تسنیم نوشت: 4 آبان‌ماه همایش 4هزارنفری مبنا (مجمع بیداری نیروهای انقلاب) در حرم امام خمینی(ره) با سخنرانی محمدباقر قالیباف و غلامعلی حدادعادل و محس رضایی برگزار شد؛ همایش مبنا با حضور چهره‌های جریان اصولگرایی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اولین اقدام انتخاباتی اصولگرایان برای انتخابات اسفندماه بود.

قالیباف در این همایش با پرهیز دادن گروهها از نزاع در سهم‌خواهی و تأکید بر طراحی یک چشم‌انداز روشن، از مسئله رقابت درون‌گروهی میان اصولگرایان سخن گفت و اظهار داشت: مخالف رقابت نیستم و یکی از عناصر مشارکت را رقابت می‌دانم اما امروز برای وحدت و همدلی جمع شده‌ایم؛ اشکالی ندارد درون جبهه انقلاب رقابت داشته باشیم اما نباید اختلاف داشته باشیم.

برخی تحلیلگران، برگزاری همایشی با نامی جدا از شورای ائتلاف نیروهای انقلاب (شانا) را کنشگری فعال‌تر قالیباف برای انتخابات اسفندماه دانسته‌اند؛ هرچند حضور چهره‌هایی همچون حدادعادل رئیس شورای ائتلاف و یا محسن رضایی و سید محمد حسینی، نشان می‌دهد که رئیس مجلس در هماهنگی با ائتلاف سراسری نیروهای انقلاب فعالیت خواهد کرد.

شورای ائتلاف نیروهای انقلاب (شانا) در انتخابات سال 98 براساس تجربه جبهه نیروهای انقلاب (جمنا) شکل گرفت و با توجه به پیروزی چشمگیر در اسفندماه همان سال، در انتخابات 1400 با قدرت بیشتری ورود پیدا کرد و با معرفی آیت‌الله رئیسی و فهرستی برای شورای اسلامی شهر تهران به‌سرلیستی مهدی چمران، پیروزی دوم را پشت‌سر گذاشت. 

اما سه ماه مانده به انتخابات، تشکل‌های دیگری هم در جریان اصولگرایی هستند که در حال تدارک برای حضور در عرصه رقابت هستند.

 بازگشت تحول‌خواهان با محوریت «زاکانی»

20 روز بعد از همایش مبنا، جبهه تحول‌خواهان انقلابی با سخنرانی علیرضا زاکانی و غلامعلی حدادعادل دور هم جمع شدند تا دومین اجتماع انتخاباتی اصولگرایان را البته به‌شکل محدودتر برگزار کنند.

نام‌گذاری بخشی از نیروهای انقلاب تحت عنوان اصولگرایان تحول‌خواه به مجلس هفتم برمی‌گردد که شاهد شکل‌گیری فراکسیونی تحت این عنوان بودیم؛ بدنه این جریان را احزاب اصولگرایی تشکیل می‌دهند که در دهه هفتاد شکل گرفتند؛ جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی، جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی ـ که متشکل از طیف راست یا جریان فقاهتی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود ـ و جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی که تعدادی از جانبازان انقلاب و دفاع مقدس در آن حضور داشتند. 

این احزاب نوپای دهه هفتاد در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 80، ستادهای احمد توکلی را در دست داشتند و در انتخابات مجلس هفتم در سال 82، توانستند بدنه فهرست اصولگرایان تحت عنوان «آبادگران» را تشکیل دهند و به مجلس راه یابند؛ چهره‌هایی همچون احمد توکلی، پرویز سروری، حسین فدایی، علیرضا زاکانی که از همان دوره مجلس با تشکیل فراکسیون تحول‌خواهان انقلابی به جریانی جدا از سایر اصولگرایان تبدیل شدند؛ اگرچه آنها تقریباً در همه ادوار انتخابات با ائتلاف اصولگرایان وحدت کردند، باید دید برنامه آنها برای مجلس دوازدهم چه خواهد بود و چه‌وزنی در فهرست نهایی خواهند داشت.

