بر اساس داده‌های حاصل از منابع آماری و برآوردهای مقدماتی انجام شده از سوی بانک مرکزی، در خصوص تولید ناخالص داخلی کشور، نتایج اولیه نشان دهنده آن است که تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه و به قیمت‌های ثابت سال۱۳۹۰ از ۱۶۴۷.۷ هزار میلیارد ریال در سه ماهه اول سال ۱۳۹۶ به ۱۶۷۶.۷ هزار میلیارد ریال در سـه ماهـه اول سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است.
نتایج مقدماتی حاصل از بررسی روند تحولات ارزش افزوده فعالیت‌های اقتصادی حاکی از برآورد رشد اقتصادی ۱.۸ درصدی برای فصل اول سال ۱۳۹۷ است.
از سوی دیگر در سمت تقاضای اقتصاد و براساس برآوردهای اولیـه‌ای کـه در خصـوص اقـلام هزینـه ای اقتصاد همچون مخارج مصرف نهایی بخش خصوصی، مخارج مصرف نهایی بخش دولتی، تشـکیل سـرمایه ثابـت ناخالص و صادرات و واردات درسه ماهه اول سال ۱۳۹۷ به عمل آمده است، رشد اقلام هزینـه‌ای فـوق الـذکر بـه قیمت‌هـای ثابـت سـال ۱۳۹۰ بـه ترتیـب ۰.۳ -، ۳.۹، ۰.۸ -، ۱۰.۰ و ۳.۲ درصـد نسـبت بـه دوره مشـابه سـال قبـل است.
در مجموع، رشد هزینه ناخالص داخلی به قیمت بازار در سه ماهه اول سـال ۱۳۹۷ نسـبت بـه دوره مشـابه سال قبل ۲.۵ درصد افزایش یافته است.
لازم به ذکر است که محاسبات انجام شده در خصوص نرخ رشد اقتصادی فصل اول سال ۱۳۹۷ مقدماتی بوده و در معرض تجدید نظر قرار دارد.
براساس اعلام بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه در فصل اول ۱۳۹۷ عدد ۱.۸ درصد گزارش شده در حالی که در مدت مشابه سال قبل، ۴.۶ درصد و هزینه ناخالص داخلی به قیمت بازار در این مدت ۲.۵ درصد و در مدت مشابه سال قبل ۳.۵ درصد گزارش شده است.
همچنین ارزش افزوده گروه کشاورزی با کاهش ۱.۹ درصدی از ۲.۲ درصدی در فصل اول ۱۳۹۶ به ۰.۳ درصد در مدت مشابه سال ۱۳۹۷ رسیده است. ارزش افزوده گروه نفت نیز از ۵.۹ درصدی در سه ماهه اول سال گذشته با کاهش ۰.۷ درصدی به ۵.۲ درصدی در سه ماهه اول سال ۹۷ رسیده و ارزش افزوده گروه صنایع و معادن نیز طی یکسال گذشته روند کاهشی داشته و از ۴.۶ درصد در سال گذشته به ۰.۱ درصد در فصل اول سال جاری رسیده است.
براساس اعلام بانک مرکزی، ارزش افزوده گروه خدمات نیز در سه ماهه اول سال جاری ۱.۱ درصد گزارش شده که نسبت به ۴.۳ درصد در فصل اول سال ۹۶، افت ۳.۲ درصدی داشته است. همچنین مخارج مصرف نهایی بخش خصوصی نیز در سه ماهه اول سال ۹۶ عدد ۵.۷ درصد گزارش شده که نسبت به ۰.۳– درصدی در مدت مشابه سال جاری، افت ۶ درصدی داشته اما مخارج مصرف نهایی بخش دولتی از ۲.۶ درصد در فصل اول ۹۶ به ۳.۹ درصد در مدت مشابه سال جاری رسیده است.
صادرات کالاها و خدمات نیز از ۱.۳ درصد در سال سه ماهه اول سال قبل به ۱۰ درصد در سال جاری رسیده و واردات کالاها و خدمات روندی کاهشی داشته و از ۱۶.۴ درصد در سه ماهه اول سال ۹۶ به ۳.۲ درصد در مدت مشابه سال جاری رسیده است.
در سه ماهه اول سال ۱۳۹۷ ارزش افزوده گروه کشاورزی به قیمت‌های ثابت سـال ۱۳۹۰ بـه میزان ۱۰۳.۱ هزار میلیارد ریال برآورد شده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۰.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. برآوردهـای انجام شده در این زمینه حاکی از آن است که تولید محصولات زراعی و باغی در سال ۱۳۹۷ نسبت به دوره مشـابه سال قبل به ترتیب ۲.۱ و ۳.۶ درصد و تولید محصولات اصلی دامی ۵.۰ درصد افزایش یافته است.
براساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت در سه ماهه اول سـال ۱۳۹۷ بـه قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰ به میزان ۴۰۱.۱ هزار میلیارد ریال برآورد شد که گویای رشد ۵.۲ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است.
نتایج حاصل از محاسبات مقدماتی در این زمینه نشان دهنده آن است که افزایش نرخ رشد ارزش افـزوده این گروه، ناشی از افزایش نرخ رشد صادرات نفت خام، تولید میعانات گازی و نیز افزایش تولید و صـادرات گـاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است.
گروه صنایع و معادن در سه ماهه اول سال ۱۳۹۷ از نرخ رشدی معادل ۰.۱ درصد برخوردار شد که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل ۴.۵ واحد درصد کاهش یافته و در نتیجه سهمی معادل صفر واحـد درصـد از نـرخ رشد ۱.۸ درصدی اقتصاد را در دوره مورد بررسی بـه خـود اختصـاص داده اسـت.
در ایـن گروه، ارزش افزود بخش گاز و آب، ساختمان و برق، معدن، صنعت به ترتیب بـا نـرخ هـای رشـد - ۱.۵، ۴.۰، ۰.۱ و ۲.۱ درصدی مواجه بوده اند. در بخش ساختمان، ارزش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان مناطق شهری به قیمت‌های جاری طی فصل اول سال ۱۳۹۷ نسبت به دوره مشابه سال ۱۸.۹ درصد افزایش یافتـه اسـت. بـا اعمـال شـاخص‌هـای قیمت متناظر و تعدیل رقم ساختمان مذکور، نرخ رشد ارزش افزوده ساختمان بخش خصوصـی بـه قیمـت هـای ثابـت سـال ۱۳۹۰ معادل ۰.۱ درصد برآورد می شود.
ارزش افزوده گروه خدمات نیز در سه ماه اول سال ۱۳۹۷ از نرخ رشد ۱.۱ درصدی برخوردار شد و سهم آن از رشد ۱.۸ درصدی تولید ناخلص داخلی به ۰.۵ واحد درصد رسیده است.
نرخ رشد شاخص ضمنی گروه‌های کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات در سـه ماهـه اول سال ۱۳۹۷ نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیـب معادل ۱۲.۱، ۶۲.۹، ۱۵.۴ و ۱۲.۰ درصد بوده است. به علاوه، شاخص ضمنی"داخلی تولید ناخالص داخلی" و "تولید ناخالص نفت داخلی بدون نفت" نیز طی دوره زمانی ذکر شده به ترتیب دارای رشد ۱۹.۴ و ۱۲.۷ درصدی بوده اند.
برآورد حاصل از تولید ناخالص داخلی بر حسب اقلام هزینه نهـایی دلالت بـر آن دارد کـه در فصـل اول سال ۱۳۹۷ هزینه های مصرف نهایی بخش خصوصی، هزینه های مصرف نهایی بخـش دولتی و تشکیل سرمایه ثابت قیمت ناخالص به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰، به ترتیب از نرخ رشد ۰.۳-، ۳.۹، ۰.۸ - درصدی برخوردار بوده اند.
تشکیل سرمایه ثابت ناخالص متشکل از دو بخش ساختمان و ماشین آلات است. نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دو بخش مذکور در سه ماهه اول سال ۱۳۹۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱.۹، ۵.۲ – درصد بوده است.
نرخ رشد ۱.۹ درصدی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ساختمان، بـه دلیـل افـزایش تشکیل سرمایه ساختمان بخش دولتی، با وجود کاهش سرمایه گذاری بخش خصوصی حاصل شده اسـت. علـت کاهش تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات نیز به دلیل کاهش واردات کالاهـای سـرمایه‌ای و همچنـین کـاهش تشکیل سرمایه ماشین آلات شده تولید داخل طی سه ماهاول سال ۱۳۹۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
در حوزه تجارت خارجی و بر اساس محاسبات اولیه، رشد صادرات و واردات کالاهـا و خـدمات در سـه ماهه اول سال ۱۳۹۷ (به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰) نسبت به دوره مشابه سال قبل بـه ترتیـب ۱۰.۰ و ۳.۲ درصد بوده است. همچنین لازم به ذکر است که بر اساس جدول مخارج نهایی، در سه ماهه اول سال ۱۳۹۷ نرخ رشد تولید ناخالص داخلی به قیمت بازار ۲.۵ درصد برآورد شده است.
منبع: ایبِنا
