در سال‌های اخیر، با فراگیر‌شدن پروژه‌های پلی اتیلنی، بهره‌مندی از لوله‌های پلی اتیلن با سایزهای 16 تا بالای 3000 میلیمتر و فشارهای کاری مختلف، از 4 تا 25 بار، بسیار گسترده شده است. لوله‌های پلی اتیلن طی فرآیند اکستروژن و با استفاده از مواد اولیه پلی اتیلن سنگین، تولید می‌شوند.

مواد اولیه پلی اتیلن سنگین که برای تولید لوله پلی اتیلن به کار گرفته می‌شوند، شامل گریدهای HDPE63، HDPE80 و HDPE100 است که از میان آن‌ها، گرید HDPE100، کاربردی‌ترین و پرطرفدارترین ماده اولیه محسوب می‌شود.

مواد مصرفی مذکور، یا به صورت خودرنگ وارد کارخانه می‌شوند، که در این صورت بدون نیاز به هرگونه افزودنی، در خط تولید به کار گرفته می‌شوند؛ یا به صورت بی‌رنگ (اصطلاحاً Natural) هستند که برای استفاده از آن‌ها برای تولید لوله، باید به آن، مستربچ مشکی اضافه کرد.

لازم است بدانید که در گذشته، لوله‌های غیر پلی اتیلنی مانند لوله‌های چدنی، فلزی، سیمانی، آزبست و ... بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما رفته‌رفته و با ورود لوله‌های پلی اتیلن به صنعت، سایر لوله‌ها، محبوبیت خود را از دست داده و جایشان را به لوله پلی اتیلن دادند.

علت این امر این است که لوله‌های پلی اتیلن ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که عبارتند از: سبک‌وزن بودن، سهولت در جابجایی و نصب، مقرون‌به‌صرفگی، استحکام و مقاومت در برابر پوسیدگی و زنگ‌زدگی، طول عمر بالا و ... .

به‌طورکلی، لوله‌های پلی اتیلن به دو دسته لوله‌های تک جداره (single-wall pipe) و لوله‌های دوجداره (double-wall pipe)، تقسیم می‌شوند.

لوله‌های تک جداره عبارتند از: لوله‌های تک جداره فشار قوی (high pressure single-wall pipe)، لوله‌های کابلی (cable pipe) یا همان غلافی و لوله‌های کشاورزی (agricultural pipe) شامل: لوله آبیاری قطره‌ای (drip irrigation) و لوله آبیاری بارانی (rain irrigation).

لوله‌های دوجداره عبارتند از: لوله‌های کاروگیت (corrugated pipe) و لوله‌های اسپیرال (spiral pipe). این لوله‌ها را با نام لوله‌های فاضلابی هم می‌شناسند.

در محل پروژه و برای نصب لوله‌ها، از تکنیک‌های متفاوتی اعم از: جوش لب به لب (butt-welding)، اتصال الکتروفیوژنی (electro-fusion)، اتصال جوش اکستروژن (extrusion-welding)، اتصال پیچی (threaded)، اتصال سریع (quick coupling) و اتصال فلنجی (flanged joint) استفاده می‌شود.

از میان تمامی لوله‌های پلی اتیلن، لوله تک جداره فشار قوی، پرمصرف‌ترین لوله پلی اتیلن بوده که در بسیاری از پروژه‌های صنعت از جمله: نفت و پتروشیمی، نیروگاهی، معدنی، آبرسانی (آب شرب و غیر شرب)، گازرسانی و آتشنشانی، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تمامی لوله‌های پلی اتیلن تولیدی کارخانه‌ها، مطابق با استانداردهای ملی ایران به شماره INSO 14427- 1,2 مورد تست و کنترل قرار می‌گیرند. در واقع، استاندارد INSO 14427-1 برای انجام تست‌های لازم بر روی مواد اولیه ورودی به کارخانه، و استاندارد INSO 14427-2 برای انجام آزمون‌های الزام‌شده برای تأیید کیفیت لوله‌های تولیدشده، مورد تبعیت قرار می‌گیرند. در متن این استاندارد، جزئیات لازم جهت کنترل قطر، ضخامت و دوپهنی لوله‌ها و البته تمامی تست‌های آزمایشگاهی توضیح داده شده است. لطفاً در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر به مقاله لوله پلی اتیلن مراجعه کنید.

آبرام اتصال به عنوان تأمین‌کننده لوله‌های پلی اتیلن مرغوب و باکیفیت، در کوتاهترین زمان ممکن، پاسخگوی نیاز مشتریان برای طیف گسترده‌ای از پروژه‌های صنعتی است.

انواع لوله پلی اتیلن

همان‌طور که می‌دانیم، لوله‌های پلی اتیلن به انواع مختلفی دسته‌بندی شده که در شکل زیر به خوبی نمایش داده می‌شوند.

