روح‌الله حسینی امروز ۴ اردیبهشت‌ماه، در سمینار اتیسم با موضوع آشنایی با عوامل تاثیرگذار در اختلال اتیسم و درمان اختلال آگاهی‌بخشی و بازگویی تجارب زیسته مادران و معلمان که در دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: اختلال طیف اتیسم، طیفی از اختلالات را به خود اختصاص می‌دهد. مهمترین علامت تشخیصی اختلال در ارتباطات اجتماعی از کوچکترین تا پیشرفته‌ترین و پیچیده‌ترین ارتباطات است.
وی افزود: علامت اصلی و مهم دیگر رفتارهای تکرارشونده، به عبارتی رفتارهای تکرارپذیر بدون هدف است. یکی دیگر از زیرعلایم این است که این دسته از کودکان به شدت نسبت به تغییر مقاوم هستند، بنابراین آداب و مناسب خاص خود را دارند. تمام این موارد کودک را به سمتی می‌برد که در عملکرد نقص ایجاد می‌کند و کودک در حوزه‌های مختلف دچار اشکال می‌شود که نمی‌تواند عملکرد لازم را داشته باشد.
حسینی با بیان اینکه کودک اتیسم می‌تواند در یک موضوع بسیار توانمند ظاهر شود، عنوان کرد: در اتیسم سیستم مغزی به شکلی رشد پیدا کرده که در یک حوزه خاص تخصصی شده و در سایر حوزه‌ها به درستی عمل نمی‌کند. ما همیشه در خصوص ناتوانی‌ها در اتیسم حرف می‌زنیم اما می‌توانیم در خصوص توانمندی‌ها نیز صحبت کرد.
عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: در مغز رویکرد شبکه‌ای وجود دارد. لوکال‌ها در مغز مجزا از هم هستند و هر کدام وظیفه خاصی دارند که در مغز افراد نرمال به درستی عمل می‌کند. تمام لوکال‌ها باید شبکه بزرگی را ایجاد کنند تا مغز به صورت یکپارچه عمل کند. در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم این یکپارچگی به درستی صورت نمی‌گیرد و خروجی کلی مغز سالم و درست نیست اما از نظر تخصص‌گرایی لوکال‌ها در برخی موارد به قدری تخصصی عمل می‌کنند که رفتارها عجیب و غریب است.
وی با اشاره به اینکه در جهان از هر ۱۰۰ نفر ۳ کودک به اختلال طیف اتیسم مبتلا هستند، تصریح کرد: شیوع اختلالات طیف اتیسم وابسته به فرهنگ بوده، در برخی فرهنگ‌ها شیوع آن پایین‌تر و در برخی نژادها شیوع بالاتر است. اختلال طیف اتیسم وابسته به جنسیت نیز هست که کودکان پسر چهار برابر بیشتر از دختران مبتلا می‌شوند.
حسینی گفت: یکی از مهمترین بخش‌های مغز که در اختلالات عصبی رشدی درگیر بوده، کرتکس پیشانی حدقه‌ای است. تجارب اولیه زندگی از جمله رابطه کودک با والد در قدم اول مادر و بعد پدر در رشد این ناحیه بسیار تاثیرگذار بوده و کیفیت این ارتباط مهم است. کیفیت والدگری به عنوان یکی از فاکتورهای تعیین‌کننده بعدی رشد این ناحیه مغز مطرح می‌شود. مغز این کودکان به سمت فعالیت‌های متشنج پیش می‌رود، بنابراین میزان تشنج و صرع در این کودکان ۳۰ درصد است.
عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: نظریه‌ای به نام آینه شکسته داریم که در خصوص نورون‌های آینه‌ای مغز است. این نورون‌ها شبیه آینه عمل می‌کنند. فرایند تقلید کردن در کودکان اتیسم دچار اشکال است و این موضوع نیز در نظریه ذهن تاثیر دارد. این مشکل در تقلید کردن در تعاملات اجتماعی خود را نشان می‌دهد که کودکان اتیسم در برقرار کردن ارتباطات چشمی دچار مشکل هستند. در حال حاضر مبحث نورون‌های آینه‌ای زیر سوال رفته است.
وی اضافه کرد: بدعملکردی سیستم مغزی در مناطق مرکزی مغز نشانه‌ای برای تشخیص اختلال اتیسم در دوران کودکی است. مطالعه‌ای نشان داده کودکانی که کمتر از ۸ ساعت می‌خوابند نرخ ابتلا به اتیسم در آن‌ها بیشتر است. همچنین افرادی که در روزهای غیر تعطیل بعد از ساعت ۲۲ می‌خوابند و بعد از ساعت ۷ بیدار می‌شوند و در روزهای تعطیل بعد از ساعت ۲۳ می‌خوابند و بعد از ساعت ۸ بیدار می‌شوند دچار اشکالات جدی می‌شوند که یکی از این اشکالات ابتلا به اختلال اتیسم است.
