بحرانی که فقط به تعویق انداخته شد!

یوسف مشفق، گروه اجتماعی الف،   4021024109 ۳۹ نظر، ۰ در صف انتشار و ۸ تکراری یا غیرقابل انتشار

با علم به وضعیت اسفبار صندوق‌های بازنشستگی، ضرورت دارد طرحی نو برای سامان‌بخشی به وضعیت صندوق‌ها ارائه شود؛ طرحی که شاید بخشی از راهکارش هم افزایش سن بازنشستگی باشد اما با در نظر گرفتن حقوق نیروی کار و ترسیم افقی روشن برای او که امید و انگیزه‌اش را برای کار کردن و ادامه فعالیت دوچندان کند.

بحرانی که فقط به تعویق انداخته شد!

موافقت شورای نگهبان با مصوبه مجلس در خصوص افزایش سن بازنشستگی، بار دیگر نشان داد در نظام سیاست‌گذاری کشور، معمولا دم‌دست‌ترین راه برای حل موقتی بحران‌ها انتخاب می‌شود و اساساً نگاه عمیق و آینده نگرانه در خصوص تبعات تصمیم‌گیری‌ها وجود ندارد.

اینکه به‌دلیل ناترازی‌‌ها مشکلاتی برای صندوق‌ها پدیدار شده، اظهر من‌الشمس است و نیازی به واکاوی بر سر اصل موضوع نیست اما اینکه پرهزینه‌ترین راه برای التیام موقتی و تعویق بحران‌ها – نه حل آن - برگزیده می‌شود، محل سوال است.

اساساً کارآمدی دستگاه‌های سیاست‌گذار، به کیفیت اقداماتشان در میانه بحران‌ها بستگی دارد نه زمانی که شرایط بر وفق مراد بوده و مصائب ساختاری ریشه ندوانده و این مسئله کلیدی‌ترین مولفه برای قضاوت در خصوص سودمندی ساختار حاکمیتی است.

با این نحوه تصمیم‌گیری در خصوص مسائلی که دامنه شمولیت آن بسیار گسترده است، ارزیابی عمومی نسبت به نهادهای تصمیم‌ساز در کشور مناسب نیست چون به یک‌باره و بدون اجماع نظر کارشناسان، راهکارهای خلق‌الساعه‌ای اتخاذ می‌شود که نسبت به آن سوگیری وجود داشته و متعاقباً نارضایتی‌های بسیاری را هم به‌دنبال دارد. 

دولت و مجلس باید پاسخ دهند که با چه منطق و مبنایی تنها راه موجود برای جلوگیری از ورشکستگی صندوق‌ها را افزایش سن بازنشستگی در نظر گرفته‌اند؟ وزیر کار که این راهکار را یک تجربه طی‌شده در دنیا و روش مرسومی ذکر می‌کند، آیا در چگونگی و کیفیت اجرایی‌شدن افزایش سن بازنشستگی در دیگر نقاط جهان نیز تحقیق کرده است؟ ایشان که دیگر نقاط دنیا را الگویی مطلوب ذکر می‌کنند، آیا می‌پذیرند که وقتی در دیگر کشورها سن بازنشستگی افزایش می‌یابد، نیروی کار هم از حداقل دستمزدهای مکفی و شرایط انسانی برای یک زندگی معمولی برخوردار است و انگیزه‌های بیشتری برای کار کردن دارد؟ نه مثل ایران که نیروی کار، دستمزدش تنها برای یک‌سوم ماه کفایت می‌کند و با صدها مشکل دیگر از جمله بیمه و ناامنی شغلی روبروست! 

