به گزارش الف؛ نوسانات شدید نرخ ارز از اواسط شهریورماه 96 آغاز شد و نرخ هر دلار آمریکا که شاخص بازار ارز است؛ از 5 هزار تومان گذشت و جا خوش کرد، اما با اقدامات پلیسی دولت در اواخر بهمن، نرخ دلار از حدود 4800 تومان به 4450 تومان رسید و این میزان در کمتر از 20 روز بازهم روندی صعودی به خود گرفته و با افزایش 700 تومانی در یک ماه، در روزهای اخیر به بیش از پنج هزار تومان رسید و برای کنترل بازار ارز جز دستگیری اخلالگران و دلالان در بهمن 96، اقدام قابلتوجهی از سوی دولت برای کاهش یا تثبیت نرخ دلار دیده نمیشود.
قیمت سکه نیز که در فروردین 96 حدود یکمیلیون و 216 هزار تومان بود که با افزایش 530 هزارتومانی در 15 فروردین به یکمیلیون و 746 هزار تومان رسیده است. بررسی تغییرات قیمت سکه در یک ماه اخیر نیز نشان میدهد قیمت سکه طی یک ماه با افزایش 160 هزارتومانی، از یکمیلیون و 586 هزار تومان به بیش از یکمیلیون و 750 هزار تومان رسید و این در حالی است که اقدامات بانک مرکزی و پیشفروش سکه نهتنها باعث کاهش حباب قیمت سکه نشد، بلکه به آن دامن هم زد و حتی دوباره و از امروز نیز پیشفروش آن انجام خواهد شد؛ اما آیا ادامه این سیاست میتواند بر کاهش قیمت تاثیر بگذارد یا نه؟
حسن روحانی در دوره تبلیغات انتخاباتی انتخابات ریاست جمهوری گفته بود: صبح نمی دانستیم ساعت ۱۱ یا ۱۲ ظهر قیمت دلار چقدر می شود؟
گرانی دلار در بازار ارز در حالی ادامه دارد که پیشتر رئیسجمهور و رئیسکل بانک مرکزی تاکید کرده بود که دلار بهزودی و طی روزهای آینده ارزان میشود؛ ولی گرانیها در بازار ارز در حالی هرروز رنگ جدیدی به خود میگیرد که با اوجگیری نرخ دلار هم حسن روحانی رئیسجمهوری و هم ولی ا... سیف رئیسکل بانک مرکزی به مردم اطمینان داده بودند که دلار بهزودی ارزان میشود؛ ولی به نظر میرسد وعدههای مسئولان در عمل تحقق نیافت و در روزهای آخر آذرماه 96 بود که ولیالله سیف از ارزانی دلار در ماههای بهمن و اسفند خبر داد؛ اما این وعده هیچ زمانی محق نشد.
مسوولان دلایل افزایش نرخ ارز تقاضا برای سفر اربعین؛ سفرهای آغاز سال میلادی 2018، سخنان ترامپ و... عنوان کرده و وعده داده بودند که بعد از هرکدام قیمت ارز کاهش مییابد؛ البته بسیاری به سوء مدیریت دولت در تثبیت قیمت ارز دلیل افزایش نرخ دلار و سایر ارزها عنوان میکنند بااینحال بازار و قیمتها در بازار سکه و ارز به سخنان و وعدههای آنان پشت پا زدند بهطوریکه بازار ارز و سکه در ایام تعطیلات نوروز هم از تحولات دست برنداشت تا جایی ماجرای نوسان بازار ارز و سکه به سال جدید هم کشیده شد و قیمت دلار برای نخستین بار به ۵۱۰۰ تومان و سکه به بیش از یکمیلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید و باوجوداینکه برخی پیشبینیها حاکی از آن بود که پس از شروع سال جدید با کاهش تقاضا، بازار ارز باثبات بیشتری همراه شود اما عملاً اینگونه نشد.
