روزنامه سیاست‌روز نوشت: وزیر خارجه کشورمان در حالی معتقد است که وضعیت اسفناک کنونی کشور را عده‌ای باید پاسخگو باشند که منتقد توافق هسته‌ای و برجام بودند، که دستاورد برجام نه شرایط اقتصادی ملت ایران را به سمت رشد و توسعه و باز شدن مراودات تجاری با کشورهای جهان باز کرد، نه تحریم‌های ضد ایرانی را لغو کرد، نه امضای جان کری وزیرخارجه وقت آمریکا برجام را تضمین کرد.
حال به آقای ظریف باید گفت شما که گفته‌اید شرمنده مردم هستید، باید پاسخگوی دستاورد تقریبا هیچ به ملت ایران باشید یا منتقدان دلسوز که می‌گفتند نباید به برجام دلخوش کرد و نمی‌توان به آمریکا و اروپا اعتماد نمود؟!
دیروز محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در گفت‌وگو با یکی از روزنامه‌های کشور گفته؛ «عده‌ای در داخل ایران از همان روز امضای برجام علم مخالفت برافراشتند و مردم را ناامید به آینده کشور کردند که قطعاً روزی باید در پیشگاه خداوند، ملت و قانون پاسخگوی اعمال و رفتارشان باشند.» آنهایی که با تریبون‌های قدرتمندشان هر روز فریاد زدند که در برجام سرایران کلاه گشادی رفت مانند قرارداد ترکمانچای! آنهایی که گریبان دریدند ایران مقابل آمریکا ذلیل شد و این وضعیت اسفناک فعلی را برای ملت مان رقم زدند باید روزی پاسخگو باشند.
پایبند نبودن آمریکا به تعهدات برجامی خود از زمان اوباما آغاز شد و این روند به دوران ترامپ نیز رسید و او نیز اردیبهشت سال ۹۶ رسماً از توافق هسته‌ای خارج شد. اما گویا برخی در داخل تصور نمی‌کردند که آمریکا از برجام خارج شود. پیش از خروج آمریکا از برجام، تاکیدات تیم مذاکره کننده هسته‌ای همواره بر این استوار بود که تضمین‌های لازم گرفته شده است و آمریکا نمی تواند از برجام خارج شود؛ اما دونالد ترامپ در دوران نامزدی‌اش برای ریاست جمهوری آمریکا یکی از شعارهایش این بود که به محض رییس جمهور شدنش برجام را پاره و از آن خارج خواهد شد؛ که همین اتفاق نیز افتاد.
در واقع پیش از خروج آمریکا از برجام، اعضای تیم مذاکره کننده کشورمان در توافق هسته‌ای مدام از گرفتن تضمین‌های لازم برای برجام صحبت می‌کردند.
عباس عراقچی از اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای و معاون وزیر خارجه کشورمان در ۳۰ آذر ماه ۱۳۹۴ گفته بود؛ آنچه برای ما مهم است این است که برجام در مرحله اجرا با هیچگونه خدشه و صدمه‌ای مواجه نشود، آقای کری این تضمین را به عنوان وزیر خارجه آمریکا به صورت کتبی با امضای رسمی داده است.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه نیز شهریور ۹۵ گفته بود، اگر فضاسازی‌های رسانه‌ای توسط گروه‌های مخالف توافق هسته‌ای در آمریکا، دوستان را نگران کرده، ما آمادگی داریم از اداره نظارت وزارت خزانه داری ایالات متحده برای بانک‌هایی که مایل به همکاری با جمهوری اسلامی هستند نامه آرامش بخش تهیه کنیم که بدون نگرانی بتوانند با ایران ارتباط داشته باشند. اما از چنین نامه‌ای هم خبری نشد! آذر ماه سال ۹۵ محمد جواد ظریف و تعدادی از معاونانش که به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی رفته بودند تا درباره جدیدترین وضعیت برجام بویژه پس از تمدید ۱۰ ساله تحریم‌های ISA و چگونگی این پیشامد که خلاف پیش بینی‌های برجامی بود، توضیحاتی به نمایندگان مردم بدهند، پس از این نشست جواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، برگه‌هایی را به خبرنگاران داد که حاوی برخی رئوس اظهارات منتسب به ظریف در آن جلسه بود که دو جمله در آن برگه‌ها خودنمایی می‌کرد؛ اعتراف می‌کنم اشتباه کردم که به حرف جان کری، وزیر خارجه آمریکا اعتماد کردم.
