خبرگزاری فارس نوشت: مامان بچهها چطوری به وجود میان؟ چرا مامان باباها باید پیش هم بخوابن؟ بچهها چطوری از شکم مامان بیرون میان؟ معمولا اغلب پدر و مادرها وقتی با چنین سوالاتی از طرف فرزندشان مواجه میشوند دست و پایشان را گم میکنند و نمیدانند باید به فرزندشان چه بگویند. بعضیها دلشان هزار راه میرود که اصلا چرا بچه من چنین سوالی در ذهنش پیش آمده. نکند چیزی دیده. یعنی کسی به او حرف نامربوطی زده؟در این گزارش قرار است به این دغدغهها پاسخ داده شود.
*دو تفکر اشتباه برای پاسخ به سوالات جنسی کودک
روانشناس تربیتی و مدیر موسسه تربیت بنیادی، حجت الاسلام « محمد مهدی الهی منش» همان اول کار تکلیف پدر و مادرها را با دو طرز فکر در مواجهه با سوالات جنسی کودک مشخص میکند.
یک طرز فکر میگوید هیچ آگاهی به بچه ندهیم. چون چشم و گوش کودک باز شده و منحرف میشود. یا برخی فکر میکنند اگر پاسخ سوالات کودک را بدهند خلاف حیا است و میگویند روی فرزندمان به ما باز میشود.
یک تصور دیگر هم در این خصوص وجود دارد که میگوید همه چیز را خودمان به کودک بگوییم که نیازی به کنجکاوی و از این جا و آن جا پرسیدن نداشته باشد.
حجت الاسلام الهی منش معتقد است هر دو فکر غلط و آسیب زا است. برای هر کدام هم دلیل دارد و در توضیحش میگوید:«آسیب اولین تفکر که میگوید هیچ چیز به بچه نگوییم این است که کودک پاسخ سوالاتش را از جای دیگری جستجو میکند و آن وقت است که اطلاعات زیاده از حد به او میرسد و همین موضوع میتواند زمینه انحراف جنسی را در او ایجاد کند. پس بهتر است اطلاعات درست را از خودتان دریافت کند نه دیگرانی که ایمن نسبت به آنها نیستیم.
علاوه بر این باید بدانیم اهل بیت ما در این مورد با افراد صحبت میکردند. نوع برخورد حضرات معصومین به گونهای بوده است که شخص، راحت در مورد نیازها و خواسته هایش با حضرت صحبت میکرده و حضرت به او راهکار نشان دمی داده. اما تفکر دوم هم اشتباه است. ما ذهن کودک را درگیر میکنیم و زمینه ایجاد آسیب را فراهم میکنیم.»
*ذهن کودکت را دریاب
اولین و طلاییترین توصیه آن است که پدر و مادر عزیز متناسب با سن کودک اطلاعاتی که لازم دارد در اختیارش قرار بدهیم. اما حواسمان باشد این اطلاعات دادن را بر اساس سوالات و درگیریهای ذهنی کودک سامان بدهیم. یعنی تا او ذهنش درگیر نشده یا سوالی برایش به وجود نیامده است لازم نیست اطلاعاتی بدهیم. لازمه این مساله این است که با او ارتباط خوبی داشته باشیم و متوجه درگیریهای ذهنی و مسائلش باشیم.» الهی منش با یک مثال ماجرا را توضیح میدهد. مثلا اگر کودک پرسید مامان ما چطوری از شکمت بیرون آمدیم شما پروسه واقعی زایمان را برای بچهها نگویید. چون ممکن است ترسناک باشد و توجه آنان را به یکی از کارکردهای دستگاه تناسلی جلب کند.قبل از بلوغ زایمان را فقط به شیوه سزارین برای کودک توضیح دهید.
*خونسرد باش
پاسخ دادن به سوالات جنسی کودک قواعد و اصول خودش را دارد که هر پدر و مادری باید این اصول را آویزه گوشش کند. اولین توصیه به والدین این است؛«عادی باشید و خونسرد.» دومین توصیه روانشناس تربیتی مهمتر است؛«از مقصود اصلی سوال کودک مطمئن شویم. گاهی سوال اصلا جنسی نیست.»