آیا ایشان شکل‌یابی نیروی کار و قدرت جامعه کارگری برای استیفای حقوقشان در دیگر نقاط جهان را هم در این اظهاراتشان در نظر گرفته اند؟! اینکه برای توجیه یک مصوبه پر تبعات، به تجربه کشورهای دیگر تمسک جسته شود منطق و پشتوانه‌ای ندارد چون نیروی کار در دیگر کشورها – با وجود حاکمیت اقتصاد سرمایه‌داری – از قدرت چانه‌زنی، اعتصاب، اعتراض و مذاکره برخوردار است و حتی در ازای دریافت امتیازاتی تن به موافقیت با راهکارهایی چون افزایش سن بازنشستگی می‌دهد و حداقل افق مشخصی را پیش‌روی خود می‌بیند. اما در ایران که هزینه سبد معیشت به رقمی حدود 20 میلیون تومان رسیده اما مجموع دریافتی نیروی کار نصف این رقم می‌شود، با چه انگیزه‌ و افق روشنی نیروی کار باید با افزایش سن بازنشستگی موافقت کرده و تجربه دیگر کشورها را الگو قرار دهد؟ 

پرواضح است که مصوبه افزایش سن بازنشستگی بدون اجماع‌نظر و آنچه در حوزه کار، سه‌جانبه‌گرایی نامیده می‌شود تنظیم و تصویب شده است و بدون تردید تبعات این یک‌جانبه‌گرایی در زمانی نه‌چندان دور، دامن‌گیر کشور خواهد شد و زمانی که نارضایتی‌ها و بحران‌های این مصوبه نمایان شود، فرصتی برای اصلاح نخواهد بود. با علم به وضعیت اسفبار صندوق‌های بازنشستگی، ضرورت دارد طرحی نو برای سامان‌بخشی به وضعیت صندوق‌ها ارائه شود؛ طرحی که شاید بخشی از راهکارش هم افزایش سن بازنشستگی باشد اما با در نظر گرفتن حقوق نیروی کار و ترسیم افقی روشن برای او که امید و انگیزه‌اش را برای کار کردن و ادامه فعالیت دوچندان کند.