رئیسکل بانک مرکزی در اولین واکنش ارزی خود در سال جاری و به دنبال گرانی دلار تا ۵۱۰۰ تومان اعلام کرد که تقاضای کنونی بازار ناشی از مصارف واقعی نیست و انتظارات نقش مهمی در آن ایفا میکند.
به گفته وی حساسیتهای زیادی به تحولات اقتصادی وجود دارد و عملاً نوسان کوتاهمدت بازار را این بخش از تقاضا شکل میدهد.
سیف، اطمینان داد که وضعیت ارزی مناسب است و بازار در بلندمدت دچار کسری نمیشود.
گرچه رئیسکل بانک مرکزی بهگونهای بار دیگر وعده ارزانی دلار را داد، اما توضیحی دراینباره نداد که اگر این وعده واقعی است چرا تاکنون عمدتاً بازار خلاف این جریان حرکت کرده است.
امروز شنبه 18 فروردینماه در سومین هفته و پایان تعطیلات نوروزی در اولین واکنش به شایعات افزایش قیمتها، قیمت سکه و دلار بالا رفت. بر این اساس، هر قطعه سکه امامی یکمیلیون و 756 هزار تومان فروخته شد و قیمت دلار نیز به ۵۱۲۱ تومان رسید.
بر اساس این گزارش؛ اکبر ترکان مشاور عالی روحانی دیروز گفته بود اینکه قیمت دلار بالا رفت کار خوبی بود. (اینجا)
سخنان مشاور رئیسجمهور برعکس تمام سخنان خود رئیسجمهور و وعدههای دادهشده بود؛ اما برای بررسی این وعدهها و اینکه دولت موافق افزایش قیمت ارز است یا نه به بررسی وعدههای مسوولان میپردازیم که در ادامه میآید:
23 آذر 96: نوبخت: خاطر رئیسجمهور مکدر شد
محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامهوبودجه نیز 23 آذرماه در گردهمایی دانشجویان و جوانان حزب اعتدال و توسعه، با بیان اینکه رئیسجمهوری در جلسه امروز با وی تاکید کرده که درباره افزایش نرخ ارز بسیار نگران است، ادامه داد: آقای روحانی اصلاً و بههیچعنوان افزایش نرخ ارز را برنمیتابد و از افزایش آن بسیار مکدر است.
26 دیماه 96: سیف: نرخ ارز ثبات مناسبی دارد
ولی ا... سیف رئیسکل بانک مرکزی در گفتوگویی درباره نوسانات نرخ ارز در ماههای اخیر، گفت: از سال 92 تاکنون نرخ ریال نسبت به دلار 31 درصد تضعیفشده، این در حالی است که تضعیف روبل روسیه در برابر دلار، حدود 75 درصد، لیر ترکیه 95 درصد و یورو 12 درصد است. رئیسکل بانک مرکزی که با خبرگزاری خانه ملت گفتوگو کرده است، خاطرنشان کرد: نرخ ارز ثبات نسبی مناسبی در مقایسه با گذشته داشته است و بانک مرکزی تلاش میکند، این نوسانات را به حداقل برساند.
2 بهمن 96: رئیسجمهور: مردم خیالشان راحت باشد
حسن روحانی، رئیسجمهور در گفتوگوی تلویزیونی خود در 2 بهمنماه 96 تاکید کرده بود که مشکلی از بابت دلار وجود ندارد و مردم خیالشان راحت باشد. روحانی درباره شایعه بالا بردن نرخ ارز در پایان سال اظهار داشت: به نفع دولت نیست که دلار را بالا ببرد تا مخارجش را تامین کند. ما اول سال یک پیشبینی در خصوص نرخ ارز میکنیم و من به مردم بهصراحت میگویم دولت به دنبال افزایش نرخ ارز نیست و همواره من در دولت به مقامات مسئول این تاکید را داشتیم چراکه نوسانات مختلفی بر زندگی مردم خواهد گذشت. روحانی تاکید کرد: خیال مردم از بابت دلار راحت باشد.
