باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: کارت های اعتباری نوعی از کارت های بانکی هستند که استفاده از آن ها گستره جهانی پیدا کرده است. مردم بیش از ۱۰۰ کشور در دنیا از این قبیل کارت ها استفاده می کنند؛ کارت هایی که پشتوانه اخذ آن ها اعتبار فرد است.

در کشور ما هم بعد از آزاد سازی سهام عدالت قرار بر این شد تا افرادی که روش مستقیم فروش سهام خود را انتخاب کرده اند، درصورت تمایل از فروش سهام خود خودداری کرده و از این سهام به عنوان پشتوانه ای برای دریافت کارت اعتباری استفاده کنند 
 
تصمیمی که پس از جلسه شورای هماهنگی اقتصادی رئیس جمهور و اعلام رئیس کل بانک مرکزی اتخاذ شده بود. تصمیمی که براساس آن مشمولان سهام عدالت می توانند از طریق بانک های عامل تا سقف ۵۰ تا ۶۰ درصد از ارزش دارایی سهام عدالت خود، کارت اعتباری دریافت کنند.

کارت های اعتباری یکبار مصرف نیستند

وثوقی کارشناس اقتصادی، ضمن حمایت از طرح مسوولان مبنی بر پشتوانه بودن سهام عدالت برای دریافت کارت اعتباری بیان کرد: این طرح خوب دارای ابهاماتی از جمله مشخص نبودن رده سنی متقاضیان، گروه های شغلی و چگونگی نحوه دریافت این کارت ها است.
 
او با اشاره به تجارب گذشته در خصوص اعطای کارت های اعتباری به بازنشستگان ادامه داد: این تجربه ناموفقی بود و سبب شد تا برخی سوء استفاده ها و کلاهبرداری هایی از قبیل این موضوع شکل گیرد بنابر این بار باید تدابیری اتخاذ شود تا اشتباهات گذشته تکرار نشود.
 
وثوقی با بیان اینکه پشتوانه اعطای این کارت، اعتبار فرد است، گفت: در اکثر کشورهای جهان که کارت اعتباری اعطا می کنند، اعتبار فرد از جمله درآمد و محل اقامت او به عنوان پشتوانه فرد برای دریافت این نوع کارت است و در کشور ما هم قرار است در آینده سهام عدالت به عنوان یکی از پشتوانه های دریافت کارت اعتباری قرار گیرد.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: باید در نظر داشت که افراد پس از دریافت آن اقدام به سوء استفاده و نقد کردن کارت در برخی فروشگاه ها نشوند یعنی فرد کارت را به فروشنده ارائه دهد و او با کسر مبلغی از اصل موجودی کارت، پولی را به دارنده کارت بدهد.
 
او با بیان اینکه کارت های اعتباری یکبار مصرف نیستند، گفت: دارندگان این کارت ها نمی توانند به یکباره از آن ها استفاده کنند و پس از اتمام موجودی دوباره می توان این کارت ها را شارژ کرد.

وثوقی با اشاره به یکی از مزایای این کارت ها اظهار کرد: سقف دریافت این کارت حدود، ۵۰ میلیون تومان است درحالیکه برای دریافت همین میزان در قالب وام، باید وام گیرنده ۳ ضامن داشته باشد تا مجموع حقوق آن ها بتواند پراخت اقساط را پوشش دهد.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در برخی از کشورهای جهان گاهی افرادی که خود دارنده این کارت ها هستند قرارداد جدید فرد دیگری که می خواهد کارت اعتباری دریافت کند را امضا می کنند و این زنجیره همچنان ادامه دارد و بدین گونه مردم را راغب به دریافت این نوع کارت می کنند.

او اظهار کرد: صورتحساب فرد یک ماه بعد از اولین تراکنش او صادر می شود و فرد تا  ۶ ماه پس از دریافت کارت می تواند هیچ گونه تراکنشی نداشته باشد اما درخصوص وام های دیگر درست یک ماه پس از دریافت وام پیامک کسر اقساط به شماره افراد ارسال می شود.

وثوقی با بیان اینکه در حال حاضر کارت اعتباری بیشتر از ۳۶ ماه قابل تقسیط نیست، گفت: نحوه بازپرداخت اقساط به گونه ای است که به عنوان نمونه قسط فرد هر ماه قریب به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است و بانک از این میزان سود خود را برداشته و یک میلیون تومان مجددا به حساب بازمی گردد و کارت فرد مجددا شارژ می شود.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: یکی از مزایای مثبت این کارت ها نسبت به وام های بانکی، گردشی بودن اقساط آن است یعنی پس از کسر سود توسط بانک عامل، کارت مجدد شارژ می شود و فرد کمتر به مشکل مالی بر می خورد و شما از محل حقوق خود، قسط می دهید و دیگر نگران نیستید با پرداخت قسط، مشکلی بابت مدیریت حقوق خود پیدا می کنید.

