به گزارش خبرآنلاین، فوت ابراهیم رئیسی و برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری، رویه برگزاری دو انتخابات در یک سال را برهم زده است و حال این ابهام وجود دارد که شورای شهر فعلی قرار است ۴ ساله باشد یا ۷ ساله؟ شورای شهر بعدی چند ساله می شود؟
محمد صالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشورو شوراها در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین می گوید شورای فعلی ۴ ساله خواهد بود اما با هدف هماهنگی میان انتخابات ریاست جمهوری و شوراها، دوره بعد شوراها ۳ ساله خواهد بود.
نحوه برگزاری انتخابات محور دیگری بود که جوکار در این گفتگو مورد سوال قرار گرفت و گفت پیشرفت فناوری و تکنولوژی می طلبد که بعد از این احراز هویت رای دهندگان از طریق چشم و اثر انگشت صورت بگیرد و دیگر نیاز به هیچ مدرک شناسایی نباشد.
جوکار همچنین از لایحه شورای عالی استان ها خبر داد و تاکید فقط شنیده که شورای عالی استان ها با هدف ۷ ساله کردن زمان تصدی شهردار لایحه ای به مجلس داده اما او نه لایحه را مشاهده کرده و نه می داند کجاست.
در ادامه گفتگوی خبرآنلاین با محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی و شوراها را می خوانید:
***
*با توجه به اینکه ریاست کمیسیون شوراها و امور داخلی را برعهده دارید، مجلس دوازدهم طرحی در راستای اصلاح قانون انتخابات به ویژه قانون انتخابات ریاست جمهوری در دستور کار ندارد؟
در بحث انتخابات، با توجه به حادثه‌ای که برای شهید رئیسی رخ داد، باید انتخابات را هر چه زودتر برگزار می‌کردیم لذا اصلاحات در انتخابات ریاست جمهوری صورت گرفت که این انتخابات بتواند برگزار شود و این اصلاحات مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفت. براساس سیاست‌های کلی انتخابات شوراها و ریاست جمهوری همزمان برگزار می‌شوند، اما با این حادثه‌ای که اتفاق افتاد، شاهد تغییراتی هستیم برای مثال دوره آینده انتخابات مجلس اسفند ماه برگزار می‌شود و انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ماه صورت می‌گیرد البته همزمان انتخابات شوراها هم خواهد بود.
اینکه به فاصله ۳ سال انتخابات برگزار کنیم و یا اینکه این دو انتخابات باید یک زمان شوند، مواردی هستند که در دستور کار داریم که بر روی آنها کار شود و نهایتاً با دستگاه‌های نظارتی در این مورد جمع‌بندی داشته باشیم. لذا این احتیاج به اصلاحاتی دارد که دنبالش هستیم.
از آنجایی که در مجلس یازدهم درباره انتخابات شوراها هم اصلاحاتی داشتیم و به صحن مجلس هم آمد اما برای مطرح کردن آن، مهلت زمانی تعیین نشد نهایتاً باقی ماند و در مجلس دوازدهم به دنبال اصلاح قانون انتخابات شوراها و شهرداری‌ها هستیم که احتمال دارد مجدداً پیشنهادات زیادی در این مورد داشته باشیم.
برای نمونه پیشنهاداتی درباره نحوه برگزاری انتخابات، اینکه انتخابات شوراها سراسری برگزار و یا استانی، به این ترتیب که هر استانی خودش انتخابات را برگزار کند، داریم. لذا نیاز به هماهنگی‌هایی است به این ترتیب که با دولت، شورای نگهبان و هم مجمع تشخیص مصلحت نظام جلسات هماهنگی داشته باشیم و جمع‌بندی کار را انجام دهیم.
