خبر ناپدید شدن «جمال خاشقجی» نویسنده و منتقد سرشناس سعودی بعد از مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول و بعد از آن انتشار خبر ترور وی توسط عناصر رژیم آل سعود موجی از واکنشها را در قبال سیاستهای سرکوب گرانه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به دنبال داشته است؛ ولیعهدی که هیچ گونه انتقادی را علیه سیاستهایش بر نمی تابد و به بدترین شکل ممکن به هرگونه انتقادی واکنش نشان می دهد.
روزنامه «آی» چاپ انگلیس در مقاله ای تحت عنوان «اشتباه محاسباتی سعودی ها درباره خاشقجی» نوشت: توطئه کشتن جمال خاشقجی روزنامه نگار مخالف عربستانی نشان دهنده اقدامات و سیاست وحشیانه ای است که ریاض برای ساکت کردن افراد جدا شده از نظام این کشور و ترساندن تمام مخالفان در پیش گرفته است.هدف از این گونه اقدامات این است که عربستان نشان دهد هرگونه نقد حتی به صورت غیر مستقیم شدیدترین درجات خشونت را به دنبال خواهد داشت. این همان ویژگی های یک حکومت دیکتاتوری است که صدای مخالفان در آن شنیده نمی شود.
در این راستا مهر گفتگویی با پروفسور «حسین عسکری» استاد دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و مشاور پیشین وزارت دارایی عربستان سعودی تنظیم نموده که در ادامه می آید.
حسین عسکری مشاور وزیر دارایی(۱۹۷۸ میلادی) و مشاور پادشاه عربستان(ملک عبدالله) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. عسکری استاد تجارت بین‌الملل و امور بین‌المللی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و رئیس موسسه تحقیقات و مدیریت جهانی است و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین‌الملل دانشگاه جرج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث‌های او در دانشگاه جرج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ‌ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.
*با توجه به اخباری که تاکنون منتشر شده آیا اکنون شما بر این باورید که «جمال خاشقجی» در ترکیه به قتل رسیده و جسد وی از ترکیه خارج شده است؟
بله، کاملا.
*چرا «محمد بن سلمان» چنین رویکردی برای مقابله با یک منتقد در پیش گرفته است؟
«محمد بن سلمان» مردی جوان و بدون تجربه است. وی در راس قدرت قرار داشته و فکر می کند می تواند هر کاری را که می خواهد انجام دهد. آسمان محدود است. شبانه، او از هیچ جا ظهور نکرده است تا بر عربستان حکومت کند.
او از حمایت ایالات متحده امریکا برخوردار است. دولت ترامپ، با حضور «جارد کوشنر» به عنوان یک فرد مهم، او را در آغوش گرفته است. همانطور که من در طی یک سال گذشته گفته ام، «محمد بن سلمان» به جارد کوشنر قول داده است از امپراتوری تجاری ترامپ-کوشنر در حال حاضر و به خصوص در آینده حمایت مالی کند.
در عوض محمد بن سلمان خواهان کسب حمایت ایالات متحده امریکا از سیاستهای داخلی و مسایل و درگیریهای خارجی وی است - جنگ یمن، عملیات در سوریه، تمایل و تنفر از ایران، محاصره قطر، نفرت از اخوان المسلمین و در حال حاضر ترور یک منتقد در یک کشور خارجی. من فکر می کنم او دستور این ترور را داده است، چون او فکر می کند که ترامپ فقط حرف می زند اما کاری انجام نمی دهد. سرانجام باید گفت که ترامپ از خبرنگاران متنفر است! و کوشنر پشت سر او است. در نهایت، او این کار را کرد چون می توانست. من فکر می کنم محمد بن سلمان همه این موارد را در سرش می پروراند.
*چرا دولت ترامپ این واقعیت را تایید نکرده و اقدام مناسبی در پیش نگرفته است؟
منافع تجاری. ترامپ و کوشنر در درجه اول نگران وضعیت امپراتوری های تجاری خود هستند. عربستان سعودی می تواند فرشته نگهبان آنها باشد. وضعیت آمریکا در جهان نگرانی اصلی آنها است.
