امروز مسئله تامین آب به بزرگترین چالش بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران تبدیل شده است، چالشی که در پاره ای از موارد در حال تبدیل شدن به یک بحران جدی است و برون رفت آن هم نیاز به اجرای طرحها و برنامه‌های کوتاه مدت دارد و هم نیازمند اجرای طرحها و برنامه های اساسی و بلند مدت است.

به همین منظور فهرست انواع پیشنهادات راهبردی و کاربردی قابل بررسی و اجرا در این زمینه به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

1- تمرکز بر بهینه سازی و افزایش بازدهی (بازسازی و لایروبی) آب قنوات با توجه به هزینه کمتر آن نسبت به سایر روش‌ها و مزایای فراوان دیگری که بر آن مترتب است.

2- ایجاد سازمان احیاء قنوات در وزارت نیرو و یا وزارت جهاد کشاورزی به‌منظور احیاء و حمایت از فرهنگ ساخت و نگهداری قنوات به عنوان یک دانش کاملأ بومی و البته با استفاده از دانش و ابزار نوین.

3- سرمایه گذاری کافی برای توسعه و تقویت طرحهای آبخیزداری با کمک مردم و گروههای جهادی برای کنترل آبهای سطحی و روان آبها.

4- برنامه ریزی برای احداث سدهای زیر زمینی که سالهاست در برخی از کشورهای پیشرفته آغاز شده و نقش مؤثری در جلوگیری از خالی شده سفره آبهای زیرزمینی دارد.

5- برنامه ریزی برای ایجاد مخازن طبیعی جهت جمع‌آوری و ذخیره‌سازی سریز مازاد آب سدها و نیز آب باران در فصول بارندگی (زمستان و بهار) با مشارکت بخش خصوصی.

6- تمرکز بر تصفیه و بازیابی فاضلاب شهرها و بازگردندن آن به چرخه مصرف به جای استخراج منابع زیرزمینی.

7- استفاده از آب خاکستری (آب مصرفی سیستم اداری و خانگی به جز فاضلاب توالت) برای صنایعی که مصرف آب آنها بالاست.

8- الزام کارخانجات به‌ویژه کارخانجات پرمصرف مانند؛ صنایع فولاد و نیروگاهها، برای بازیافت و ایجاد چرخه آب مصرفی در مجموعه خود.

9- انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق خشک و احیاء دریاچه‌های حدفاصل شرق کشور (حدفاصل خلیج فارس، دریای عمان و دریای مازندران) با اولویت به تصفیه در مبدأ.

10- سرعت بخشیدن به اجرای روشهای مختلف آبیاری تحت فشار و هوشمندسازی آن و افزایش یارانه و همچنین تسهیلات موردنیاز برای گسترش آن با کمک بانکها.

11- اجرای فوری طرح شناسایی و شناسنامه‌دار کردن، چاه های غیرمجاز خانگی به‌خصوص در شهرهای بزرگی مانند تهران و یا مناطق روستایی و نصب کنتور روی چاه‌های مجاز و برخوردد قاطع برای مسدودسازی چاه‌های غیرمجاز.

12- تمرکز بر آموزش و فرهنگ‌سازی برای اصلاح و اجرای الگوی مصرف در بخشهای مختلف اعم از خانگی، صنعتی، کشاورزی و تامین تجهیزات یارانه‌ ای از جمله شیرآلات هوشمند برای استفاده عمومی.

13- تنظیم و تدوین قوانین و مقررات بازدارنده از جمله؛ جریمه نقدی، افزایش تصاعدی آبونمان، قطع آب مشترکین پرمصرف و یا حذف یارانه آب و برق و متقابلاً تبدیل آن به یارانه خدماتی برای قشر آسیب‌پذیر در سایر موضوعات ضروری.

14- سرمایه گذاری برای زهکشی اصولی آب سدها از مبدأ (سد) تا مقصد نهایی برای مصرف (زمین‌های کشاورزی).

15- اتخاذ تدابیر لازم برای انتقال آب شور سد گتوند خوزستان به دریای آزاد یا دریاچه های آب شور داخلی و یا ایجاد کانال انحرافی برای جلوگیری از ورود آب به دریاچه پشت سد برای خشکاندن آن.