دیدگاه کاربران

ناشناس۳۳۵۵۸۹۸۱۲:۳۶:۲۲ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
با افزایش سن امید به زندگی و همین طور کاهش سن جوانی افزایش سن بازنشستگی طبیعی هست
ناشناس۳۳۵۵۹۷۷۱۳:۳۱:۴۶ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
چرا طبیعی ؟! مگه عمر همه افزایش داره ؟ در ضمن چرا من بیمه پرداز باید تاوان بازنشستگی نسل قبلی را بدم اگه اینطوره به من هم حقوق مکفی به اندزه سبد معیشت بدن نه اینکه یک سوم حقوق بدن بسه این توجیهات !!!
ناشناس۳۳۵۶۰۴۲۱۴:۰۶:۴۰ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
چند دهه قبل فاصله سن بازنشستگی و سن پایان عمر کمتر بود اما الان به غیر آن تا 15 سال هم افزایش یافته
ناشناس۳۳۵۶۲۱۳۱۶:۱۴:۳۸ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
چند دهه هست تاوان نسل های متولد دهه۱۰ و ۲۰ و ۳۰ و ۴۰ که بازنشسته های امروز هستن رو میدیم در بسیاری از ابعاد زندگی
ناشناس۳۳۵۶۳۵۹۱۸:۳۳:۱۷ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
چند مشکل داریم: اول اینکه حداقل سن بازنشستگی نداریم. بعضی افراد با ۴۰ سال سن هم امکان بازنشستگی دارند. دوم اینکه تعداد صندوقها زیاده و ضروریه تجمیع بشوند. سوم اینکه قانون کار ما به شدت به نفع کارگر یک طرفه‌ست و همین باعث شده کارفرماها به راحتی نتوانند نیروی ناکارآمد را با نیروی جدید جایگزین کنند. این مساله یکی از دلایل عمده رشد پایین اقتصادی و بیکاری عمومی است.
ناشناس۳۳۵۶۷۱۹۲۳:۳۳:۱۸ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
شما تاوان بازنشستگی نسل قبل رو نمیدی. شما تاوان کسانی رو میدی که منابع صندوقهای بازنشتگی رو خوردند و یک لیوان هم رویش.
ناشناس۳۳۵۵۹۸۳۱۳:۳۳:۱۴ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
متوسط عمر مردم چقدره ؟ چند سال بعد از بازنشستگی امکان زنده بودن داریم ؟
کارشناس ارشد اقتصاد۳۳۵۶۴۶۴۲۰:۰۲:۴۵ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
مانند ورشکستگی بانک ها که با تجدید ارزیابی و بیش نمایی در ترازنامه و نشان دادن سودهای موهومی
ناشناس۳۳۵۶۰۵۲۱۴:۱۱:۲۷ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
کدام امید به زندگی؟میانگین سنی فوت شدگان در 9 ماهه اول سال 62 سال بوده!
ناشناس۳۳۵۶۳۴۰۱۸:۱۶:۲۶ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
سن امید در ایران 75 سال هست
ناشناس۳۳۵۶۱۵۴۱۵:۲۳:۰۱ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
کم کنند زیاد کنند با این مدیران و مسوولانی که داریم وضع بهتر نمیشود. آب از سر چشمه گل آلود است.
ناشناس۳۳۵۵۹۱۲۱۲:۴۹:۵۸ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
تامین اجتماعی از مدیران دولتی کم ضرر داده بود که صندوق های بازنشستگی کوچکتر که توسط هیئت امنا اداره میشد به مدیران خودی دولت رییسی تحویل داده شد؟ به زودی صندوق بازنشستگی آینده ساز هم که به مدیران میدانی داده شده دچار زیان و ورشکستگی خواهد شد
مهدی۳۳۵۶۰۰۶۱۳:۴۵:۵۵ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
آینده ساز سال هاست ورشکست شده .
ناشناس۳۳۵۶۰۹۳۱۴:۳۲:۴۳ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
سلام متاسفانه زمان جنگ و زمان احمدی‌نژاد دولت به صندوق‌های بازنشستگی دست درازی کرد و تصمیم های نابجا مثل خوداظهاری به جای معاینه سلامت مستخدم باعث شد افرادی بیمه و پس از چند ماه بازنشسته شدند و مخارج صندوق ها را افزایش دادند. باید مدیران شایسته و غیر سیاسی و فقط اقتصادی بر صندوق ها گمارده شوند این حق مردم است .
ارادتمند اصغر !۳۳۵۵۹۲۶۱۲:۵۳:۵۴ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
ميدونيد برادر ؟ مشكل اينجاست كه در مسئوليت ها و تخصص ها و خبرگي افراد را كرده ايم دو بخش : ١ -- افراد « خودي » ! ٢ -- افراد « ديگري » يا « غير » !! حال مسئله اينجاست كه برخي يا عده اي يا بيشتري يا كمتري يا اندكي از افراد مسئول در كار خود چندان تخصصي ندارند ! و سياست شان اين است : « حالا امروز بگذرد تا فردا ببينيم خدا چه مي خواهد !! » و برخي از مسئولين هم سياست شان اين است كه « كاچي بهتر از هيچي » !! ... دو سه سال پيش به مسئول شهر داري گفتم : « برادر ! خدا خيرت بدهد كه كوچه مان را آسفالت كردي ... اما حالا كه زحمتي كشيدي چرا كار را اساسي انجام نداديد كه چيزي نگذشته برخي جاها آسفالت كنده شده و دو باره چاله و چوله مثل سابق پيدا شده » !! مسئول شهر داري گفت : « حالا همين هم كه هست شكر خدا بكن ! اگر كوچه تان آسفالت نشده بود كه همه جاش چاله و چوله بود ، خودم كوچه تان را ديده بودم اوضاعش بد جوري خراب بود ! » !