يکي از موضوعات روز جامعه که باعث نگراني اقشار مختلف مردم، از قشر طرفدار حکومت و انقلابي تا قشر غيرانقلابی شده است، اين است که چرا ايران تا به امروز به حمله مستقيم اسرائيل به خاک خود پاسخ نداده است. مردم اکنون نگران اين هستند که اين مسئله موجب گستاخی بيشتر اسرائيل گردد. پاسخ به اين مسئله نيازمند نگاهي واقعگرايانه و بدون تعارفات به وضعيت امروز است.

اتفاقات ماههاي اخير، از جنايات هولناک در غزه و لبنان و سوريه گرفته تا ترور فرماندهان مقاومت و حمله مستقيم به خاک ايران و تسلیم شدن زودهنگام سوریه، نشان داده است اسرائيل هم اکنون دچار توهم «فاتح میدانها» شده و از طرفی، چراغ سبز کاملي از آمريکا و اروپا براي انجام هر نوع جنايتي دريافت نموده است. بخصوص اينکه این اتفاقات، همزمان با رای آوردن ترامپ مو کسب اکثريت هر دو مجلس سنا و نمايندگان توسط جمهوريخواهان شده است. چیز ناگواری که اسرائيل را بر ادامه جنايات خود، مصمم تر و جدي تر خواهد کرد. اعلان مواضع رسمی تيم ترامپ نشان داده است که آنها بطور قاطع از هر اقدام اسرائيل عليه ايران و محور مقاومت، بي مهابا، حمايت و پشتيبانی ميکنند. بخصوص که اتفاقات اخير سوريه، اعتماد بنفس آنها را دو چندان کرده است.

حال فرض کنيد ايران همين امروز، وعده صادق 3 را با موشکهاي «غيرهسته اي ولي پرتعداد» انجام داده است. از فردا، در يک بازي «پينگ پنگي» بايد منتظر حملات اسرائيل (و چه بسا آمريکا) باشد. حملاتي که ممکن است با تسلیحات هسته ای انجام شود و زيرساختهاي حياتي، نظامي و حتي هسته اي ايران را هدف قرار دهد. حال اهرم بازدارنده ايران در شرايط کنوني چيست؟ آيا ايران ميتواند صرفا با تکيه بر موشک هاي متعارف و غيرهسته اي خود بازدارندگي ايجاد کند؟ مسلما خیر. آیا ایران با محدودیت فعلی برد دو هزارکیلومتری موشکهای خود میتواند تهدیدی را متوجه اروپا و غرب کند؟ مسلما خیر. آيا ايران ميتواند روي محور مقاومت در شرايط کنوني غزه و لبنان و سوريه حساب کند؟ مسلما خير. لذا در شرایط فعلی، تنها اهرم بازدارنده ايران در برابر ابرقدرتهاي هسته اي، که آنها را از درگيري شديد با ايران باز ميدارد، صرفا ترس از يک «جنگ هسته اي تمام عیار با قابلیت دسترسی به خاک اروپا و آمریکا» است. بازدارندگي هسته اي، تنها «ترمز موثر» براي توقف جاه طلبي هاي اسرائيل، آمريکا و اروپا است. ايران مجبور است که صحنه بازي را عوض کرده و سطح بازدارندگی خود را فورا تغيير دهد و سپس براي انجام وعده صادق 3 برنامه ريزي کند. براي بازدارندگي هسته اي هم همانطور که در مطلبي در 21 آبان امسال با عنوان «دوران ترامپ و گام های کليدی در بازدارندگی هسته‌ ای ایران» در همين رسانه بيان و منتشر شد، نياز به علل و عوامل متعددي میباشد و صرفا به معني غني سازي 90 درصدي نيست. 

دورنماي آينده چگونه است؟

مسئولين ايراني، نتیجه تصميم در مورد وعده صادق 3 را در هفته ها و ماههای اخير با سکوت نسبي و ابهام گذرانده اند و همين باعث تحليلهای سياسي و نظامي مختلفی شده است. يک تحليل جامع نگر، دورنمای اقدامات ايران را بسيار اميدوارکننده و روشن و به سمت «بازدارندگي هسته ای» نشان ميدهد. علل آن را مي توان بصورت زير برشمرد:

۱- آمادگي براي تامين دهها کلاهک هسته اي: به گفته رافائل گروسي در 16 آذرماه امسال، «ايران براي غني سازی چشمگير اورانيوم تا حد ساخت بمب اتم آماده ميشود. نرخ غنی سازی اورانيوم ۶۰ درصد ايران به طرز چشمگيري افزايش يافته و ممکن است به هفت يا هشت برابر، يا بيشتر برسد. ايران پيش‌ از اين ماهانه حدود پنج تا هفت کيلوگرم اورانيوم با غنای تا ۶۰ درصد توليد مي‌کرد اما اکنون اين مقدار افزايش چشمگيری داشته است». اين افزايش شديد ظرفيت غني سازي پس از تلاش غربي ها براي تصويب قطعنامه عليه ايران شروع شد که يک تحول بزرگ محسوب ميشود. اگر اين ادعاي آقای گروسي درست باشد، ايران به سرعت به سوي بازدارندگي هستهاي حرکت ميکند و تلاش ميکند مواد لازم براي حداقل 40-30 کلاهک هسته ای در مدت زمان نسبتا کوتاه فراهم کند چراکه همانطور که در مطلب قبلي گفته شد، ايران با يک يا دو بمب هسته ای نميتواند دلخوش به بازدارندگی هسته ای باشد. 