لوله پلی اتیلن تک جداره فشار قوی

این لوله‌ها با استفاده از گرانول‌های HDPE100، در سایزهای 25 تا 1200 میلیمتر و فشارهای کاری مختلف تولید شده و برای خطوط انتقال پر فشار، در پروژه‌های آبرسانی، گازرسانی و مصارف دیگر مانند: نفت و پتروشیمی، نیروگاهی، معدنی و آتشنشانی استفاده می‌شوند.

شایان ذکر است که نصب لوله‌های فشار قوی به دلایل بالا‌بودن ضریب انبساط حرارتی و همچنین محافظت این لوله‌ها در برابر اشعه ماوراء بنفش، به صورت مدفون در زمین (نصب با ترانشه) انجام می‌شود.

لوله پلی اتیلن آبرسانی

یکی از انواع پرکاربرد لوله پلی اتیلن تک جداره فشار قوی، لوله پلی اتیلن آبرسانی است که با مواد اولیه food grade در سایزهای 25 تا 1200 میلیمتر و فشارهای کاری 6 تا 16 بار (تا فشار کاری 25 بار هم ارائه می‌شود) تولید شده و برای خطوط انتقال آب شرب و غیرشرب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لوله پلی اتیلن گازرسانی

نوع دیگری از لوله پلی اتیلن تک جداره فشار قوی، لوله پلی اتیلن گازرسانی است. این لوله‌ها با بهره‌مندی از دستگاه‌های مدرن که مجهز به سیستم آلتراسونیک و گراویمتریک بوده، و با استفاده از گرانول‌های HDPE100 خودرنگ در سایزهای 25 تا 225 میلیمتر و فشارهای کاری 12.5 و 16 بار تولید می‌شوند.

به علت بالا‎بودن حساسیت پروژه‌های گازرسانی، لوله‌های گازرسانی باید حتماً تأییدیه IGS را از شرکت ملی گاز ایران دریافت کنند. این لوله‌ها با خط نشانه زرد یا نارنجی‌رنگ، از سایر لوله‌های تک جداره، تمییز داده می‌شوند.

لوله پلی اتیلن برای مصارف نیروگاهی، نفت و پتروشیمی، معدنی و آتشنشانی

این لوله‌ها که به صورت تک جداره روانه بازار می‌شوند، در سایزهای 25 تا 1200 میلیمتر و فشارهای کاری 6 تا 25 بار تولید می‌شوند. علی‌رغم فشار کاری نه‌چندان بالای پروژه‌های معدنی و ...، لوله مورد استفاده آن‌ها، لوله‌های تک جداره فشار قوی هستند.

علت این امر این است که پروژه‌های معدنی، همواره با مشکلات خوردگی و سایش مواجه هستند. از میان لوله‌های مختلف، لوله استیل، از مقاومت در برابر خوردگی خوبی برخوردار است اما به علت ضخامت پایینی که دارد، در طول زمان ساییده و در نهایت سوراخ می‌شود؛ از طرفی راهکار افزایش ضخامت لوله استیل هم، به سبب گران‌قیمت بود آن، اصلاً به‌صرفه نیست. در نتیجه لوله‌های پلی اتیلن تک جداره فشار قوی که در عین معقول‌بودن قیمتشان، از فاکتور ضخامت مناسب هم بهره می‌برند، برای این پروژه‌ها استفاده می‌شوند.

لوله پلی اتیلن تک جداره کشاورزی

لوله پلی اتیلن کشاورزی، نوع دیگری از لوله‌های تک جداره هستند که به دو دسته لوله پلی اتیلن آبیاری قطره‌ای و لوله پلی اتیلن آبیاری بارانی تقسیم‌بندی می‌شوند.

مواد اولیه‌ای که برای تولید لوله پلی اتیلن آبیاری قطره‌ای استفاده می‌شود، کامپاندی از گرانول‌های LDPE و HDPE80 است. همین موضوع سبب نرمی و انعطاف‌پذیری این لوله‌ها می‌شود. فشار کاری لوله‌های آبیاری قطره‌ای اصلاً حائز اهمیت نبوده و سایز آن‌ها 16 و 20 میلیمتر است.

لوله‌های مورد استفاده برای آبیاری بارانی، همان لوله‌های تک جداره فشار قوی هستند که در شبکه‌های اصلی آبیاری استفاده می‌شوند. سایزهای لوله پلی اتیلن آبیاری از 25 تا 50 میلیمتر بوده و فشار کاری، نهایتاً 4 بار است. همین امر موجب قرار‌گرفتن این لوله‌ها، در کنار دسته‌بندی لوله‌های قطره‌ای می‌شود.

لوله پلی اتیلن کابلی (غلافی)

این لوله‌ها در سایزهای مد نظر مشتری و بدون فشار کاری و با استفاده از مواد اولیه‌ای که کیفیت آن‌ها چندان اهمیت ندارد، تولید می‌شوند (حتی می‌توان از مواد بازیافتی هم استفاده کرد). از لوله‌های کابلی به عنوان پوشش برای سیم و کابل‌های برق و فیبر نوری و به منظور محافظت در برابر بارندگی، صاعقه، ضربه و ... بهره گرفته می‌شود.

