ستون فقرات نقش مهمی در ساختار بدن انسان ایفا می سازد. علاوه بر حمایت از دستگاه حرکتی، از دستگاه عصبی نیز پشتیبانی می کند. دستگاه عصبی مرکزی بدن انسان شامل دو قسمت مغز و نخاع است. مغز توسط نخاع با اکثر بخش های بدن در ارتباط است. نخاع توسط ستون فقرات، پرده های مننژ و مایع مغزی نخاعی محافظت می شود. متاسفانه امروزه به دلیل زندگی ماشینی و کم تحرکی، مشکلات و بیماری های ستون فقرات و کمر و آسیب به نخاع از امراض شایع می باشند. در ادامه این امراض برشمرده می شوند.

تنگی کانال نخاعی چیست؟

تنگی کانال نخاعی علت کمر دردهای مزمن است و به علل مختلفی بستگی دارد. نخاع درون ستون مهره ها از بصل النخاع تا دومین مهره کمر کشیده شده است. کار نخاع به نحوی است که مغز را به دستگاه عصبی محیطی وصل می کند. از حفره هایی که روی دو طرف مهر ه های کمر وجود دارند اعصاب خارج می شوند. گاهی به این حفره ها، فشار بیش از حدی توسط تومور، آسیب فیزیکی و عوامل وراثتی وارد می شود. این فشار موجب باریک تر شدن فضای درون ستون فقرات می گردد و در نتیجه جای ریشه عصبی تنگ می شود که اصطلاحاً به آن تنگی کانال نخاعی گفته می شود.

وقتی فرد دچار این مشکل می شود درد بسیار شدیدی در ناحیه کمر، سینه، پا، گردن و لگن احساس می کند و گاهی ممکن است دچار بی اختیاری مثانه شود و کنترل ادرار و مدفوع را از دست بدهد. درمان تنگی کانال نخاعی با استفاده از طب سوزنی، ماساژ، اوزون درمانی، ورزش و عمل بسته صورت می‌پذیرد.

درد سیاتیک چه هنگام حس می شود؟

درد سیاتیک از جمله دردهای شایع انسان امروزی است که به دلایل مختلفی رخ می دهد. عصب سیاتیک یکی از طویل ترین اعصاب بدن است. این عصب از پایین ناحیه ستون فقرات در کمر شروع می شود و پس از عبور از لگن به پشت ران و ساق پا می‌رسد. بلند کردن بار سنگین، اضافه وزن همراه با فشار زیاد بر روی عصب، تومور ستون فقرات و یا بیرون آمدگی دیسک آن موجب فشار برروی عصب سیاتیک و درد سیاتیک می گردد.

درد سیاتیک معمولا به شکل یک طرفه و به صورت گزگز شدن، درد شدید در لگن، پا، زانو و کف پا در بدن شخص نمایان می‌شود و او نمی‌تواند به آسانی راه برود یا حتی بنشیند.

برای تسکین و درمان درد سیاتیک می توان از داروهای ضدالتهاب، رادیوفرکوئنسی، یوگا، طب سوزنی، پرتحرکی و ورزش استفاده کرد.

بیرون زدگی دیسک کمر چیست؟

بین مهره های کمر صفحاتی به نام دیسک وجود دارد. این صفحه دارای دو بخش نرم در داخل و سخت در خارج می یاشد. هنگامی که به ستون فقرات فشاری وارد شود دیسک نقش یک ضربه گیر را ایفا می سازد.

دلایلی برای خارج شدن دیسک از حالت عادی وجود دارد که طی آن بخش نرم از قسمت سخت دیسک خارج گردد. این حالت غیرعادی فتق یا بیرون زدگی نامیده می شود.

چاقی مفرط، ورزش های سنگین، بالا رفتن سن، واردشدن ضربه های خشن به کمر موجب فتق دیسک می شوند. ناتوانی در حرکت ، اختلال در کار مثانه و روده، سوزن سوزن شدن پاها و ضعیف شدن آن از پیامدهای فتق دیسک است. مواردی مانند ورزش، طب سوزنی، تزریق اپیدورال، رادیوفرکوئنسی، فیزیوتراپی می تواند تا حدی موجب کاهش درد این بیماری شود و در مواردی جراحی تا حدی می تواند اثربخش باشد.

کیفوز یا گوژپشتی چیست؟

ستون فقرات دارای انحناهای طبیعی در ساختار خود است. هرگاه این انحناها به حالتی غیرطبیعی بدل گردند فرد نمی تواند به درستی بایستد. کیفوز یا گوژپشتی ناشی از انحنای بیش از حد ستون مهره ها در قسمت بالایی آن است. این گودشدگی موجب خم شدن سر و فشار زیاد به اعصاب می شود و باعث درد شدید در ناحیه کمر و در موارد شدیدتر موجب فلجی می شود.

کیفوز به دلایل مادرزادی، ضربه شدید، تومور، عفونت، وضع نامناسب بدن در هنگام نشستن و پوکی استخوان ها با کهولت سن به وجود می آید.

کمردرد، برآمدگی در قسمت کمر، خشک شدن قسمت فوقانی پشت، بروز مشکلات تنفسی به دلیل محدودیت قفسه سینه، نارسایی گردش خون و سردرد از علایم گوژپشتی است.

کودکانی که به این بیماری دچار هستند باید زیر نظر متخصص اطفال باشند. همچنین پوشیدن بریس برای این بازه سنی که کودکان در حال رشد هستند تاثیرگذار خواهد بود. در سایر افراد فیزیوتراپی، اصلاح برخی عادت ها مانند نشستن، داروهای غیر استروئیدی و در مواردی جراحی می‌تواند فرد بیمار را به زندگی عادی خویش بازگرداند.

اسکولیوز چه تاثیری روی ستون فقرات دارد؟

اسکولیوز یک بیماری شایع است که طی آن ستون فقرات از شکل طبیعی خود خارج می شود. این بیماری موجب می شود ستون فقرات انحنایی مانند حرف (S) یا (C) پیدا کند. همچنین مهره ها دچار چرخش می شوند که این باعث نامتقارن شدن شانه ها و یا عدم تعادل در شکل لگن شود و یک سمت آن بالاتر قرار گیرد. این بیماری در کودکان یک تا سه ساله و نوجوانان بسیار شایع است و اگر در این زمان شناسایی شود احتمال درمان آن بالا می رود.

علت بیماری اسکولیوز ناشناخته است و بیشتر به عوامل مادرزادی بستگی دارد. مشکلات عصبی، بیماری های عضلانی و پوکی استخوان از جمله دلایل ابتلای فرد به این عارضه است.

درمان اسکولیوز به میزان انحراف ستون فقرات بستگی دارد. اگر سن فرد نزدیک بلوغ است و یا انحراف ستون فقرات کم تر از 20 درجه باشد، فرد باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرد تا اگر شدت انحراف زیادتر گردد، معالجه را آغاز کند. برای انحراف بین 20 تا 45 درجه و پایین بودن سن بیمار، استفاده از بریس می تواند از شدت انحراف ممانعت به عمل آورد. زمانی که انحراف بیش تر از 45 درجه شده باشد، احتمال دارد عمل جراحی انجام شود. برای انحراف بیشتر از 55 درجه و برای افرادی که دچار بیماری عصبی می شوند، تنها عمل جراحی موثر است.

برای رزرو نوبت و مشاوره دکتر بابک میرزاشاهی فوق تخصص جراحی ستون فقرات می توانید از سایت تهران ارتوپدی اقدام فرمایید.