بله برادر سياست اين فرد مسئول كاچي بهتر از هيچي بود !! و بازهم عرض مي كنم كه برخي از افراد متخصص و خبره و ماهر هم كه هستند ، كه به آساني گره مشكلات و معضلات را به جاي دندان ، با دست باز مي كنند كه متاسفانه بعضا آنها را « غير » و ديگري »به حساب مي آوريم و .... سال ها پيش بود كه روزنامه همشهري -- اگر با روزنامه ديگري اشتباه نكنم -- مصاحبه اي كرده بود با يكي از اقتصاد دانان و آخرين سؤال خبر نگار اين بود كه : « اكنون دغدغه و يا آرزوي شما در شرايط كنوني چيست » ؟ و آن اقتصاد دادن گفته بود كه افسوس و صد افسوس كه براي اقتصاد كشور و مشكلات اقتصادي راه حل هاي تخصصي دارم اما حيف كسي به حرف من و حضور من در مملكت توجهي ندارد » !! بله برادر در برخي مواقع سياست مان اين است : --كاچي بهتر از هيچي !! -- امروز بگذرد تا ببينيم فردا خدا چه مي خواد !! -- دعا كنيم كه خدا به لطف و كرم خودش همه كارها را درست كنه ! در مورد صندوق هاي بازنشستگي هم مدت ها پيش كار شناسان اخطار دادند ، خودم با دوتا گوش خودم شنيدم ، اما كو ، گوش شنوا ؟ !!
ناشناس۳۳۵۶۰۴۵۱۴:۰۷:۴۷ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
همین که از دید سیاست زدگی نگاه کردید با عنوان خودی و غیر خودی کلا بیراهه رفتی!
ناشناس۳۳۵۶۱۲۷۱۵:۰۲:۳۵ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
بيراهه رفتم ؟ عجب ! خداوند همه ما را به راه راست هدايت كند و يك طرفة العيني به خودمان وا نگذارد ! آمين !
ناشناس۳۳۵۵۹۴۹۱۳:۱۱:۱۳ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
آقای مشفق ، کارگران و امنیت شغلی و معیشت و ... جزو دغدغه های افرادی که ذکر کردید نیست !!!
علی۳۳۵۵۹۶۴۱۳:۲۲:۲۳ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
این افزایش سن با شرع اسلام مغایرت قطعی دارد چون همه ما با این قرارداد کارمند شده ایم وبیست سال ماهانه حق بیمه داده ایم که سی ساله بازنشست شویم وفای به عهد و قرارداد چرا مورد توجه قرار نمی گیرد؟ ضمن اینکه قانون عطف به ماسبق نمی شود.
ناشناس۳۳۵۶۰۵۱۱۴:۱۰:۱۴ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
آن وقت کاهش به سن 50 سالگی شرعی هست؟در ضمن کسی مجبورتان هم نکرده و می توانید از کار خارج شوید یا زودتر از موعد از کار افتادگی
ناشناس۳۳۵۶۵۷۳۲۱:۳۳:۰۹ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
الان شما نماینده صندوق بازنشستگی هستید؟که این همه به افرادی که با دلیل و منطق صحبت می‌کنند میتوپی؟
ناشناس۳۳۵۷۱۳۷۱۰:۴۰:۰۵ ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
این یعنی دبه کردن در معامله یعنی حرام .متعجبم از شورای نگهبان که این قدر آگاهی ندارند بعد بر مسند مهمترین بخش نظارتی کشور هم تکیه داده اند. اگر هم می خواهند قانون باشد باید برای بیمه شدگانی که جدید می آیند باشد نه اینکه شما با یکنفر قرارداد ببندی بعد بیست سال دبه کنی و هرطور خواستی به نفع خودت تغییرش بدهی . فعلا که تاوان به کفایتی مسئولین و حیف ومیل کردن بیت المال و شورای نگهبان را باید مردم بدهند
ناشناس۳۳۵۵۹۷۸۱۳:۳۲:۱۷ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
دولتها با طرح های پوپولیستی رایگان یک عده رو بیمه کردند با پول صندوق های بیمه کارگری بدون اینکه هزینه ای پرداخت کنند حالا که موقع حساب و کتاب شده تقصیر را گردن خود بیمه ها می اندازند باید گفت یادمونه چکارها کرده اید حواستون باشد
ناشناس۳۳۵۵۹۸۹۱۳:۳۷:۰۷ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
اگر دست درازی های دولتها ، مانند دولت اصلاحات نبود صندوق بازنشستگی نباید چنین روزگاری داشته باشد .
ناشناس۳۳۵۶۰۶۸۱۴:۱۶:۳۷ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
دولت اصلاحات و دولت میرحسین دولتهای قابل دفاع در حوزه اقتصاد هستند.
ناشناس۳۳۵۶۱۶۴۱۵:۳۰:۴۶ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
کوپن دفاع داره اخه یک کم تفکر بد نیست!
ناشناس۳۳۵۶۱۷۲۱۵:۴۰:۰۴ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