لوله پلی اتیلن دوجداره کاروگیت و اسپیرال

به‌طورکلی، لوله‌های دوجداره که به لوله‌های فاضلابی هم شهرت دارند، با مواد اولیه پلی اتیلن سنگین HDPE تولید می‌شوند. این لوله‌ها به دو دسته لوله‌های کاروگیت و اسپیرال تقسیم می‌شوند که فشار سیال عبوری از داخل آن‎ها اصلاً بالا نیست (نهایتاً 0.5 بار) و به ترتیب تا سایز 1200 و بالای 3000 میلیمتر به بازار عرضه می‌شود.

لوله‌های کاروگیت، سطح خارجی حلقوی‌شکل و مشکی‌رنگ، و سطح داخلی صاف و صیقلی و زردرنگ دارند. کاربرد لوله‌های اسپیرال در پروژه‌های راه‌سازی و پل‌سازی است.

انواع روش‌های اتصال لوله پلی اتیلن

لوله‌های پلی اتیلن با استفاده از روش‌ها و اتصالات پلی اتیلن متفاوت، به یکدیگر متصل شده و در پروژه‌ها نصب می‌شوند.

اتصال جوش لب به لب (Butt-welding)

در این روش، از جوش گرمایی برای متصل‌کردن دو لوله به یکدیگر استفاده می‌شود؛ به‌این‌ترتیب که، صفحه گرمکن بین دو سر لوله قرار گرفته و پس از رسیدن دمای مناسب برای جوش، صفحه برداشته شده و لوله‌ها به هم متصل می‌شوند.

این روش اتصال برای طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها، از جمله: آبرسانی، کشاورزی، معدنی، نفت و پتروشیمی، نیروگاهی و آتشنشانی، کاربرد دارد.

اتصال الکتروفیوژنی (Electro-fusion)

در این تکنیک، از روش جوشکاری و به صورت جوش الکتریکی استفاده می‌شود. روش اتصال الکتروفیوژنی، بسیار قابل اعتماد بوده و تمامی اتصالات الکتروفیوژن مورد استفاده در این روش، باید حتماً تأییدیه IGS را داشته باشند. این تکنیک برای پروژه‌های حساس گازرسانی استفاده می‌شوند.

یکی از معایب استفاده از این تکنیک، گران‌قیمت بودن اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن است که همین مسئله موجبات استفاده از سایر اتصالات مانند: اتصالات پلی اتیلن تزریقی، دست ساز (مایتری)، برنچی و ... را برای پروژه‌هایی که در حد پروژه‌های گازرسانی حساس نیستند، فراهم می‌آورد.

اتصال جوش اکستروژن (Extrusion-welding)

تکنیک اتصال جوش اکستروژن، به اندازه اتصال الکتروفیوژنی یا حتی اتصال جوش لب به لب، قابل‌اعتماد نیست؛ اما از آن می‌توان برای متصل‌کردن لوله‌های کاروگیت که اصلاً فشار کاری بالایی ندارند، بهره برد.

جوش لب به لب و اکستروژن، یک وجه اشتراک دارند و آن این است که هر دوی آن‌ها در دسته جوش گرمایی قرار می‌گیرند.

اتصال پیچی یا همان رزوه‌ای (Threaded)

برای متصل‌کردن لوله‌های پلی اتیلن با استفاده از اتصالات پیچی، نیازی به دستگاه جوش نیست و فقط کافی است که اجزاء این اتصال را از هم جدا کرده، لوله را داخل آن قرار داده و در نهایت اجزاء را سر جای خود برگرداند. در این اتصال با سرپیچ‌های نری و مادگی سر‌و‌کار داریم.

اتصال سریع (Quick coupling)

در این تکنیک که برای متصل‌کردن لوله‌های آبیاری بارانی، بسیار محبوب و کاربردی است، یک سر رزوه‌ای وجود دارد که به آن مادگی گفته می‌شود، و یک سر دیگر که قلاب (گیره) دارد و به آن نری می‌گویند.

اتصال فلنجی (Flanged joint)

در این روش، برای متصل‌کردن لوله‌های پلی اتیلن، چند جزء مانند: فلنج پلی اتیلن، رینگ (پشت فلنج قرار می‌گیرد)، واشر برای آب‌بندی و پیچ و مهره استفاده می‌شود.

کلام آخر

شرکت آبان بسپار پارسیان همواره تلاش می‌کند تا بتواند در کنار تولید اتصالات پلی اتیلن مرغوب، لوله پلی اتیلن مورد نیاز پروژه‌های مشتریان خود را نیز، با بالاترین کیفیت و ارائه تمامی مستندات تأیید کیفیت لوله‌ها، تأمین نماید. لطفاً در صورت تمایل به خرید لوله و اتصالات پلی اتیلن، از طریق پل ارتباطی 021-22378764، با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.