همشهری: کارخانه‌ای که 8سال جنگ تحمیلی یکی از کالاهای اساسی کشور را تولید می‌کرد تا خیال مردم از بابت داشتن روغن تولید داخل راحت باشد، سال‌ها بعد تبدیل به یکی از مزاحم‌های محله خزانه شد. حالا اما قرار است این کارخانه تعطیل‌شده و متروکه به فضاهای مسکونی و خدماتی تغییر کاربری دهد.
به گزارش همشهری، حدودا از سال 1373بود که به‌خاطر رفت‌وآمدهای کامیون‌ها، آلودگی هوا و آلودگی صوتی و البته تولید بوی مشمئزکننده، کارخانه روغن‌نباتی قو در فهرست اصناف آلاینده و مزاحم قرار گرفت. رژه رفتن این کارخانه روی اعصاب شهروندان محله‌های اطرافش آنقدر ادامه یافت تا سرانجام در دهه 90، مدیریت شهری تهران براساس بند 20ماده 55شهرداری‌ها، برای تعطیلی آن آستین بالا زد. اگرچه اصلی‌ترین مشکل، بیکار یا بازنشسته شدن پرسنل و کارگرانی بود که سال‌ها خاک این واحد تولیدی را خورده بودند، اما به هر ترتیب مدیران شرکت پارس قو توانستند احکام لازم را برای پرداخت مطالبات پرسنل کارخانه دریافت کنند و پس از آن فعالیت کارخانه واقع در حاشیه بزرگراه بعثت و همجوار با محله خزانه بخارایی، از بهمن‌ماه سال 1395متوقف شد. بعد از آن نیز پای موضوع فضای 55هزار مترمربعی کارخانه به میان آمد؛ محیطی بزرگ که اگر تعیین‌تکلیف نمی‌شد، هرچند با حضور نگهبان، می‌توانست خیلی زود به فضایی بی‌دفاع در برابر انواع آسیب‌ها تبدیل شود. با این حال، 6سال گذشت تا شهرداری در دوره فعلی، به چشم فرصتی بی‌نظیر به فضای این کارخانه نگاه کند. ماجرا از این قرار است که شهرداری تهران قصد دارد بخشی از طرح احداث خانه‌های جدید را در فضای کارخانه قو اجرا کند.

1056خانه
طبق برنامه 180هزار واحد مسکونی در قالب قرارگاه مسکن شهرداری در تهران احداث می‌شود تا بخشی از کمبود مسکن در پایتخت به این شیوه جبران شود. در این طرح، قرار نیست شهرداری به‌عنوان سازنده و مجری وارد عمل شود، بلکه بناست به‌عنوان تسهیلگر و در تعامل با دیگر نهادها ازجمله بنیاد ملی مسکن، شرکت بازآفرینی شهری و... کار نوسازی بافت فرسوده و احداث خانه‌های جدید را آسان کند. ایجاد واحدهای مسکونی و بخش‌های خدماتی و فضای سبز نیز با همین رویکرد در کارخانه روغن‌نباتی قو صورت می‌گیرد. شهردار منطقه 16به همشهری می‌گوید: «با هم‌اندیشی‌های مکرر در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران، سازمان نوسازی شهر و شهرداری منطقه در ششمین دوره مدیریت شهری پایتخت، بالاخره تلاش‌ها به بار نشست و اتفاقی مهم در جنوب شهر رخ داد و ارمغانی به وسعت ۱۰۵۶ واحد نوساز بر تن خسته این ملک ۵هکتاری نشانده شد.» به‌گفته سیدمرتضی روحانی نتیجه چنین اقدامی افزایش نشاط و شادابی حاصل از نوسازی و زیست‌پذیری شهری در محدوده محله‌های خزانه بخارایی و بعثت است.

کارخانه قو چه شد؟
سال 1333کارخانه روغن‌نباتی قو در محله خزانه تاسیس و بهره‌برداری شد. آن زمان خبری از خانه، مجتمع و آپارتمان نبود و اطراف کارخانه را کوره‌های آجرپزی احاطه کرده بودند. از سال 1340همزمان با رشد شهرنشینی خانه‌ها یکی پس از دیگری در اطراف این کارخانه قد کشیدند و از سال 1373کارخانه قو تبدیل به یک همسایه مزاحم و مخل آسایش اهالی شد. سپس پیگیری‌ها، تعطیلی و انتقال کارخانه را در سال 1395به همراه داشت. بر این اساس، پروژه احداث کارخانه روغن‌نباتی «پارس قو» در شهرستان پیشوای ورامین کلید خورد که فاز نخست آن در همین هفته یعنی هفته دولت به بهره‌برداری رسید. در روند تکمیل و احداث کارخانه روغن‌نباتی پارس قو، مشکلاتی در بخش انشعابات وجود داشت که با پیگیری در ستاد تسهیل شهرستان و استان برطرف شدند. آنطور که ابراهیم تاجیک‌نوری، فرماندار شهرستان پیشوا می‌گوید با افتتاح این کارخانه، ۱۵درصد به تولید روغن خوراکی کشور اضافه خواهد شد. با تکمیل فازهای دیگر پروژه نیز حدود ۴۰۰ اشتغال جدید در شهرک صنعتی پیشوا ایجاد می‌شود.

لانه نونوار قو

سیدمرتضی روحانی، شهردار منطقه ۱۶:  صحبت از کارخانه روغن‌نباتی قو است؛ کارخانه‌ای به قدمت ۶۰ و اندی سال که ۵ هکتار از فضای جنوب شهر را به‌خود اختصاص داده بود؛ جایی که یادآور زحمت‌های فراوان کارگران 3نسل و 3شیفت این شهر است که با تلاشی بی‌وقفه در سایه چرخاندن اقتصاد این مملکت، نانی حلال بر سر سفره خانواده می‌بردند، اما با گسترده‌تر شدن شهر، این کارخانه رفته‌رفته خودش را در دل پایتخت جا کرد و کارخانه روغن‌نباتی تبدیل شد به محلی برای تهدید جدی سلامت شهروندان. مدیریت شهری لاجرم باید از آن‌همه قدمت و خاطرات چشم می‌پوشید و از جابه‌جایی کارخانه به‌عنوان یک دستور اطاعت می‌کرد. این اتفاق مهم حدود ۶ سال پیش افتاد و کارخانه روغن‌نباتی قویی جدید در دوردست‌تر از شهر، جایی نزدیک ورامین برپا شد. پس از این جابه‌جایی، اهالی محله خواسته‌های جدیدتری داشتند؛ اضافه‌شدن کارخانه روغن‌نباتی به بافت نوساز شهری. حالا نوبت مدیریت شهری بود که به این خواسته جامه‌عمل بپوشاند و رفع فرسودگی و ایجاد آبادانی را در دستور کار خود قرار دهد. اتفاقی مهم در جنوب شهر رخ داد و ارمغانی به وسعت ۱۰۵۶ واحد نوساز بر تن خسته این ملک ۵ هکتاری نشانده شد که  نتیجه‌اش بعدها نشاط و شادابی حاصل از نوسازی و زیست‌پذیری شهری خواهد بود. با اضافه‌شدن ۵هکتار نوسازی به این تکه از شهر، شهروندان دسترسی راحت‌تری به مراکز خدماتی، تجاری، آموزشی و درمانی خواهند داشت که این نشان از ارتقای سطح کیفی زندگی در محلات جنوبی شهر خواهد بود. از این‌ پس قوی جوان در همان جای قدیم، درست روبه‌روی بوستان زیبای بعثت، لانه‌ای نونوار خواهد داشت.