به گزارش الف، بعد از اینکه «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه با عقب نشینی از همه مواضع تند خود علیه عربستان و «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور در اردیبهشت ماه گذشته به ریاض سفر کرد، قرار است این بار ترک‌ها میزبان شاهزاده جوان سعودی باشند.

محمد بن سلمان که بعد از یک دوره طولانی انزوای منطقه‌ای و بین‌المللی، یک سفر دوره‌ای به کشورهای مختلف آغاز کرده، بعد از سفرهایی که روزهای قبل به اردن و مصر داشت روز چهارشنبه 22 ژوئن میهمان ترکیه است. در این دیدار روابط دوجانبه و همکاری‌های مشترک میان ریاض و آنکارا در سطوح مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. اما پشت پرده سفرهای دوره‌ای بن سلمان به طور کلی و سفر به ترکیه به شکل ویژه چیست و او چه اهدافی را دنبال می‌کند.

در وهله نخست باید به اتفاقی اشاره کرد که در اوایل دوره ولیعهدی محمد بن سلمان در سال 2018 موجب شد تا روابط ترکیه و عربستان شکراب گردد و شخص اردوغان مواضع  تندی علیه این کشور و محمد بن سلمان اتخاذ کند. بعد از رسوایی قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول، یک دوره پرتنش در مناسبات ریاض و آنکارا شروع شده و اردوغان از مقامات سعودی خواست تا همه متهمان این پرونده را تحویل دادستانی ترکیه دهند.

اما بعد از گذشت 4 سال از قتل خاشقجی و درحالی که این پرونده با عدم محاکمه و مجازات مجرمان اصلی به طرز مشکوکی بسته شد، آنکارا با تحویل پرونده مذکور  به عربستان یک چرخش 180 درجه‌ای در مواضع خود انجام داد که علت آن به سیاست معمول اردوغان و منفعت‌طلبی‌های وی در موقعیت‌های متعدد برمی‌گردد. رئیس جمهور ترکیه در شرایطی باب آشتی با ریاض را گشود که این کشور در یک بحران اقتصادی بی‌سابقه به سر می‌برد و اردوغان امیدوار به کسب منافعی از سعودی‌ها در این زمینه است.

گذشته از اهدافی که اردوغان در آشتی با عربستان دنبال می‌کند، بن سلمان قصد دارد به طور کامل از اتهاماتی که در پرونده خاشقجی متوجه وی است تبرئه شود و به ویژه این مسئله برای او در آستانه سفر «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا به عربستان اهمیت زیادی دارد. بنابراین ولیعهد سعودی احساس می‌کند که از طریق این سفر می‌تواند جایگاه بین‌المللی خود را بازگردانده و از انزوایی که گرفتار آن بود خارج گردد.

از طرف دیگر درحالی که به دنبال وخامت اوضاع جسمانی «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان بحث انتقال قدرت در این کشور مطرح شده، بن سلمان قصد دارد بعد از یک دوره طولانی دوری از حضور مستقیم مقابل دوربین‌ها، بار دیگر در رسانه‌ها مطرح شده و تلویحا خود را به عنوان پادشاه آینده عربستان معرفی کند.

برخی ناظران نیز یکی از ابعاد و اهداف سفر بن سلمان به ترکیه را در چارچوب تلاش‌های وی برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی تلقی می‌کنند. به ویژه اینکه در دوره اخیر مناسبات میان ترک‌ها و صهیونیست‌ها به شکل قابل توجهی تقویت شده و تا سرحد همکاری‌های دوجانبه در سطوح مختلف و سفرهای متقابل مقامات ارشد دو طرف رسیده است که بارزترین آنها سفر «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم صهیونیستی به آنکارا و سفر «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه به اراضی اشغالی بود. 

مسئله دیگر به اهداف اقتصادی سفر محمد بن سلمان به آنکارا مربوط می‌شود که هر یک از طرفین سعودی و ترک انگیزه‌های متفاوتی در این زمینه دارند. همانطور که گفته شد عمده هدف اردوغان از همگرایی با عربستان کسب حمایت اقتصادی این کشور است. 

رسانه‌های ترکیه گزارش می‌دهند که بدهی‌های خارجی، این کشور را در بن‌بست بزرگی قرار داده و بازارهای ترکیه چشم به همکاری با عربستان دوخته‌اند. در همین زمینه یک مقام ارشد ترک اعلام کرد که «عصر جدیدی در روابط ما با عربستان آغاز و عادی سازی، کامل خواهد شد. در چارچوب این سفر چند موافقتنامه در زمینه انرژی، اقتصاد و امنیت امضا می‌شود».

اما در طرف مقابل محمد بن سلمان در شرایطی که احساس می‌کند پادشاه آینده عربستان است قصد دارد جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی این کشور را از دروازه اقتصاد ارتقا ببخشد. این رویکرد ولیعهد سعودی در سفرهای او به اردن و مصر نیز دیده می‌شود؛ جایی که هردو کشور از بحران و رکود اقتصادی رنج می‌برند و در این سفرها بن سلمان ده‌ها قرارداد همکاری با کشورهای مذکور امضا کرد.

از آن گذشته نتیجه این سفرهای دوره‌ای بن سلمان می‌تواند بر روند اجلاس شورای همکاری خلیج فارس که قرار است در جریان سفر بایدن به عربستان در این کشور برگزار گردد نیز تاثیرگذار خواهد بود و بن سلمان، تلاش مي‌کند در مورد پرونده‌های مهم منطقه از جمله پرونده هسته‌ای ایران به يک وحدت نظر و موضع مشترک با رهبران ترکيه، مصر و اردن دست پيدا کند.

همچنین باید به این نکته توجه کرد که نه بن سلمان و نه اردوغان دل خوشی از جو بایدن و سیاست‌های وی ندارند و همین مسئله می‌تواند همگرایی دو طرف را تقویت کند. همچنین محمد بن سلمان امیدوار است که با سلب مسئولیت خود در پرونده جمال خاشقجی و دریافت حمایت ترک‌ها در این زمینه بتواند از زیر فشارهای دولت جدید آمریکا که به بهانه مسائل حقوق بشری، ولیعهد جوان سعودی را در تنگنا قرار داده است، خارج گردد.