دمانس یا زوال عقل شایع‌ترین اختلال شناختی است که در سالمندان شیوع قابل توجهی دارد و شایع‌ترین نوع آن دمانس ناشی از بیماری آلزایمر است که ۵۰ تا ۸۰ درصد از کل افراد سالمند به این نوع مبتلا هستند.
آلزایمر ماهیتی پیش‌رونده و تخریبی دارد و در پنج درصد از افراد بالای ۶۵ سال و ۲۰ درصد از افراد بالای ۸۰ سال دیده می‌شود و در مجموع یک نفر از هر پنج سالمند به بیماری آلزایمر مبتلاست.
بعد از بیماری‌های قلبی، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن تنفسی و سکته مغزی؛ بیماری آلزایمر به عنوان پنجمین علت مرگ و میر در سالمندان است.
گم کردن زمان و مکان، مشکل در انجام وظایف شخصی، فراموش کردن آدرس، احساسات بی‌دلیل، ضعف در شناخت تصاویر و فضاها، اشکال در تلفظ کلمات و دوری از اجتماع از علائم اولیه آلزایمر است.
چند تمرین ساده برای پیشگیری از آلزایمر عبارتند از محاسبه کردن بدون ماشین حساب، ورق زدن آلبوم عکس‌های قدیمی، شمارش اعداد به صورت وارونه، حفظ کردن شکل، یادگیری فعالیت جدید، مصرف بیشتر غذاهای دریایی و انجام ورزش‌های هوازی.
در صورت مشاهده هر کدام از علائم اولیه آلزایمر، به مراکز روزانه توانبخشی سالمندان مراجعه و از خدمات تشخیص، درمان و مشاوره تخصصی استفاده کنید و بدانید که سن قدرتمندترین عامل تعیین کننده فراموشی است، بنابراین مراقب سالمندان باشید.
دکتر هاله تاج‌الدینی متخصص طب ایرانی درباره راهکارهای پیشگیری از آلزایمر می‌گوید: آلزایمر در همه جوامع شیوع بسیار بالایی پیدا کرده است.
«فراموشی یکی از نشانه‌های آلزایمر است و با یکسری راهکارهای خیلی ساده در اصول سبک زندگی فرد مبتلا، فرد به حالت تعادل مغزی برمی‌گردد و فراموشی در واقع از بین می‌رود.» این مطلب بخشی از سخنان او در این گفت‌وگو بود.
او سفره غذایی را مهمترین راهکار دانست و بیان کرد: مزاج سالمندان به سمت سردی می‌رود بنابراین توصیه می‌شود که غذاهایشان گرمی باشد و از غذاهای مقوی مغز مانند مغزهای خوراکی(بادام، فندق، گردو)، تخم‌مرغ، ادویه‌ها (زعفران، دارچین و ...) استفاده شود که در تقویت مغز بسیار موثر هستند. البته افرادی که منع غذایی دارند حتما باید با پزشک معالج خود مشورت کنند.
به گفته تاج‌الدینی، مویز و کشمش در صبح ناشتا به تعداد مناسب استفاده شود، در پیشگیری از آلزایمر بسیار کمک می‌کند و ترشیجات و غذاهای سرد را حتماً از رژیم غذایی سالمندان حذف کنید.
طبق نظر متخصص طب ایرانی، هیجانات روحی می‌تواند عامل بروز آلزایمر باشد که خیلی از افراد این موضوع را جدی نمی‌گیرند بنابراین استرس‌های شدید، سوگ‌ها و اتفاقات بد را اول به سالمند نگویید و از گفتن مشکلات به سالمندان حتی‌الامکان خودداری کنید و بدانید که برخی اوقات آلزایمر بعد از شنیدن اتفاقات بد شروع می‌شود.
«اگر سالمندی درگیر بی خوابی و مشکلات روحی، افسردگی و اضطراب است؛ حتما باید به پزشک مراجعه کند و درمان شود زیرا این موارد می‌توانند فرد را به سمت آلزایمر ببرند.» این مطلب بخش دیگری از سخنان این متخصص طب سنتی بود.
او پیاده‌روی و دم و بازدم‌های هنگام ورزش را برای سلامتی ارگان‌های بدن مخصوصا مغز کمک‌کننده می‌داند و می‌گوید: کارهای فکری مثلاً حل کردن جدول، گوش دادن به تلویزیون، دیدن یک فیلم و ... نیز به دلیل کار کردن مغز، از فراموشی جلوگیری می‌کنند. البته فیلمی که می‌بیند یا مطلبی می‌خواند نباید ترسناک، غمگین و دردناک باشد بلکه باید باعث سرور و شادی فرد سالمند شود.
«رفتن سالمندان در بین خویشاوندان و دوستان خیلی تاثیرگذار است و تاثیر خوبی در تقویت حافظه دارد. همچنین رایحه درمانی کمک به سزایی در پیشگیری می‌کند به طوری که در فصل‌های خشک از گل نرگس در محیط خانه استفاده کنید و رایحه‌های طبیعی مثل اسطوخودوس، رایحه گل محمدی و بو کردن گلاب نیز بسیار مفید است.» این مطلب توصیه پایانی تاج‌الدینی در این گفت‌وگو بود.