*با توجه به حادثه‌ای که برای رئیس جمهوری سابق رخ داد و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام، پس انتخابات شوراها در سال ۱۴۰۴ برگزار می‌شود و انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۷؟
ما برای اینکه انتخابات زودرس ریاست جمهوری را داشته باشیم چاره‌ای به غیر از برداشتن برگزاری همزمان انتخابات نداشتیم، لذا مجلس تصویب کرد که دوره فعلی ۴ ساله برگزار شود، در صورتی که اگر طبق قانون انتخابات ریاست جمهوری پیش می‌رفتیم باید انتخابات شوراها هم برگزار می‌شد اما فرصت و مجال برای دادن استعفا، ثبت‌نام، رسیدگی به صلاحیت فراد و شکل‌گیری هیئت‌های نظارت نبود. لذا مصوب شد که دوره فعلی ۴ ساله باشد اما دوره بعدی برای تطبیق پیدا کردن، ۳ ساله و همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود.
*قرار است چه اصلاحاتی در قانون انتخابات شوراها صورت بگیرد؟
درباره نحوه انتخاب شهرداران پیشنهاداتی وجود دارد به این ترتیب که این انتخابات هم همزمان با انتخابات شوراها، شهرداران هم توسط مردم انتخاب شوند، یعنی تلفیقی از شورا و رأی مردم صورت بگیرد. مورد دیگر مربوط به بخش نظارتی کار است. با توجه به اینکه در حال حاضر مجلس به تنهایی نظارت می‌کند، آیا دستگاه‌ها و نهادهای دیگر هم در این امر دخیل شوند یا خیر.
انتخابات سال آینده شوراها استانی خواهد بود
همچنین در مورد نظارت بر عملکرد شوراها هم اصلاحاتی داریم. در حال حاضر نظارت بر عملکرد شوراها مشخص نیست. ما شورای حل اختلاف را داریم که در مواقعی که اختلاف رخ دهد، این شورا تشکیل می‌شود، هیئت‌ها شکل می‌گیرد و تصمیم‌گیری می‌کنند. در هر صورت این بحث مطرح است که این هیئت‌های حل اختلاف مرجع نظارتی بالاتری داشته باشند که آن هم نظارت بر عملکرد شوراها را در دستور کار داشته باشد، یعنی نظارت بر انتخابات به عنوان یک نظارت پیشینه یک نظارت پیسینی هم بر عملکرد شوراها داشته باشیم. همه موارد مذکور در دستور کار قرار دارند.
نکته مهم این است که انتخابات شوراها سال آینده در خرداد ماه به صورت سراسری برگزار خواهد شد و انتخابات استانی خواهد بود.
به دنبال این هستیم که هویت رأی دهندگان تنها از طریق انگشت مشخص شود
اصلاحات بیشتر در زمینه ابهاماتی بود که در مورد هیئت‌های اجرایی و نظارت مطرح شده بود، این ابهامات کلا برطرف شد و براساس ابلاغیه سال ۹۶ رهبری که بر انتخابات حداکثری مردم تاکید شده، لذا تسهیل در حضور مردم در پای صندوق‌های رأی،جزو موارد پیشنهادی به صحن داده شده است. همچنین ابراز هویت رای دهندگان نیز از طریق بیومتریک صورت بگیرد. البته این مورد در انتخابات آینده صورت نخواهد گرفت اما در مورد انتخابات دوره‌های بعد پیش‌بینی شده که اگر زیرساخت‌ها را فراهم کنند، رای دهندگان فقط از طریق انگشت و بدون نیاز به هیچ برگه و کارت شناسایی انجام شود.
در مورد انتخابات شوراها هم هیئت های اجرایی تشکیل می شوند
نکته دیگر درباره بهره‌برداری از فضای مجازی برای تبلیغات است. همچنین جرم انگاری نسبت به تخلفات انتخاباتی و جرایم تبلیغاتی در نظر گرفته شده است. علاوه براین بحث تشکیل هیئت اجرایی مرکزی هم در اصطلاحیه قانون انتخابات مطرح شده است. با توجه به اینکه پیش از این انتخابات شوراها و ریاست جمهوری باهم برگزار می‌شدند، و اینکه در قانون انتخابات ریاست جمهوری آمده و هیئت اجرایی انتخابات تشکیل می‌شد اما حالا که این دو انتخابات از هم جدا شدند، در بحث انتخابات شوراها هم لازم است که هیئت اجرایی مرکزی تشکیل شود چراکه امکان دارد در یکی دو حوزه انتخابات میان دوره‌ای مجلس هم برگزار شود.
