قیمت نفت علیرغم عدم قطعیت های ناشی از ویروس کرونا همچنان روند افزایشی داشته، اما نوسانات ناشی از وضعیت بازار را نیز به همراه خود دارد. در روز جمعه برنت با بیش از 7 درصد افزایش به 42.30 دلار هر بشکه بالا رفت و نفت خام وست تگزاس اینترمدییت نیز به 40 دلار رسید. از دلایل آن می توان به استحکام بخش تقاضا بعد از آسیب جدی که بر اثر شیوع کوید 19 دید اشاره کرد.
تفسیر هفته
تقاضای نفت بعد از کاهش شدید در سال جاری بخصوص در ماه آوریل 2020 که نسبت به ماه مشابه در سال قبل 21 میلیون بشکه در روز کمتر شده است، به تدریج در حال بهبود است. مصرف فرآورده های نفتی به تدریج افزایش می یابد. بخش تقاضا در کشورهایی مانند چین، آمریکا و اروپا در بخش بنزین افزایش یافته است. سوخت جت با توجه به محدودیت های پرواز هواپیماهای مسافربری با شیب کمتری در حال افزایش است. در 2021 وضعیت تقاضا بهتر خواهد بود.
امروز اوپک پلاس در وین جلسه خواهد داشت تا تعهد کاهظ 9.7 میلیون بشکه ای این دسته از کشورهای صادرکننده نفت را یک ماه دیگر تمدید نماید. کشورهایی که باید تولید خود را کاهش دهند، همگای توافق کرده اند. تنها عراق همچنان در داخل کابینه بحث ادامه کاهش تولید مطرح است.
اندازه گیری گازهای گلخانه ای نشان می دهد که مقدار تولید گاز کربن نسبت به سال قبل بیشتر شده است. مقدار ثبت شده اکسید دوکربن در ماه مه نشان دهنده 417 ذره در میلیون (ppm) است که 2.4 ذره بیشتر از سال قبل می باشد. این افزایش با توجه به بحران کرونا و کم شدن تولید گازهای گلخانه ای بدلیل توقف اکثر فعالیت های صنعتی و حمل و نقل قابل توجه است. گفته می شود که گاز کربن می تواند تا صدها سال در فضا باقی بماند، بنابراین با کاهش 17 درصد مصرف انرزی های فسیلی در آوریل امسال نسبت به سال قبل نمی توان باعث توقع کمتر شدن گازهای گلخانه ای را داشت.
وضعیت تولید و صادرات نفت ایران همچنان نامشخص است. طیفی از آمار متعدد از اتاق های فکر و دبیرخانه های موسسات انرژی نشان می دهد ایران صادراتی مابین 70 هزار تا 800 هزار بشکه در روز دارد. تا قبل از خروج ایالات متحده آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ایران تا 2.5 میلیون بشکه در روز صادر می کرد (EIA). گفته می شود که خریداران نفت فعلی ایران، چین، هند، ترکیه و برخی از خریداران ناشناس هستند. در مورد چین آخرین آمار گمرک چین حاکی است چین از ایران در ماه مارس 350 هزار بشکه در روز وارد کرده است.
بازار اشتغال در آمریکا در حال تغییر است. نرخ رشد بیکاری در حالیکه در آوریل 14.7 درصد بود، در ماه مه 13.3 درصد نسبت به کل نیروی کار فعال شده است. یعنی 2.5 میلیون نفر در ماه مه گذشته به تدریج مشغول کار شدند. به نظر می رسد که تاثیرات مخرب بیماری کووید 19 بر اقتصاد آمریکا در حال کاهش است. کشته شدن جرج فلوید و اعتراضات پس از آن همچنان جامعه آمریکا را در بر گرفته، اما نمی توان بصورت قاطع گفت که کاهش فعلی محبوبیت ترامپ تا 4 نوامبر 2020، روز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ادامه داشته باشد. نمودار زیر نشان دهنده نرخ بیکاری در آمریکاست.
* دانشیار یاستگذاری انرژی - دانشگاه صنعتی شریف