16 - واگذاری مسئولیت شناسایی و کشف راه کارهای علمی و عملی برای رفع شوری آب سدها و دریاچه‌ها به شرکت‌های دانش بنیان.

17- جلوگیری فوری از انتقال آب شیرین به دریاچه ارومیه و تامین آب موردنیاز آن از طریق دریاچه مازندران.

18- جلوگیری از خروج و استخراج آب شیرین رودخانه‌های زیرزمینی به دریای آزاد در مناطقی مانند بوشهر.

19- بهره برداری از منابع آبهای ژرف زیرزمینی در مناطقی مانند سیستان و بلوچستان که امکان آب‌رسانی به آنها وجود ندارد.

20- بازسازی شبکه لوله‌کشی آب شهر و تعویض و بهینه‌سازی بخش‌های پوسیده که نشتی و هدر رفت آب دارند.

21- برنامه‌ریزی برای تفکیک شبکه آب شرب از آب غیرشرب و نیز فاضلاب سیاه از فاضلاب خاکستری، برای استفاده بهینه از آنها (حداقل در شهرها و شهرکهای جدید). 

23- اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی و به‌خصوص در مناطق کم آب و حذف محصولات آب‌بر که مصرف آب آنها بالاست.

24- اقدام برای اجرای روشهای نوین متداول در دنیا یا بررسی روش‌های مبتکرانه به‌منظور جلوگیری از تبخیر آب پشت سدها که گفته می‌شود بین 6 تا 60 درصد است.

25- افزایش اجرای پروژه های بارورسازی ابرها در زمان و مکان‌های مناسب به‌گونه‌ای که نتیجه آن مشمول شهرهای کم‌آب کشور شود.

26- تجدیدنظر در مورد نوع و حجم فضای سبز شهری و استفاده از گیاهان کم مصرف و یا مصنوعی (مانند؛ درخت و چمن مصنوعی) یا سایر امکانات تزئینی جایگزین.

27- حمایت از شرکت‌های تولیدکننده دستگاه‌های استحصال آب از رطوبت هوا و شرکت‌های خلاق و نوآور در این زمینه.

28- توسعه روشهای کشاورزی گلخانه‌ای و روش نوین هیدروپونیک (کشاورزی بدون خاک) به‌خصوص در مناطقی که کم‌آب هستند.

29- تلاش برای یکپارچه‌سازی زمین‌های کشاورزی به منظور مکانیزه‌سازی سیستم کاشت، داشت و برداشت و به‌خصوص اصلاح سیستم آبیاری آنها، از طریق ایجاد، توسعه و حمایت از تعاونی‌های کشاورزی و روستایی.

30- تشدید قوانین حفظ پوشش گیاهی مراتع و جنگل‌ها و اقدام برای تقویت پوشش گیاهی زمین در جهت حفظ رطوبت خاک و کمک به نفوذ آب در زمین.

31- مقابله با ایجاد و گسترش صنایعی (داخلی و یا بین‌المللی) که باعث تولید گازهای گلخانه‌ای و تغییرات گسترده آب و هوایی و اقلیمی می‌شود.

32- توجه به اصول آمایش سرزمینی به خصوص در مورد صنایع و محصولات کشاورزی آب‌بر (با مصرف بالای آب) مثل نیروگاهها، صنایع فولاد و امثال آن.

33- ترغیب بخش خصوصی به احداث تصفیه‌خانه فاضلاب، کارخانه آب‌شیرین‌کن یا تولید ضابطه‌مند آب با استفاده از روش‌های فوق‌الذکر (همانند نیروگاه‌های خصوصی)، به منظور تصفیه فاضلاب شهری و شیرین‌سازی آب دریاها و دریاچه‌ها با شرط خرید تضمینی آب تولیدی توسط دولت. 

بدیهی است که اجرای هرکدام از طرحهای مورد اشاره مستلزم بررسی تمام جوانب و پیامدهای اجرای آنها (در ابعاد مختلف) در دراز مدت و کوتاه مدت و در نهایت انتخاب مقرون به صرفه ترین راه کارها برای مدیریت بهینه منابع آبهای کشور است.