بعد از سخنان رئیسجمهور نرخ دلار در بازار در روز بعد، با افزایش روبرو شد و به گفته فعالان بازار سخنان رئیسجمهوری و رئیسکل بانک مرکزی بهتنهایی نمیتواند محرکی برای کاهش قیمتها در بازار باشد ولی اگر تزریق ارز نیز همزمان با این اخبار افزایش یابد، میتوانیم امیدوار به ریزیش قیمت باشیم.
ولیالله سیف رئیسکل بانک مرکزی درباره روند حرکتی نرخ ارز افزود: پیشبینی ما این است که با توجه به سیاستها و اقدامات بانک مرکزی در روزهای اخیر و کاهش التهابات جامعه این روند، کاهشی خواهد شد و به تعادل ماههای گذشته بازخواهد گشت. روند ۴ تا ۵ سال گذشته همین بوده که نرخ ارز در دو ماه آذر و دی افزایشیافته و در اسفند متعادل میشود و مردم باید توجه کنند که کسی نمیتواند از سرمایهگذاری در بازار ارز سود ببرد و سود سپردهگذاری در نظام بانکی ما از درگیر کردن منابع مالی در بازار ارز بیشتر است.(اینجا)
8 بهمن 96: سیف: دلار بازهم ارزانتر میشود
ولیاله سیف امروز در حاشیه مراسم پنجاهمین سالگرد سازمان بورس و اوراق بهادار در جمع خبرنگاران گفت: بازار ارز شرایط خاص خود را طی کرده و بانک مرکزی بر این روند نظارت میکند. به نظر میرسد که التهاب بازار ارز که از یک یا دو ماه گذشته پیش آمد در حال تعدیل شدن است و هماکنون به شرایطی میرسد که حبابی نباشد. (اینجا)
17 بهمن 96: رئیسجمهور: دلار 4800 تومان نیست
رئیسجمهور در روز سهشنبه 17 بهمن در نشست خبری وقتی خبرنگار از دلار 4800 تومانی نام برد؛ پاسخ دادند که دلار 4800 تومان نیست. خبرنگار خطاب به رئیسجمهور گفته بود: آقای رئیسجمهور خبردارید که دلار 4800 تومان شده است؟ روحانی در پاسخ به او این قیمت را رد کرد و گفت: اینطور نیست. نرخ ارز باید به تعادل برسد. اگر نرخ ارز امروز بالاتر از هفتههای پیش است دلایل تجاری و اقتصادی ندارد. دلایل تجاری ندارد چون ما در تامین ارز و مخارج ارزی ترازمان مثبت است. دلایل اقتصادی هم ندارد.
وی بابیان اینکه امسال کسری بودجه نداریم بیان کرد: توصیهام به مردم این است در این مشیر پر ریسک قدم برندارند. مسیرهایی خیلی بهتر از مسیر ارز برای استفاده از پولشان وجود دارد و این مسیر،باثبات نخواهد بود. مردم به راهنمایی و توصیه مسئولان اقتصادی ما توجه کنند تا ضرر نکنند.