او در پایان تصریح کرد: در برخی از کشورها وثایقی مانند ملک هم به عنوان تضمین پرداخت این وام قرار می گیرد و بسته به میزان اعتبار شما روند دریافت این وام سهل تر می شود.

سقف کارت اعتباری در کشور ما ۵۰ میلیون تومان است

احمد ستاک کارشناس بورس، ضمن اشاره به وجه تمایز کارت های بانکی بیان کرد: کارت های نقدی به حساب خاصی متصل هستند و دارندگان تنها به اندازه موجودی کارت مورد نظر می توانند از آن استفاده کنند درحالیکه در
 
کارت های اعتباری موجودی وجود ندارد و دارنده می تواند آن را مجددا شارژ کنند.

او با بیان اینکه کارت های اعتباری در کشور ما تا سقف ۵۰ میلیون تومان اعتبار دارند، گفت: این میزان در کشورهای دیگر ۱۴۰ هزار دلار و برخی از کارت های آن ها از همان ابتدا سقف و یا محدودیتی ندارند و بیش از ۹۰ درصد کشورهای جهان از این نوع کارت ها استفاده می کنند.

ستاک ادامه داد: بدین طریق امتیازهایی در اختیار صادر کنندگان قرار می گیرد و این کارت ها با اتصال به سوئیچ های بین المللی سبب می شوند تا گردشگران در هر کشوری که سفر می کنند بتوانند از امکانات آن استفاده کنند.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به مزیت کارت های اعتباری تصریح کرد: اقساط دارنده یک ماه پس از اولین استفاده فرد از کارت خود شروع می شود درحالیکه وام گیرندگان بلافاصله یک ماه بعد از دریافت خود باید اقدام به پرداخت اقساط خود کنند.

او اظهار کرد: در برخی از کشورها برای افرادی که استفاده بیشتری ازاین کارت ها دارند مزایایی در نظر می گیرند بدین ترتیب که فرد هنگام خرید از برخی فروشگاه ها از تخفیف های ویژه ای برخوردار می شود اما در برخی دیگر از کشورها کارمزد برداشت پول از دستگاه های ای تی ام برای دارندگان کارت های اعتباری، بیشتر است.

ستاک افزود: در برخی از کشورهای پیشرفته مسائل مربوط به کلاهبرداری و مفقودی کارت را تضمین می کنند و بدین طریق مردم را ترغیب به استفاده از این نوع کارت ها می کنند و پشتوانه دریافت آن اعتبار فرد یعنی میزان درآمد و محل اقامت او است.
نباید این کارت ها به سرنوشت وام ازدواج دچار شوند
 
علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، با حمایت از طرح پیشنهادی اعطای کارت اعتباری به برخی از دارندگان سهام عدالت گفت: سرانه اعتبار برای خانوارهای ایرانی ۷ میلیون تومان است به همین منظور اعطای چنین تسهیلاتی به برخی خانوارهای دارنده سهام عدالت می تواند کمک حال قشری از جامعه باشد.
 
او با اشاره به یکی از مزایای کارت های اعتباری برای خرید کالا ادامه داد: به عنوان مثال زمانی که فرد می خواهد کالایی مانند یخچال را خریداری کند 5 درصد به فروشنده ۹۵ درصد را به حساب کارخانه واریز می کنیم و این امر سبب می شود دیگر کارخانه ای نیازی به اخذ وام پیدا نکند.

با این وجود انتقاداتی به طرح مذکور وجود دارد. برخی از کارشناسان معتقدند ممکن است برخی از بانک های عامل به دلیل سیاست های اعتباری که دارند شرایط تبعیض آمیزی را میان متقاضیان ایجاد کنند.
 
حسین دلبری کارشناس بورس، با انتقاد از این طرح بیان کرد: ساز و کار مشخصی برای نحوه اعطای این کارت ها مشخص نگردیده و از طرفی دیگر این احتمال وجود دارد که برخی از بانک های عامل سهام عدالت را به عنوان پشتوانه ای برای اعطای این کارت ها قبول نداشته باشند و دارندگان سهام عدالت به سرنوشتی مانند برخی از متقاضیان وام ازدواج دچار شوند.
 
حال امروز در جلسه مشترک میان بانک ملی و وزارت اقتصاد قرار است اولین کلید اعطای کارت اعتباری به دارندگان سهام عدالت بدون مراجعه حضوری به شعب کلید بخورد. باید منتظر ماند و دید این نوع تسهیلات چقدر می تواند در رفع نیاز جامعه موثر باشد.