۲-افزايش شديد برد موشکها: پرتاب يک موشک با برد بسيار زياد از شاهرود در 18 آبان ماه امسال، بوضوح نشان داد که ايران محدوديت خودخواسته دو هزار کيلومتري موشکهاي خود را کنار گذاشته و خود را براي فصل جديدي از بازدارندگی آماده ميکند. بررسي غربيها بر روي ارتفاع اوج گيري اين موشک نشان داده است که اين موشک ميتواند حداقل برد 5000 کيلومتري را تامين کند (چراکه برد افقي موشک متناسب با ارتفاع اوجگيري آن است). برخی هم احتمال میدهند این موشک، موشک خرمشهر ۴ با سوخت مایع است.

بدين ترتيب، اروپا که تا پيش از اين خارج از برد 2000 کيلومتری موشکهای ايران بود، حالا خود را در ميانه برد موشکهای ايران می بیند و بايد خود را برای تهديدهای جديد ايران آماده کند. موشکهايی که بزودی ميتوانند به کلاهک اتمی مجهز شوند. قطعا یک سوال مهم در ذهن سیاستمداران اروپایی شکل خواهد گرفت: «چه کسی باعث شد ایران از یک دوست غیراتمی به یک دشمن اتمی تبدیل شود؟ چرا اروپا باید هزینه حماقت های اسرائیل را بدهد؟ آیا همین ایران هسته ای، ابزاری برای باج خواهی آمریکا از اروپا نخواهد شد؟(همانند مسئله کره شمالی و باجخواهی آمریکا از ژاپن و کره جنوبی برای تامین امنیت آنها)». 

۳- قابليت پرتاب موشکهای دوربرد از ميانه اقيانوسها: همانطور که قبلا در مطلب «دوران ترامپ و گام های کليدی در بازدارندگی هسته‌ ای ایران» بيان شد ايران براي اطمينان از بازدارندگي هسته ای بايد داراي پلتفرم هاي پرتاب فراسرزميني باشد (بخصوص برای دسترسی به خاک آمریکا). اردیبهشت ماه امسال اعلام شد که ناو اقیانوس‌پیمای «شهید مهدوی» نیروی دریایی سپاه با عبور از مدار صفردرجه (خط استوا) وارد نیمکره جنوبی زمین شد. بهمن ماه 1402 اعلام شد که همین ناو شهید مهدوی اقدام به شلیک موشک بالستیک دزفول از کانتینری بر روی عرشه اقدام کرده است. فرماندهان نیروی دریایی ارتش هم اخیرا اعلام کردند که بر روی اغلب ناوهای آنها امکان شلیک موشکهای دوربرد فراهم شده است و از طرفی دارای تجربه گردش به دور زمین توسط ناوهای خود نیز هستند. کنار هم گذاشتن این موارد بوضوح نشان میدهد که ایران به پشتوانه ناوهای پشتیبانی متعدد خود که از تبدیل کشتی های تجاری بدست آمده اند (هم ارتش و هم سپاه)، به سرعت در حال توسعه «پلتفرم های فراسرزمینی» برای پرتاب موشکهای قاره پیما است. این دقیقا یکی از حلقه های مفقوده مهم در بازدارندگی هسته ای است که در حال مرتفع شدن است. 

تمامی این اقدامات سریع، همه جانبه و جامع، حاکی از یک پاسخ قاطع به عنوان «وعده صادق 3» است که در نهایت، ثمره ای جز «بازدارندگی هسته ای» ندارد. همه مردم ایران و مردم ستمدیده مسلمان منطقه منتظر روز باشکوهی هستند که ایران «رسیدن به بازدارندگی هسته ای» را اعلام کند. به عبارت دیگر، خود همین «حصول بازدارندگی هسته ای» به خودی خود، «بهترین وعده صادق 3» است که همه شرایط ناگوار فعلی را به نفع ایران تغییر خواهد داد و کل صحنه بازی منطقه و جهان را عوض خواهد کرد.  

اینها همه نشان از تلاش شتابان ايران براي جبران گذشته و آماده شدن براي رویارویی با تيم جنگ طلب ترامپ دارد. فاکس نیوز در روز 25 آذر امسال اعلام کرد که اسرائیل و آمریکا با چراغ سبز مشاوران و وزیران ترامپ در حال هماهنگی نهایی برای یک حمله همه جانبه برای توقف برنامه هسته ای ایران هستند. اگر ایران بخوبی متوجه کمبود زمان و ضیق وقت باشد، می تواند برنده نهایی این «ماراتن نفسگیر بازدارندگی هسته ای» باشد . البته شواهد فوق نشان میدهد که ایران حرکتی کاملا پرشتاب را آغاز کرده ولی باید متوجه باشد که برنده این ماراتن به ثانیه ها هم نیاز دارد. دشمنی که امروز سرمستانه قد برافراشته، خود را پیروز میدانهای غزه و لبنان و سوریه میداند و پس از تضعیف شدید محور مقاومت به دنبال رویارویی مستقیم با ایران است. مسلما دشمنان هم متوجه حرکت پرشتاب ایران به سمت بازدارندگی هسته ای شده اند. حالا باید منتظر باشیم و ببینیم کدامیک از ما برنده این ماراتن خواهیم شد که امیدواریم ایران باشد.