*ریشه سوالات را بررسی کنید
بررسی کنید ریشه به وجود آمدن سوال جنسی فرزندتان چیست و اگر اطرافیان یا مسائلی موجب به وجود آمدن این دست سوالات شده است ریشه را برطرف کنید. گاهی بیکاری زیاد، گاهی مطالعه یک کتاب داخل کتابخانه که مناسب سن او نبوده، گاهی معاشرت با برخی افراد، گاهی نت آزاد، گاهی فیلمها و مسائل دیگری موجب به وجود آمدن سوالات جنسی کودک میشود.»
*پدر یا مادر! کدام پاسخگو باشند؟
تعادل را حفظ کنید. نه از این ور بام بیفتید نه از آن ور بام. اداهای روشنفکری را هم کنار بگذارید. الهی منش میگوید:«پاسخگویی به سوالات جنسی کودک توسط والدهم جنس انجام شود به دلیل لزوم حفظ حیا و ارتباطهای بعدی و اینکه سعی کنید در خلوت با فرزندتان حرف بزنید.»
*خودت چی فکر میکنی؟
بی گدار به آب نزنید. قبل از هر جوابی جوانب کار را خوب بسنجید. الهی منش میگوید:«میزان اطلاعات فرزندتان را ارزیابی کنید. ازش بپرسید خودت چی فکر میکنی؟ کودک اینطور مواقع از شما توجه میخواهد و وقتی کودک با شما در حال حرف زدن است شش دانگ حواستان به او باشد. اگر سرگرم کاری هستید. موبایل دستتان هست. کنار بگذارید و در مرحله بعد اینکه سعی کنید پاسختان قانعکننده و روشن باشد. توضیح اضافی به کودک ندهید.»
*توضیح اضافه ممنوع! / چرا باباها بچهدار نمیشن؟
گاهی فرزندتان از شما یک سوال میپرسد اما ممکن است شما نه تنها جواب آن یک سوال بلکه اطلاعات اضافه بر سازمان هم به او میدهید. اما کارشناس تربیت دینی میگوید:«توضیح اضافی ندهید. بدون فایده و بیدلیل اطلاعات ندهید و ذهن او را درگیر نکنید. قبل از توضیح از خودتان بپرسید: هدفتان از توضیحی که میدهید چیست؟ چه نیازی از کودک با داشتن این اطلاعات برطرف میشود و یا کدام مساله حل میشود؟»
مثلا ممکن است کود ک از شما بپرسد که چرا باباها بچهدار نمیشوند؟ شما فقط به او بگویید که برای رشد بچه به یک کیسه نیاز است که باباها این کیسه را در شکمشان ندارند. فقط مامانها دارند و بچه باید در شکم مامان بزرگ شود.»
*پاسخ محرک نباشد
اینطور نباشد که بیایید ابرو را درست کنید. بزنید چشم را هم کور کنید. حجت الاسلام الهی منش در این خصوص توضیح میدهد:«پاسخ هایتان محرک نباشد و سوال جدیدی تولید نکنند. در اطلاعات دادن او را کنجکاو و حساس نکنید و یادتان باشد هیچ وقت دروغ نگوییم. حتی اگر نمیخواهیم همه حقیقت را توضیح دهیم آنچه میگوییم درست باشد.»
*وقت بخرید، از مشاور کمک بگیرید
از گفتن نمیدانم نترسید. اگر جواب درست را نمیدانید از فرزندتان وقت بگیرید برای فکر کردن و مشورت گرفتن. اگر از عهده پاسخ دادن به سوال بر نمیآیید از یک مشاور کمک بگیرید. همه این توصیهها به کنار. کاری کنید فرزندتان به شما اعتماد کند.الهی منش میگوید:«به فرزندتان اطمینان بدهید که در مورد این نوع مسائل هر موقع لازم بود خودتان اطلاعات کافی را در اختیارش میگذارید و لازم نیست از شخص دیگری بپرسد.»