احیای شیخوخیت با «شورای وحدت»

تشکیل شورای وحدت به انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 برمی‌گردد که بخشی از احزاب متعلق به جریان راست سنتی در عرض شورای ائتلاف اقدام به تشکیل سازوکاری جدید کردند؛ علت شکل‌گیری این شورا را شاید بتوان کم‌رنگ شدن طیف راست سنتی از جریان برنامه‌ریزی انتخاباتی اصولگرایان دانست؛ جامعه روحانیت مبارز، جبهه پیروان خط امام و رهبری، حزب مؤتلفه اسلامی از جمله احزابی بودند که در گذشته شیخوخیت اصولگرایان با آنها بود اما با فوت چهره‌های مرضی‌الطرفینی همچون مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی و حبیب‌الله عسگراولادی که به این جریان وزن می‌دادند، رفته رفته هماهنگی میان نیروهای انقلاب به‌سمت چهره‌های جوانتر مثل حدادعادل و محمدباقر قالیباف متمایل شد، چنانچه در انتخابات سال 98 شورای ائتلاف توانست با فهرست 30نفره‌ای متشکل از اکثریت جریان انقلابی و سرلیستی قالیباف، پیروز انتخابات در تهران و همچنین شهرستان‌ها باشد.

بعد از انتخابات مجلس یازدهم در واکنش به مرجعیت شورای ائتلاف، احزاب قدیمی اصولگرا شورای وحدت را راه‌اندازی کردند؛ در زمان شکل‌گیری این شورا زمزمه‌هایی مبنی بر تشکیل‌ آن برای حمایت از یک کاندیدای خاص (علی لاریجانی) در انتخابات 1400 منتشر شد اما در نهایت این شورا هم کنار سایر گروه‌ها از آیت‌الله رئیسی حمایت کردند اما در انتخابات شورای اسلامی شهر تهران، لیستی جداگانه با حضور افرادی همچون عبدالعظیم ناصحی، مرتضی طلایی، مسعود زریبافان و حسن بیادی را روانه کارزار انتخابات کردند که در صدر آن امضای آیت‌الله موحدی کرمانی رئیس جامعه روحانیت که ریاست شورای وحدت را به‌عهده داشت، بود.

لیست شورای وحدت برای انتخابات شورای اسلامی شهر

منوچهر متکی در توضیح این اتفاق گفته بود: «با توجه به آخرین صحبتی که با حداد عادل داشتم لیست واحدی از طرف شورای وحدت و شورای ائتلاف برای انتخابات شوراها منتشر نخواهد شد؛ ما به‌دنبال این بودیم که لیست مشترکی با شورای ائتلاف تشکیل دهیم ولی این اتفاق نیفتاد، متأسفانه هم‌اکنون ما با دو لیست به استقبال انتخابات می‌رویم.»

این فهرست موفقیتی در انتخابات شورای شهر کسب نکرد اما سنگ‌بنایی شد که ممکن است در انتخابات مجلس شورای اسلامی هم شاهد فهرست جداگانه از سمت آنها باشیم؛ از چهره‌های شاخص این جریان که برای انتخابات مجلس تاکنون ثبت‌نام کرده‌اند محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین است.

 شریانِ بذرپاش برای ورود به انتخابات

11 اسفندماه 1401 سال گذشته نخستین مجمع عمومی شبکه راهبردی یاران انقلاب اسلامی (شریان) در تهران برگزار شد و اولین شورای مرکزی و دبیرکل این تشکیلات نوپا انتخاب شدند؛ شورای مرکزی این تشکیلات را چهره‌های جوان و کمترشناخته‌شده تشکیل می‌دهند که عمدتاً اطرافیان مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی هستند.

بذرپاش پیشتر نیز در سال 96 با راه‌اندازی جماران (جریان مردمی انقلابی رویش‌های آگاه و نواندیش) جمعی از جوانان اصولگرا را اطراف خویش جمع کرده بود؛ جماران اگرچه کنش انتخاباتی خاصی نداشت اما این‌بار گویا بذرپاش می‌خواهد منسجم وارد عرصه انتخابات شود و به همین دلیل شریان را راه‌اندازی کرده است.