روحانی: دلار 4800تومان نیست، گرانی ارز دلایل روانی دارد/حرکت تیم اقتصادی درست بوده است
17 بهمن 96: کرباسیان: قیمت ارز پایین میآید و این توصیه را جدی بگیرند
مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد درباره نوسان قیمت ارز گفت: البته رئیسکل بانک مرکزی توضیح تخصصی را میدهد و نوسان قیمت ارز در این روزها باید مدیریت شود ولی من توصیه میکنم به افراد که از آن روزی باید نگران باشند که قیمت ارز پایین میآید و این توصیه را جدی بگیرند. (اینجا)
2اسفند 96: سیف: وضعیت مطلوب فعلی را هدایت میکنیم
ولی ا... سیف مدیرکل بانک مرکزی، روز چهارشنبه 2 اسفند در حاشیه جلسه دولت در جمع خبرنگاران اظهار داشت: مهمترین عاملی که منجر به آرامش در بازار ارز شده، جلوگیری از عملیات خلاف در معاملات ارزی بوده است. الآن با اقدامات انجامشده از طریق نیروی انتظامی و جلوگیری از صرافیهای غیرمجاز و کسانی که با لفظ، قیمتها را تعیین میکردند آرامش برگشته است. این نشاندهنده این است که هیجانات کاذبی که در قیمت ارز بود تخلیه میشود و این امر مطلوبی است که ما آن را هدایت میکنیم. (اینجا)
6 اسفندماه 96: سیف: قیمت ارز بهتدریج متعادل خواهد شد
ولیالله سیف رئیس بانک مرکزی در گفتوگو با ایلنا، درباره اقدامات صورت گرفته درباره عملکرد بانک مرکزی در خصوص کنترل قیمت ارز گفت: قیمت ارز تحت تاثیر التهابات زودگذر و هیجانی بازار قرارگرفته بود و به همین خاطر، قیمتهای بالایی را پیدا کرده بود. هماکنون این التهابات در حال کنار گذاشته شدن هستند و قیمت ارز بهتدریج در حال پیدا کردن قیمت تعادلی خود است و به دلیل اعمال برخی سیاستهای کنترلی، قیمت ارز در روزهای گذشته رونده کاهندهای را در پیشگرفته است. (اینجا)
12 اسفند 96: هماهنگی بانک مرکزی با ناجا برای ممانعت از رونق سوداگری در بازار ارز
رئیسکل بانک مرکزی از ادامه رصد تراکنشهای مشکوک بانکی برای برخورد با فعالیتهای سوداگرانِ در بازار ارز خبر داد و تصریح کرد: بانک مرکزی و وزارت امور خارجه هماهنگی داشتهاند تا روابط بانکی کشور در سطح بینالمللی ارتقا یابد و در این زمینه تلاشهای انجامشده و ادامه خواهد داشت.
رئیسکل بانک مرکزی یادآور شد: رصد تراکنشهای مشکوک بانکی ادامه خواهد داشت تا از فعالیتهای سوداگرانِ در بازار ارز جلوگیری شود همچنین با وزرت کشور و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و دستگاههای ذیربط هماهنگیها انجامشده است تا بهصورت جدی با فعالیتهای سوداگرانِ در بازار ارز برخورد شود.
13 اسفند 96: سیف: ترامپ عامل افزایش قیمت دلار بود
رئیس بانک مرکزی در مصاحبه با ایران گفت: اظهارات رئیسجمهوری امریکا در مورد عدم پایبندی ایران به برجام و اعلام اینکه برای آخرین بار این توافق را تمدید خواهد کرد، زمینهساز افزایش تقاضای سفتهبازی شد. (اینجا)
8 فرودین 96: توئیت رئیسکل بانک مرکزی درباره بازار ارز و تورم
به گزارش الف، ادامه نوسانات نرخ ارز باعث بیثباتی بازار و شکلگیری بیاعتمادی در بین بازیگران اقتصاد خواهد شد و همانطور که رئیسجمهور گفته بود زندگی مردم را نیز تحتالشعاع قرار خواهد داد؛ همچنین بیثباتی بازار ارز بر شاخصهای دیگر اقتصاد نظیر سرمایهگذاری، تولید و اشتغال تاثیر منفی خواهد داشت؛ اما به نظر میرسد با این وضعیت و علیرغم وعدههای دولتمردان فعلاً نباید انتظار ثبات در بازار و جلوگیری از افزایش لحظهای نرخ ارز را داشته باشیم.
گرچه افزایش نرخ دلار در قبل از عید را میتوان با افزایش تقاضای ناشی از سفرهای خارجی نوروزی توجیه کرد، اما افزایش حدود 300 تومانی نرخ دلار در هشت فروردین نشان میدهد موضوع افزایش نرخ دلار چیزی فراتر از افزایش تقاضاست و نوسانهای قیمت ارز یکی از نمودها و نمادهای ناکارآمدی اقتصاد ایران است و هنوز با اقتصادی ناکارآمد روبرو هستیم.