کشورمان ایران پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، با سیل قابل توجهی از دشمنی و خصومت ورزی های جهان غرب و متحدان منطقه ای و بین المللی آن رو به رو شد. مساله ای که همچنان نیز ادامه دارد و هر چه به جلو حرکت کرده ایم، ماهیت شدیدتری را به خود گرفته و ضعیف نشده است. قدرت های غربی به طور خاص با تحمیل انواع و اقسام فشارهای اقتصادی، سیاسی و بین المللی به ایران سعی داشته اند تا زمینه را برای استحاله انقلاب اسلامی و منحرف کردن آن از شعارها و آرمان های اصلی ش فراهم سازند.
با این حال، با گذشت بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، این انقلاب نه تنها دچار استحاله نشده بلکه نفوذ خارجی انقلاب اسلامی ایران را نیز شاهد بوده و هستیم. موضوعی که چالش های راهبردی را برای جریان های مخالف و معاند با کشورمان در سطح منطقه و محیط بین المللی ایجاد کرده است. از این رو، بخش قابل توجهی از توان نظام حکمرانی در کشورمان به خنثی سازی جلوه های مختلف خصومت ورزی قدرتهای مختلف علیه کشورمان و حراست از استقالال و امنیت ملی ایران معطوف بوده است.
یکی از مسائلی که طی سالیان اخیر در منظومه حکمرانی کشورمان به آن بی توجهی شده، چالشهای زیست محیطی بوده است. چالش هایی که سال به سال ماهیت وخیم تر و بغرنج تری گرفته اند و اکنون تهدیدات جدی را علیه کشورمان مطرح می کنند. به بیان ساده تر، این قبیل تهدیدات تا حد زیادی امنیت انسانی را در کشورمان تهدید می کنند و باید هر چه سریعتر برای حل آن ها تدابیر لازم اندیشیده شود. به عنوان مثال، اخیرا "شینا انصاری" رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان در موضع گیری از تبدیل شدن بحران فرونشست زمین در ایران به یک "اَبَرچالش" یاد کرده است.
بر اساس داده های رسمی، 4 میلی متر فرونشست زمین در هر سال به مثابه بحران قلمداد می شود این در حالی است که در استانی نظیر کرمان، آمارهای رسمی حاکی از فرونشست سالانه 30 سانتی متر هستند. دیگر استانهای کشورمان نظیر گلستان، یزد و اصفهان نیز در این حوزه وضعیت خوبی ندارند. تردیدی نیست که عدم رسیدگی جدی به این چالش می تواند آن را به مناطق مسکونی کشورمان توسعه بخشد و بحران های جدی تری را ایجاد کند. در نمونه ای دیگر نظیر آلودگی آب دریای خزر نیز با چالش های جدی و عدیده ای دست و پنجه نرم میکنیم. برخی از این چالش ها نظیر فعالیت های گسترده نفتی جمهوری آذربایجان در آب های دریای خزر و انتقال آلودگی این فعالیت به آب های کشورمان، منشا خارجی دارند.
با این حال، برخی چالش های دیگر نظیر سرازیر شدن فاضلاب مناطق مسکونی به دریای خزر در پرتو افزایش جمعیت مناطق ساحلی در کشورمان، منشا داخلی دارند و باید برای آن ها راه حلی اندیشیده شود. به نحو مشابهی، در حوزه ریزگردها نیز در سال های اخیر شاهد تشدید مشکلات بوده ایم و حوزه های تولید گرد و غبار که کشورمان را تحت تاثیر قرار می دهند، افزایش یافته اند.
البته که این ها تنها بخش هایی از چالشهای زیست محیطی کشورمان هستند که ماهیتی بحرانی و فوقالعاده پیدا کرده اند و هر چه سریع تر برای حل آن ها باید تدابیر لازم اندیشیده شود. با این همه باید گفت این چالش ها جدی گرفته نشده اند و یا اقدامات محدودی برای رفع آن ها صورت گرفته است. تداوم این رویکرد می تواند در آینده ای نه چندان دور، کشورمان را با مشکلات به مراتب گسترده تری مواجه کند.