رئیس میر حسین کی بود آن هم در دوران جنگ؟
چند پرسش۳۳۵۶۱۰۵۱۴:۴۵:۰۶ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
چرا به ریشه های این مشکل به درستی پرداخته نمیشود یک بخش اصلی مشکل کاهش درآمد صندوق های بیمه است که برآمده از موارد اینچنینی است 1_ حقوق های پرداختی پایین است به طبع حق بیمه دریافتی بیمه ها هم اندک هستند 2_ تعداد شاغلین کم است و آمار بیکاری بالاست پس از این جهت نیز دریافتی صندوق های بیمه کاهش پیدا میکند 3_ تعداد زیادی از افراد به دلیل مناسب نبودن بازار کار بدون بیمه به کار گرفته میشوند مثل بعضی از کارگرها،منشی ها، فروشنده ،بعضی کارمندان بخش خصوصی در این موارد هم درآمد صندوق کاهش میابد 4_ اتباع بخشی از بازار کار ایران را اشغال کرده اند و ریالی بیمه پرداخت نمی کنند که در آمد صندوق های بیمه را کاهش داده 5_صندوق های بیمه موظف بوده اند با پرداختی ها سرمایه گذاری و سود آوری داشته باشند ولی برای بیمه گذار مشخص نیست این سرمایه هایی که در دست داشته اند چگونه استفاده شدا
ناشناس۳۳۵۶۴۰۸۱۹:۱۰:۴۵ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
برادر یا خواهر عزیز همه می دانند ریشه اصلی این مسایل است که ذکر کردید اما حل این مشکلات در گرو یک اقتصاد پویا است که پیش شرط آن روابط اقتصادی با دنیا و رفع تحریم هاست. برخی در دولت هم که اساسا اعتقادی به مبانی علمی توسعه ندارد. پس راه حل همین است که فعلا چند نفر بازنشسته را در سیستم نگه دارد که بار صندوق کاهش پیدا کند. در ضمن دولت که با شعار جوان‌گرایی آمده بود الان دارد پیر گرا هم می شود. اگر پست ها خالی نشوند خبر از استخدام درست و حسابی هم نیست و جوانان بی کار می مانند
ناشناس۳۳۵۶۲۷۸۱۷:۰۹:۳۸ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
چرا به جای افزایش سن بازنشستگی سراغ کسانی نمی‌روند که با طلاق صوری مستمری دریافت می‌کنند؟ در بسیاری موارد دختر مطلقه/ازدواج نکرده حقوق پدر مرحومش را حدود چهل سال بعد از فوت می‌‌گیرد و انگیزه‌ای هم برای کار ندارد. چرا چنین مواردی باید مشمول همسان‌سازی شوند؟ طبیعی است که سراغ کار نمی‌روند و به این ترتیب فشار مضاعفی روی صندوق‌ها وارد خواهد شد. به نظرم حداقل این است که قانون همسان‌سازی برای مستمری بگیرانی که توانایی کار کردن دارند نباید اجرا شود
ناشناس۳۳۵۷۳۳۹۱۳:۲۵:۴۵ ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
راهکارش این است که مقداری از این حقوق مستمری بابت حق بیمه دختر کم شود.
کاوه۳۳۵۶۳۳۲۱۸:۰۰:۴۰ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
جانا سخن از دل ما می گویی
ناشناس۳۳۵۶۳۴۹۱۸:۲۲:۲۸ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
افزایش سن بازنشستگی یعنی دستگاه ها خروجی ندارند و جوانان همچنان بیکار می مانند. یک عده هم که ماندن در دولت برایشان نفع داشته همچنان می مانند و استفاده می کنند.
ناشناس۳۳۵۶۴۰۰۱۹:۰۷:۱۳ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
دولت ومجلس اخرين تير رو بر پيكر نحيف بازنشستگان وكارگران وارد كردند
ناشناس۳۳۵۶۴۱۱۱۹:۱۲:۴۳ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
مجلس ضعیف قوانین ضعیف وضع می کند ، اما جای تاسف است که شورای نگهبان چرا سیاست زده با قوانین برخورد می کند. از نظر شرعی برای این قانون مواردی از کارشناسان ذکر شده بود، عدم توضیح به مردم و شفافیت در حاکمیت حال و آینده کشور را دچار چالش کرده و خواهد کرد.
ناشناس۳۳۵۶۴۷۷۲۰:۱۳:۵۵ ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
برای بازنشسته ها که بحران همچنان باقی است
ناشناس۳۳۵۶۷۹۹۰۱:۱۹:۱۰ ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
انتخابات نزدیک است
ناشناس۳۳۵۷۰۹۸۰۹:۵۷:۴۰ ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
به جاي مديريت صحيح و جلوگيري از سوء استفاده از رانت ها و حراج بيت المال افتادن بجون ضعيف ترين اقشار جامعه كه كارگر و كامند ميباشد.ياد امثال مرتضوي بخير كه چوب حراج زد به سرمايه كارگران زحمت كش . خدا لعنت كنه خائنين به مردم و كشور رو.
ناشناس۳۳۵۸۷۹۴۱۱:۲۱:۳۱ ۱۴۰۲/۱۰/۲۷
دولت رئیسی، خطاکارترین دولت در قبال حق و حقوق کارگران، کارمندان و بازنشستگان است. این دولت روی دولت روحانی را کاملا سفید کرد. والسلام
yektanetتریبون