*ترامپ چه اقدامی می تواند انجام دهد؟
من لیستی طولانی از اقداماتی که ترامپ می تواند انجام دهد به شما ارائه خواهم داد اما اجازه دهید در ابتدا بگویم که فکر نمی کنم ترامپ کاری انجام دهد.
او می تواند به حمایت ایالات متحده امریکا از جنگ عربستان در یمن خاتمه داده و با محاصره قطر مخالفت کند. تمام مشاوران نظامی ایالات متحده امریکا را از عربستان سعودی خارج نموده و اطلاعات نظامی که در اختیار دارند را به اشتراک بگذارد.
فروش تسلیحات نظامی به عربستان سعودی را متوقف نموده، سفیر ایالات متحده امریکا در عربستان سعودی را فراخوانده و تعدادی از دیپلمات های سعودی را از ایالات متحده امریکا خارج کند. تحریم های اقتصادی علیه عربستان اعمال نماید. به محمد بن سلمان گوشزد کند که ایالات متحده امریکا از او حمایت نخواهد کرد اگر او با ایران درگیر شود.
دولت ترامپ اقدامات زیادی می تواند انجام دهد اما انجام نخواهد داد مگر اینکه محمد بن سلمان در داخل سرنگون شود. احتمال سرنگونی محمد بن سلمان در حال حاضر خیلی زیاد است.
باید گفت اکنون نارضایتی هایی از ولیعهد بابت اقداماتی که علیه اعضای ارشد خانواده سعودی انجام داده است - آنها را گروگان گرفته و از آنها اخاذی کرده بود - وجود دارد اما در حال حاضر ممکن است خطری واقعی برای بقا حکومت خانواده سعودی وجود داشته باشد. بنابراین وضعیت می تواند از بد به بدتر برای محمد بن سلمان تبدیل شود.
*پیام این حادثه به بقیه جهان چه خواهد بود؟ آیا هر کشوری می تواند آدم کش هایی به کشورهای دیگر جهت کشتن منتقدین بفرستد؟
در ابتدا باید بگویم که اگر ایالات متحده امریکا از قتل برنامه ریزی شده خاشقجی اطلاع داشته و همانطور که ما دیدیم هیچ اقدامی انجام نداده است، پس امریکا در قتل مشارکت دارد. کل امور تکان دهنده است. فکر کنید اگر عربستان سعودی یا هر دولت دیگری بتواند این کار را انجام دهد وضعیت کاملا غیر قابل تصور است. شما توسط دوستانی که دارید قضاوت می شوید.
اگر ایالات متحده امریکا تمایلی به انجام اقدامات معنادار علیه محمد بن سلمان و عربستان سعودی نداشته باشد، به متحد خود نشان می دهد که به عنوان یک دوست نزدیک و متحد عربستان سعودی مرتکب هیچ اشتباهی نمی شود، اما ادعای (تظاهر به) ارزشهای دموکراتیک و حاکمیت قانون ایالات متحده امریکا در سالهای پیش رو آسیب خواهد دید.
انگلیس و اروپا اقداماتی سریع علیه تلاشهای روسیه در خاک خودشان انجام دادند و از حمایت ایالات متحده امریکا برخوردار شدند. اگر آمریکا در این مورد اقدامی انجام ندهد، به جهان چه خواهد گفت؟ دیکتاتورهای مورد علاقه ما می توانند هر کاری را انجام دهند و ما به شیوه دیگر نگاه خواهیم کرد.
فقط به این پیامی که به بقیه دنیا می فرستد فکر کنید، در این صورت برای ارزش های دموکراتیک در سراسر جهان چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ علاوه بر این، هر سازمان تروریستی هم اکنون می تواند همین کار را با مصونیت انجام دهد.
اگر متحدان آمریکا می توانند قاتلان را به سراسر جهان بفرستند تا کسانی که با آنها مخالفند را به قتل برسانند، چرا آنها نباید این کار را انجام دهند؟ ایالات متحده نیز آسیب پذیرتر خواهد شد. در این صورت ما میدان جنگ را مهیا خواهیم کرد جنگی که ما از آن پشیمان خواهیم شد.