راه باز شده که رای دهندگان از طریق اثرانگشت و عینبیه چشم احراز هویت شوند
*بنابراین از این به بعد در هر انتخاباتی افراد می توانند از طریق انگشت‌نگاری رای بدهند؟
در حال حاضر در برگزاری انتخابات هنگام رای دادن برای احراز هویت ارائه کد ملی و کارت شناسایی قابل قبول هستند اما با توجه به اینکه فناوری‌های جدید وجود دارند، رای دادن از طریق انگشت‌نگاری مطرح شده است. در حقیقت با توجه به اینکه انگشت در ثبت اسناد ثبت شده و شماره ملی هر فرد متناسب با اثر انگشتی که دارد، تعریف شده، در آینده می‌توان به صورت بیومتریک اعم از اثر انگشت، عینبیه چشم و مواردی از این قبیل احراز هویت کرد. بنابراین راه باز شده که احراز هویت افراد به راحتی صورت بگیرد و زمان زیاد تلف نشود.
*بنابراین طبق اصلاح جدید قانون‌انتخابات شوراها فرد می‌تواند بدون کارت شناسایی اعم از شناسنامه و کد ملی در انتخابات شرکت کند؟
بله، البته به شرطی که زیرساخت‌های برگزاری این قبیل انتخابات فراهم شود، در حال حاضر زیرساخت‌ها فراهم نیستند.
*اصلاحیه قانون انتخابات شوراها چه شرایطی برای عضویت در هیئت‌های اجرایی و نظارت انتخابات شوراها در نظر گرفته است؟
هم برای هیئت‌هایی و هم هیئت‌های نظارت اصلاحاتی وجود دارد. برای مثال کسانی که عضو هیئت نظارت و یا هیئت اجرایی هستند، باید شرایطی داشته باشند. به این ترتیب که اعضای هیئت اجرایی و هیئت نظارتی نباید نسبت فردی و نسبی با کاندیداها داشته باشد.
انتخاب تلفیقی شهردار در کمیسیون شوراها مطرح است
*منظور این است که شهردارها هم مستقیماً با رأی مردم انتخاب شوند؟
به صورت تلفیقی است. یعنی فردی که برای انتخابات شورا ثبت‌نام می‌کند، شهردار مورد نظر خود را هم تعیین کند که آن شهرداری که بالاترین رأی را از میان شهرداران معرفی و نامزد شده، دارد، در انتخابات شوراها، انتخاب شود. به عنوان مثال اگر ۷، ۹، ۱۱ و یا ۱۳ نفر در شورایی حضور دارند، آن گزینه‌ای شهردار می‌شود که اعضای شورایی که با بالاترین رأی وارد شورا شدند، او را انتخاب کردند، یعنی شهردار هم رأی آنها را کسب کرده باشد.
البته تا الان انتخاب شهرداران طبق روال قبل خواهد بود مگر اینکه در صحن علنی پیشنهادی داده شود که آن پیشنهاد مورد بررسی قرار بگیرد. اما نحوه انتخاب شهردار در خروجی کمیسیون قرار ندارد.
در مورد زمان تصدی شهردار به نتیجه نرسیدیم
*کمیسیون شوراها در مورد زمان تصدی شهردار هم پیشنهاداتی دارد؟
فعلا در این مورد به نتیجه نرسیدیم و افزایش سنواتی شوراها نخواهیم داست.
*برخی از ۷ ساله کردن زمان تصدی شهردار صحبت می کنند، چه کسانی حامی این قضیه هستند؟
شنیدیم گفتند شورای عالی استان‌ها درباره افزایش زمان تصدی شوراها و شهرداری لایحه‌ای به مجلس که ما هنوز چیزی ندیدم، من نمی‌دانم کجاست.