پربحث‌های هفته

  1. اقدامات متقابل ایران در مقابل قطعنامه احتمالی آژانس انرژی اتمی/ کیهان‌ستیزی زید‌آبادی به جاهای باریک کشید!/ توصیه جالب مطهری به نتانیاهو

  2. باز هم در باغ سبز !

  3. جابجایی مرزهای وقاحت!

  4. جمعیت اتباع افغانستانی مقیم ایران بیش از ۶ میلیون نفر است

  5. قانون عفاف و حجاب کجاست؟/ وقتی گرانی خودرو را هم به علم‌الهدی ربط می‌دهند!/ جای درست لاریجانی؟

  6. چرا مردم با کادردرمان درگیر می شوند؟!/ سرپرست روابط عمومی وزارت بهداشت توضیح می دهد

  7. اتحادیه اروپا از جان ایران چه می خواهد؟!

  8. بازگشت لاریجانی‌ها/ توضیحاتی درباره کلینیک ترک بی‌حجابی/ نسخه شفابخش یا مرگبار برای اقتصاد ایران؟

  9. آن تجربه تلخ را تکرار نکنید

  10. وقت مقابله‌ به‌ مثل با اروپا نرسیده؟

  11. اعتماد به ترامپ خطاست/ عراقچی علیه ساده‌سازی اصلاح‌طلبان/ شمشیر وفاق زیر گلوی مجلس

  12. با "مرد دیوانه" چگونه باید رفتار کرد؟!

  13. درد بیمار و ناز طبیبان !

  14. فرزندان ظریف کجا هستند؟

  15. انتقاد تند محمد مهاجری به پایداری‌‌چی‌ها و جلیلی

  16. یارانه‌ها واریز شد

  17. نظرات برگزیده مخاطبان «الف»: ظریف تازه متوجه قدرت قانون اقدام‌ راهبردی شده/ سلاح اتمی؛ راه پایان تحریم و تهدید

  18. ادعاهای غير واقعی درباره اقتصاد ایران

  19. دیگر چه اتفاقی باید بیفتد؟!

  20. راه‌اندازی کلینیک‌ ترک رانت‌خواری ضروری‌تر نیست؟!

  21. واکنش شریعتمداری به ملاقات مخفی سفیر ایران با مشاور ترامپ

  22.  نماز خواندن خلبان پرواز زنجان-مشهد سوژه فضای مجازی شد

  23. آدرس غلط روی تابلوی پاستور/ ظریف نباشد چه کسی جواب ترامپ را بدهد؟!/ پیامک‌هایی با مضمون خیانت که به نمایندگان مجلس ارسال می‌شود!

  24. تنها فرمولی که دولت های ما بلدند!

  25. شبیخون دلاری به صنعت خودرو !

آخرین عناوین