حافظ؛ شاعری که موسیقی می‌دانست و در موسیقی ماندگار شد

گروه فرهنگی الف،   4010721020

زمانی که نام حافظ به میان می‌آید، حتی اگر اهل گوش سپردن به موسیقی اصیل ایرانی هم نباشید، شاید ناخودآگاه اشعار معروف این شاعر را که در قالب موسیقی اجرا شده‌اند به یاد بیاورید؛ اشعاری همچون «سرو چمان»، «یوسف گم‌گشته»، «پادشه خوبان»، «اسرار عشق» و «یار دلنواز» و «رسید مژده که آمد بهار».

حافظ؛ شاعری که موسیقی می‌دانست و در موسیقی ماندگار شد

به گزارش ایسنا، «حافظ»، شاعری است که نامش به گوش هر ایرانی آشنا است و دیوان اشعار او در اکثر خانه‌های ایرانی یافت می‌شود. این شاعر نام آشنای ایرانی، چنان در فرهنگ و زندگی مردمان ایران زمین رخنه کرده است که هر کدام از ما حداقل یک بیت از او را حفظ هستیم، چه بسا که حتی ندانیم شعر از کیست.

گفته می‌شود حافظ علاوه بر آنکه شاعری پرآوازه بود، به موسیقی نیز اشراف کاملی داشته است. او همانطور که از نامش پیداست، بنا بر روایت‌های موجود، قرآن را به چهارده روایت مختلف از حفظ بوده است. حال از آنجایی که قرآن دارای نظم آهنگ واژگانی و سجع است، اعتقاد بر این است کسی که به این تعداد روایت قرآن را از بر بوده است، به دستگاه‌ها، آوازها و گوشه‌ها هم تسلط دقیقی داشته است.

چه بسا که حافظ در اشعار خود از کلمات و اصطلاحاتی چون «پرده، دستان، نغمه، نوا، قول، مقام، راه، فرود، ضرب، اصفهان، عراق، بم، زیر» استفاده کرده است و به کار بردن این کلمات در محل مناسب، خود می‌تواند دلیلی بر تسلط حافظ به موسیقی باشد.

یکی دیگر از دلایلی که می‌توان به تسلط حافظ به موسیقی نسبت داد، استفاده او از نام آلات موسیقی در اشعارش است؛ نام سازهایی همچون «دف، چنگ، رباب، عود، نای، طبل، ناقوس و کرنا».

حال بر این اساس گفته می‌شود که وزن و قافیه اشعار حافظ همچون اشعار مولانا و سعدی در دل خود دارای ریتم است و به همین جهت راحت‌تر می‌توان از آن در کار موسیقایی استفاده کرد. البته حافظ همچون مولانا و سعدی، از شهرت بسیاری هم در بین دیگر شعرا برخوردار است و شاید همین شهرت و البته استفاده‌های هنرمندان مطرح موسیقی از اشعار این شاعر، این جسارت و جرات را به سایر هنرمندان هم داده باشد که آنها نیز بهره بیشتری از آثار این سه شاعر کهن ایرانی ببرند. از طرفی زبان ساده‌ و قابل فهم‌تر او برای عامه مردم هم می تواند دلیل دیگری برای استفاده از اشعار این شاعر، در آثار موسیقایی باشد.

البته می‌گویند که استفاده‌ی حافظ، از واژه‌های یک‌سیلابی و دوسیلابی، امکان تلفیق شعر و موسیقی را به‌ میزان چشمگیری افزایش داده است که با هرگونه تغییر ساختاری در موسیقی کلاسیک ایران، قابلیت تلفیق دارد.

باید بر این نکته تأکید داشت که این به‌کارگیری واژه‌های یاد شده و مانند آن، مطلقا به ذوق موسیقایی سراینده بازگشت می‌کند؛ تاحدی‌ که این تفکر به ذهن راه می‌یابد که احتمالا حافظ خود غزلیات خود را می‌خوانده و یا به خوانندگان زمان خود می‌سپرده و پس از تلفیق، احتمالا تصحیح نیز انجام می‌داده است.

به هر جهت، در موسیقی ایرانی، خواننده‌های بسیاری از محمدرضا شجریان و شهرام ناظری گرفته تا حتی خوانندگان پاپ مانند حجت‌ اشرف‌زاده، از اشعار این شاعر پرآوازه‌ی ایرانی، بهره جسته‌اند، چه بسا که هنرمندانی مانند شجریان با آواز خود اشعار این شاعر ایرانی را به دل جامعه بردند و مردم را با آن مأنوس کردند.

yektanetتریبون

پربحث‌های اخیر

پربحث‌های دیروز

  1. وقتی افسار قیمت ها از دست دولت در می رود!