دبیرکل شریان، ابوالقاسم جراره نماینده مجلس نهم بود و معاون پارلمانی دیوان محاسبات در دوره بذرپاش است و از دیگر اعضای سرشناس شورای مرکزی آن می‌توان به سید مهدی هاشمی سرپرست وزارت کشور در دوره احمدی‌نژاد و نماینده مجلس نهم، سمیه رفیعی نماینده مردم تهران در مجلس اشاره کرد.

میثم نادی مدیرکل روابط عمومی دیوان محاسبات در زمان ریاست بذرپاش، شهرام اشراق، معاون فنی و حسابرسی امور اقتصادی و زیربنایی سابق دیوان محاسبات، فاطمه‌سادات حمیدیان رئیس مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی و روح‌الله حسین‌زاده مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توسعه ایران‌گردی و جهانگردی از چهره‌های نزدیک به بذرپاش در شریان هستند؛ همچنین برخی شخصیت‌های نزدیک به جبهه پایداری هم در این تشکل حضور دارند.

این تشکل نوپا به‌خوبی توانست در فضای رسانه‌ای کشور خودش را مطرح کند اما اولاً شخصیت شناخته‌شده سیاسی در آن حضور ندارد و دبیرکل این جریان هم تنها یک دوره نماینده مجلس بود و ثانیاً وجود چهره‌های حاشیه‌سازی همچون حمید رسایی و معصومه منصوری اصل در شورای مرکزی آن موجب شده است مورد نقد قرار بگیرد.

«پایداری» لیست جدا می‌دهد؟

بعد از نشست مبنا و تحول‌خواهان، جبهه پایداری روز 25 آبان‌ماه مجمع عمومی خود را در تالار آدینه تهران تنها با حضور اعضای این جبهه و بدون دعوت از شخصیت‌های شناخته‌شده جریان انقلاب برگزار کرد؛ پایداری از انتخابات مجلس نهم در رقابت با ائتلاف سراسری اصولگرایان تشکیل شد و تلاش کرده است در انتخابات‌های مختلف کاندیدا یا کاندیداهای اختصاصی خود را داشته باشد. محوریت این جبهه را آیات مصباح یزدی و خوشوقت با حضور تعدادی از اصولگرایان نزدیک به احمدی‌نژاد که از وی جدا شده بودند مانند صادق محصولی و مرتضی آقاتهرانی شکل دادند که با درگذشت دو عضو شورای فقاهتی، آیات کاظم صدیقی و محمود رجبی جایگزین شدند.

این جبهه در انتخابات مجلس ریاست‌جمهوری یازدهم سعید جلیلی را معرفی کرد و در انتخابات سال 98 مجلس یازدهم، فهرستی جداگانه را برای تهران داد که چند روز مانده به انتخابات، فهرست واحدی با شورای ائتلاف معرفی کردند! در بیانیه اخیر جبهه پایداری برای انتخابات مجلس تصریح شده است که آنها از چند ماه گذشته "اقدام به طراحی و تدوین سازوکار معرفی کاندیداهای اصلح و کارآمد به مردم" کرده‌اند؛ در انتهای این بیانیه آمده است: «از گروه‌ها و فعالان سیاسی دعوت می‌گردد با عنایت به آغاز رسیدگی به سوابق نامزدهای انتخابات مجلس دوازدهم، نسبت به معرفی افراد اصلح در میان نامزدهای انتخابات در پایگاه اینترنتی رسمی جبهه پایداری، این جبهه را در معرفی بهترین گزینه‌های ممکن که برآیند نمرات ایشان در امور مختلف از همه بالاتر باشد، یاری رسانند.»

از تشکیل مجمع عمومی جبهه پایداری و بیانیه اخیر، چنین به‌نظر می‌رسد که آنها فعلاً جدا از سازوکار شورای ائتلاف فعالیت می‌کنند اما باید دید؛ آیا در هفته‌های مانده به انتخابات، دود سفید از جریان اصولگرایی بلند خواهد شد؟