به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از تارنمای ساینس‌الرت، منظومه شمسی مکانی کاملا شلوغ و پرهیاهو است. میلیون‌ها جرم سماوی از سیاره‌ها گرفته تا قمرها و ستاره‌های دنباله‌دار و سیارک‌ها در حال حرکت هستند. دانشمندان هر سال اجرام بیشتری نیز کشف می‌کنند که معمولا سیارک‌های کوچک یا ستاره‌های دنباله‌دار هستند.

ستاره‌شناسان تمام هشت سیاره اصلی منظومه شمسی را تا سال ۱۸۴۶ میلادی کشف کردند اما این مساله موجب نشده که آنان جست‌وجو برای یافتن سیاره‌های دیگر را متوقف کنند. در ۱۰۰ سال گذشته دانشمندان موفق به یافتن اجرام کوچکی در فواصل دور شدند که به آنها سیارات کوتوله (dwarf planets) گفته می‌شود. اکنون سیاره پلاتو (Pluto) به عنوان یک سیاره کوتوله طبقه‌بندی می‌شود.

کشف برخی از این سیارات کوتوله دلایلی برای باور ستاره‌شناسان به این مساله ایجاد کرده که مورد دیگری هم ممکن است جایی در حواشی و گوشه‌وکنار منظومه شمسی کمین کرده باشد.

آیا ممکن است سیاره نهم هم وجود داشته باشد؟

علل و دلایل بسیاری وجود دارد که ستاره‌شناسان صدها ساعت از وقت خود را برای تعیین موقعیت مکانی سیاره نهم موسوم به سیاره ۹ یا سیاره مجهول (Planet X) صرف می‌کنند. علت این مساله این است که منظومه شمسی چنانکه ما می‌شناسیم بدون وجود چنین سیاره‌ای واقعا منطقی و معنادار نخواهد بود.

همه اجرام در منظومه شمسی در مداری به دور خورشید می‌چرخند. حرکت برخی آهسته و برخی سریع است اما چرخش همه آنها مطابق با قوانین گرانش و جاذبه است. هرچه که جرم داشته باشد جاذبه دارد و هر چه که چیزی سنگین‌تر باشد جاذبه آن هم بیشتر است.

جاذبه یک سیاره تا حدی بزرگ است که بر چگونگی چرخش اجرام دیگر به دور آن تاثیر می‌گذارد.و این چیزی است که کشش یا جاذبه گرانشی آن می‌نامیم. کشش جاذبه‌ای زمین موجب می‌شود همه اشیا روی زمین باقی بمانند.

همچنین خورشید در منظومه شمسی بزرگ ترین کشش جاذبه‌ای را در میان همه اجرام واقع در این منظومه دارا است و به همین علت است که همه سیارات به دور آن می‌چرخند.

از طریق فهم ما از کشش جاذبه‌ای است که بزرگ ترین سر نخ برای وجود یک سیاره نهم احتمالی به دست می‌آید.

رفتارهای غیرمنتظره

زمانی که به اجرام آسمانی واقعا دوردست از قبیل سیارات کوتوله دورتر از پلاتو نگاه می‌کنیم، در می‌یابیم که مدار آنها اندکی غیرمنتظره است. آنها در مدارهای بسیار بزرگ و بیضی شکل حرکت می‌کنند ، با یکدیگر تشکیل گروه داده و در مقایسه با بقیه منظومه شمسی بر روی یک خمیدگی (incline ) وجود دارند.

زمانی که ستاره شناسان با استفاده از رایانه مدل‌سازی می‌کنند که این شکل حرکتی این اجرام مستلزم چه نیروهای گرانشی است در می‌یابند که یک سیاره با جرم حداقل ۱۰ برابر زمین لازم است تا چنین حرکت‌هایی را موجب شود. این گمانه‌زنی بسیار جالبی است اما سوال این است که پس این سیاره کجاست؟

مشکلی که الان داریم این است که باید تایید کنیم آیا این مدل‌ها و پیش‌بینی‌ها صحیح هستند یا نه و تنها راه برای انجام این کار همانا یافتن سیاره نهم است که البته گفتنش آسان‌تراز انجامش است.

جست‌وجو ادامه دارد

دانشمندان در سرتاسر جهان اکنون سال هاست که به دنبال یافتن شواهد و مدارک مشهودی از سیاره نهم هستند. بر اساس مدل‌های رایانه‌ای ، ما گمان می‌کنیم که سیاره نهم حداقل ۲۰ بار نسبت به سیاره نپتون در فاصله دورتری از خورشید قرار دارد. ستاره شناسان تلاش می‌کنند تا این سیاره را از طریق بازتاب نور خورشید ردیابی کنند درست همانطوری که ماه در شب بر اثر بازتاب نور خورشید می‌درخشد.

با این حال چون سیاره نهم از خورشید بسیار دور است، انتظار داریم که بسیار کم نور باشد و مشاهده و ردیابی آن برای بهترین تلسکوپ‌های روی زمین هم دشوار است. همچنین نمی‌توان در هر زمانی از سال به دنبال آن بود. تنها پنجره (فرصت) کوچکی از شب‌ها وجود دارد که شرایط ممکن است مناسب باشد. به طور خاص باید به دنبال شبی بدون ماه باشیم و موقعیت ما روی زمین برای مشاهده باید در مسیر و جهت درستی باشد.

اما هنوز نباید امیدها را از دست داد. در یک دهه آینده تلسکوپ‌های جدیدی ساخته می شوند و تحقیقات فضایی جدیدی شروع می شود و این دستاوردها ممکن است فرصتی برای اثبات یا ابطال وجود سیاره نهم ایجاد کنند.