  2. گزافه‌گویی وزیر خارجه جولانی علیه ایران

  3. افشاگری صمصامی از پشت پرده گرانی ارز/چطور۱۰۰همت عاید دولت شد

  4. جانشین فرمانده کل سپاه: تا چند سال آینده حکومتی به نام اسرائیل وجود ندارد

  5. زن؛ از مسیحیت تحریف شده تا اسلام انقلابی

  6. بازار مسکن؛ آرامش یا آتشِ زیر خاکستر؟!

  7. واکنش‌ها به گامِ اول در رفع فلیترینگ

  8. دردسر این حرکات موزون برای دانش آموزان بابلی !

  9. فرزندان معاون اول سابق قوه‌قضائیه به ۲۵ سال زندان محکوم شدند

  10. اسحاق جهانگیری: همه اطلاعات اداره کشور را دارم/ آقای خاتمی اصرار می کرد که کاندیدا شوم/ به پزشکیان گفتم خودت باش و به حرف های دیگران گوش نده

  11. شلیک پدافند، عامل سقوط هواپیمای آذربایجانی بوده؟/ تصاویری که احتمال شلیک به هواپیما را تقویت می‌کند

  12. زمان ۱۴ ماهه برای مذاکرات رفع فیلترینگ کامل

  13. رتبه کشورهای جهان براساس بیشترین فیلترینگ

  14. قطر: به روابط خود با جمهوری اسلامی ایران افتخار می‌کنیم

  15. رفع محدودیت دسترسی کاربران تلفن همراه به گوگل پلی و واتس اپ

  16. سیدحسن خمینی: دشمنان امید مردم را هدف قرار گرفته‌اند/در شرایط سخت، کار جمعی لازم است

  17. موبایل قاپ در این صحنه عجیب گرفتار مردم شد | کتک خوردن سارق از مردم را ببینید

  18. میزان افزایش حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴ اعلام شد/ جزییات

پربحث‌های هفته

  1. وعده های الجولانی تو خالی بود؛ آتش‌ زدن نمادهای مذهبی در سوریه

  2. چرا مذاکره با آمریکا مشکلی را حل نمی کند؟!

  3. آقایان، وقت کردید به مشکلات مردم هم فکر کنید!

  4. چرا به مردم نمی گوئیم! 

  5. چه کسی ماجرای قطعی برق را درست روایت می‌کند؟!

  6. عصبانیت شدید علم الهدی از عدم ابلاغ قانون عفاف و حجاب/دولت برای راضی کردن مردم در بحث ناترازی ها، بی حجابی را آزاد کرد!

  7. کالبدشکافی شایعه استعفای پزشکیان/ ماموریت چینی برای لاریجانی؟

  8. دفاع همتی از گران‌شدن دلار/ چراغ سبز آقای وزیر به تورم؟

  9. توهین جنجالی حمید رسایی به پزشکیان بعد از بغض کردن برای همسر مرحومش

  10. مخاطبان‌مان را فراری ندهیم !

  11. خداحافظی مردم با گوشت؟!

  12. توضیح فرزند پزشکیان درباره نقش خود در عزل و نصب‌ها

  13. وقتی افسار قیمت ها از دست دولت در می رود!

  14. استقبال از موضع اخیر قالیباف/ سهم‌خواهی‌ها صدای پسر رئیس‌جمهور را درآورد

  15. نشاطی که نباید از دانشگاه دریغ شود

  16. نکنید آقایان، نکنید!

  17. مردم دو درجه کمتر، دولت ۱۰ درجه!

  18. نامه کمیسیون امنیت ملی به دیوان عدالت اداری درباره ابطال حکم انتصاب ظریف

  19. امان از این یاغی!..

  20. همسایه جدید اموی - صهیونی اردوغان!

  21. نظرات برگزیده مخاطبان «الف»: تیم اقتصادی آقای پزشکیان حتی الفبای اقتصاد را هم بلد نیست/ مسئله حجاب برجسته می‌‎شود تا مردم سراغ مطالبات مهم نروند

  22.  کاسبان تسلیم و شلیک به اصلِ مذاکره در رسانه‌های اصلاح‌طلب

  23. توجه به زبان بدن در فضای بین المللی/ سقوط آزاد مهدی نصیری/ جهانگیری: اژه‌ای پای کار رفع حصر است

  24. یک ادعا درباره نقش زنگنه در ناترازی انرژی/ برسد به دست خانم سخنگوی دولت/ مذاکره می‌ کنیم اما با عزت

  25. اولین دیدار رسمی مقامات آمریکا با الجولانی

آخرین عناوین