگی میان فرصت های شغلی موجود در بخش های مختلف اقتصاد و به عبارتی کمبود تقاضا، بروز پدیده بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی را فراهم ساخته است.

سامانه طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاه ها با هدف مدیریت و دسترسی آسان به داده ها، تجزیه و تحلیل آمار، آنلاین بودن آن و نتیجه گیری در رشته های مختلف و مقاطع متفاوت راه اندازی شد که در سال جاری ۸۷ دانشگاه در این طرح شرکت و آمار و اطلاعات فارغ التحصیلان خود را در این سامانه بارگذاری کرده اند.

همزمان با دریافت اطلاعات مورد نیاز از وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی، وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان در سامانه های ثبت شده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مورد بررسی و نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

آمار اشتغال فارغ التحصیلان در ۴ دانشگاه بزرگ کشور

براساس نتایج به دست آمده مشخص شد که ۵۶.۳ درصد دانش آموختگان دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان بزرگترین دانشگاه تخصصی در حوزه علوم انسانی شاغل هستند و به صورت جزئی ۸۴.۷ درصد فارغ التحصیلان دوره دکتری، ۴۹.۶ درصد فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد، ۳۴.۸ درصد دانشجویان مقطع کارشناسی این دانشگاه مشغول به کار هستند.

همچنین براساس آمارهای ارائه شده توسط دانشگاه علم و صنعت به سامانه رصد اشتغال فارغ التحصیلان، در مجموع ۷۴.۷ درصد فارغ التحصیلان این دانشگاه مشغول به کار هستند که ۹۳.۱ درصد فارغ التحصیلان دوره دکتری، ۵۲.۹ درصد فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد و ۷۸.۲ درصد فارغ التحصیلان دوره کارشناسی این دانشگاه شاغل هستند.

براساس آمارهای موجود در این سامانه ۷۱.۵ درصد فارغ التحصیلان دانشگاه تربیت مدرس شاغل هستند که در مقطع کارشناسی ارشد ۵۶ درصد و در مقطع دکتری ۸۷ درصد دانش آموختگان این دانشگاه شغل دارند.

همچنین بررسی وضعیت دانشگاه بوعلی سینا همدان نیز نشان می دهد،  در مجموع ۶۷ درصد فارغ التحصیلان این دانشگاه شاغل هستند. در این دانشگاه ۹۳ درصد فارغ التحصیلان دوره دکتری، ۶۹.۷۸ درصد فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد و ۳۸ درصد فارغ التحصیلان دوره کارشناسی مشغول به کار هستند.

براساس اعلام وزارت علوم همانطور که در نمودارهای بالا مشاهده می شود به طور کلی با افزایش سطح تحصیلات، درصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی افزایش می یابد.

میزان اشتغال رشته های مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی در ۱۸ دانشگاه

در طرح رصد اشتغال دانش آموختگان وزارت علوم براساس آمار دریافتی از دانشگاه ها، میانگین درصد اشتغال فارغ التحصیلان سال تحصیلی ۹۳-۹۴ در برخی از رشته ها در ۱۸ دانشگاه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.

در این تحلیل پراکندگی دانشگاهها و رشته های متنوع در نظر گرفته شد. رشته های مکانیک، کامپیوتر، عمران، برق و زبان انگلیسی جز رشته های با میانگین درصد اشتغال بین ۵۰ تا ۶۰ درصد بودند.

همچنین رشته های علوم پایه مانند ریاضی، فیزیک، ادبیات فارسی نیز جز رشته های با میانگین رصد اشتغال بین ۱۰ تا ۴۰ درصد قرار داشتند.

میانگین شاغلین برخی رشته در 18 دانشگاه کشور

براساس این طرح، درصد اشتغال دانشگاه ها در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تعیین شده است که از سوی وزارت علوم آمارهای برخی از دانشگاه ها منتشر شده است.

وزارت علوم میانگین درصد اشتغال فارغ التحصیلان دوره کارشناسی در ۲۰ دانشگاه کشور را اعلام کرده است که نام دانشگاه های بزرگی مانند شهید بهشتی، خواجه نصیر، علم و صنعت، بوعلی سینای همدان، رازی کرمانشاه، کاشان، خوارزمی و هرمزگان در آن به چشم می خورد.

براساس این نمودار دانشگاه صنعتی سهند تبریز با ۸۷ درصد اشتغال فارغ التحصیلان دوره کارشناسی در صدر نمودار قرار دارد و دانشگاه های شهید بهشتی و خواجه نصر الدین طوسی در رده های دوم و سوم هستند.

در میان ۲۰ دانشگاه مورد بررسی، ۱۰ دانشگاه اول به تربیت متشکل از دانشگاه های صنعتی سهند، شهید بهشتی، صنعتی خواجه نصیر، گلستان، علم و صنعت، بوعلی سینا همدان، صنعتی قم، علم و هنر یزد، رازی کرمانشاه و فسا هستند.

همچنین میانگین درصد اشتغال در ۳۰ دانشگاه برای مقطع کارشناسی ارشد نیز اعلام شده است که دانشگاه های صنعتی سهند تبریز، بوعلی سینا همدان،  علم و صنعت، علم و هنر یزد، علم و معارف قرآن کریم، سید جمال الدین اسدآبادی، محقق اردبیلی، سمنان، یاسوج و خوارزمی به ترتیب بیشترین میزان اشتغال را داشته اند.

میانگین درصد اشتغال دانشگاه ها در مقطع دکتری نیز در این طرح مورد بررسی قرار گرفت که از سوی وزارت علوم وضعیت ۱۹ دانشگاه در این شاخص با یکدیگر مقایسه شده است.

در این میان اشتغال در دوره دکتری دانشگاه های ولی عصر رفسنجان، صنعتی سهند تبریز، میبد و  شهید بهشتی به صورت ۱۰۰درصد اعلام شده است.

براساس اعلام وزارت علوم درصد اشتغال دوره های دکتری در دانشگاه های محقق اردبیلی، بوعلی سینا همدان، سمنان، علم و صنعت ایران سیستان و بلوچستان و رازی کرمانشاه از ۹۰ تا ۹۷ درصد اعلام شده است.