اما آقای عراقچی معاون وزیر خارجه درباره امضای جان کری چه گفته بود؛ عباس عراقچی، تأکید کرده بود؛ این نامه به امضای وزیر خارجه آمریکا رسیده که همچون نامه‌های با امضای رئیس هر دولت، دارای تعهد حقوقی و سیاسی برای آن کشور است. او اضافه کرد: این یک نامه معمولی نیست.در روابط بین‌الملل، نامه دو نفر، تعهدآور است که یکی نامه رئیس دولت است و دیگری نامه وزیر امور خارجه. این نامه، امضای وزیر خارجه آمریکا را دارد و اجرای موفق برجام را تضمین کرده است.
باور به مهم بودن آمریکا باعث شد تا دولت و دستگاه وزارت خارجه با آمریکا مذاکره کند، اعتماد کند و توافقی را با آن به امضا برساند که هیچ یک از بندهای آن را اجرا نکرد و سرانجام رسماً از آن خارج شد.
اکنون تفاوتی نمی‌کند که چه کسی گفته امضای جان کری یا باراک اوباما پای برجام تضمین است، ظریف یا عراقچی، مهم آن است که دوستان و عزیزان از عملکرد اشتباه خود دفاع نکنند. قرار بود توافق هسته‌ای تمام تحریم‌های ضد ایرانی را لغو کند، اما در متن برجام کلمه تعلیق قید شده است؛ نکته قابل تأمل اینکه حتی تحریم‌های ضد ایرانی تعلیق هم نشد!
جدا از تحریم‌های ضد ایرانی که بلافاصه بعد از توافق هسته‌ای اوباما دستور به ادامه تداوم آن داد و فشارهای ضد ایرانی را تشدید کرد؛ در کل تمدید قانون تحریمی آیسا، تصویب قانون محدودیت ویزا، غارت ۲ میلیارد دلاری اموال ایران، تمدید قانون وضعیت اضطراری علیه ایران، تروریست نامیدن سفیر ویژه روحانی و تصویب ده‌ها طرح تحریمی در کنگره آمریکا و پاره کردن برجام نتیجه دلخوشی به توافق هسته‌ای است.
این تحریم‌ها درحالی صورت گرفت که برخی در داخل امضای وزیر خارجه آمریکا را تضمین می‌نامیدند! متاسفانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدون توجه به مفاد برجام مدعی است که ایران باید همچنان به صورت یک‌طرفه اجرای برجام را ادامه دهد و هیچ انتظاری از طرف مقابل درخصوص اجرای تعهدات برجامی نداشته باشد. حتی کشورهای اروپایی نیز با وجود آنکه خود پیشنهاد مکانیزم مالی را به ایران داده بودند؛ در همراهی با آمریکا این مکانیزم را اجرا نکردند.
موضوع مکانیسم ماشه نیز که هم اکنون آمریکا با توسل به آن با یکه تازی و قلدری تحریم‌های ضد ایرانی را به تنهایی بازگرداند و کشورهای جهان را تهدید کردهکه باید از این تحریم‌ها تبعیت کنند نتیجه همان بی‌توجهی به بندهای برجام است که در آن قید شده است.
مکانیسم ماشه یا "اسنپ بک" یک ابزار یک طرفه است که فقط طرف مقابل می‌تواند از آن استفاده کند و ایران نمی‌تواند از این ابزار به نفع خود و به عنوان عامل بازدارنده استفاده کند. برجام در حال حاضر توافقی یک‌طرفه است که امتیازاتش برای طرف مقابل و محدودیت‌هایش برای ایران است.
بی‌توجه تیم مذاکره کننده به منتقدان برجام
محمد صادق کوشکی کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره مصاحبه آقای ظریف با یک روزنامه روزنامه داخلی گفت: آقای ظریف در همان زمان انعقاد توافق هسته‌ای نیز به نقد منتقدان در قبال برجام بی‌توجه بود.
وی افزود: برخی منتقدین توافق هسته‌ای امضای برجام را دادن امتیاز بیشتر به دشمن بر می‌شمردند اما گوش کسی بدهکار نبود. این استاد دانشگاه معتقد است؛ حالا امروز وزیر خارجه کشورمان در رسانه‌ها می‌گوید من شرمنده مردم هستم؛ در واقع در وزارت خارجه یک نگاه اشرافی از بالا به پایین وجود دارد که به منتقدین دلسوز اهمیتی داده نمی‌شد. وی خاطرنشان کرد: حالا برجام مسیری را طی کرده که نباید طی می‌کرد و دستاورد هیچ را برای ملت ایران به همراه داشته است.
