به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، «محمدرضا فرزین» امروز (چهارشنبه) در جلسه گزارش عملکرد اعضای کابینه دولت سیزدهم درباره متغیرهای پولی افزود: از سال ۱۳۹۷ به بعد با تشدید تحریم های جدیدی که به اقتصاد ایران تحمیل شد، دچار عارضه زنجیره تورم، افزایش نرخ ارز، افزایش نرخ پول و افزایش نقدینگی شدیم؛ به عبارتی در چرخه تورم و افزایش نرخ ارز گیر کرده بودیم و دائما این باعث تورم در سطح متغیرهای پولی و تورم CRP و تورم PPI و تورم تولیدکننده شده بود.

وی گفت: در حوزه سیاست های پولی باید گفت که نقدینگی که به بالای ۴۰ درصد رسیده بود به کانال ۲۰ درصد رسید و اکنون ۲۵ درصد است

فرزین تصریح کرد: پایه پولی که به بالای ۴۰ درصد رسیده بود در کانال ۲۰ درصد رسید که باید یادآورد شد پایه پولی حاصل مطالبات بانک مرکزی از دولت، نظام بانکی و دارایی هایی ارزی است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: وقتی پایه پولی حدود ۲۰ درصد کاهش می یابد یعنی توانسته ایم نظم پولی برقرار کنیم و این متغییر را مهار کنیم.

وی تصریح کرد: عدد رشد پول تا ۷۰ درصد هم را در برخی سال ها داشتیم که در سال جاری این عدد به زیر ۲۰ درصد رسید و اکنون حدود ۲۰ درصد است؛ یعنی انتظارات تورمی هم بهتر شده و کنترل شده است و سیاست های کشور در این حوزه موفق بوده است.

رئیس‌کل بانک مرکزی ایران گفت: مردمی سازی یارانه‌ ها، طرح ارائه کالابرگ و شمولیت مالی گسترده، ضریب جینی را کاهش داده است.

وی اظهارداشت: آخرین اعداد در مورد سرمایه گذاری بخش صنعت؛ جوازهای تاسیس صنعتی که صادر شده و پروانه‌های بهره‌برداری، جوازهای تاسیس نشان دهنده آینده است که در آینده چقدر سرمایه‌گذاری می‌شود.

فرزین درباره پروانه‌ های بهره‌برداری یعنی جوازهایی که داده شده چقدر از آن به بهره‌برداری رسیده است، افزود: در خصوص جوازها، سرمایه‌گذاری حقیقی و تورم زدایی شده ۱۹.۷ درصد رشد داشته است.

به گفته وی، پروانه‌های بهره‌برداری، آنهایی که عملیاتی شده ۵۴.۵ درصد رشد داشته است.

کاهش ضریب جینی

رئیس کل بانک مرکزی ایران با بیان اینکه تحلیل ضریب جینی اهمیت دارد و یکی اهداف عدالت اجتماعی است، گفت: ضریب جینی یک عدد بین صفر و یک است هرچه به صفر نزدیک‌ تر باشد، توزیع درآمد عادلانه‌ تر است و هرچه به یک نزدیک‌ تر باشد توزیع درآمد ناعادلانه‌ تر است. به طور تاریخی ضریب جینی ۴۰ درصد است.

وی افزود: این ضریب در دورانی به ۴۲ و ۴۳ درصد رسیده و در دورانی به دلیل برخی سیاست‌ها تا ۳۹ و ۳۸ درصد نیز کاهش یافت. در مناطق روستایی ضریب جینی از مناطق شهری بهتر است.

وی اظهارداشت: در سال ۱۴۰۲ ضریب جینی به ۳۶ درصد کاهش پیدا کرد.

فرزین تصریح کرد: مردمی سازی یارانه‌ها، طرح ارائه کالابرگ و شمولیت مالی گسترده که در کشور اتفاق افتاده، ضریب جینی را کاهش داده است.

وی افزود: وام‌ های قرض الحسنه ازدواج، فرزندآوری گستردگی شمولیت مالی را رشد داده و عموم خانوارها دسترسی لازم به تسهیلات مالی در شرایط مختلف را پیدا کرده‌ و باعث بهبود ضریب جینی کشور شده است.

رئیس کل بانک مرکزی ایران گفت: براساس عدد ضریب جینی بانک مرکزی، در دهه ۹۰ بدترین ضریب جینی را  در سال‌های ۹۷ و ۹۹ داشتیم که ۴۲ درصد بود و در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۰ درصد و اکنون حدود ۳۶.۱ درصد رسیده است.

رشد اقتصادی ایران بالاتر از کشورهای منطقه

وی درباره نرخ رشد کشورهای منطقه، افزود: براساس آخرین گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۳، نرخ رشد ایران پنج درصد است که بر اساس گزارش بانک مرکزی خودمان نیز نرخ رشد ۱۴۰۲ حدود پنج درصد بوده است.

وی با تاکید بر اینکه ایران بالاترین نرخ رشد را در کشورهای منطقه دارد، تصریح کرد: نرخ رشد عربستان منفی و ترکیه حدود ۴.۵ درصد بوده است و مابقی کشورهای منطقه نیز پایین تر از چهار درصد بوده است.

فرزین درباره سیاست های ارزی گفت: یکی از راه های کنترل ارز حضور در بازار ارز بود که البته معتقدم این سیاست در هیچ دوره ای که کشور دچار شوک انتظاری شد، پاسخگو نبود. به همین دلیل تلاش ما این بود که از این تجربه غلط استفاده نکنیم.

وی اظهار داشت: بر این اساس، دولت سیزدهم راهکار حفظ منابع ارزی و مدیریت نرخ ارز را دنبال کرد.

رئیس کل بانک مرکزی تصریح‌کرد: همچنین در این دوره منابع طلا و ذخایر آزاد کشور افزایش پیدا کرد، زیرا با ارتباط خوبی که گرفتیم توانستیم بخشی از منابع خود را در کشورهایی که منابع ایران بلوکه شده بود را آزاد کنیم و در اختیار تولید قرار دهیم.

وی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۲، به طور کلی در بانک مرکزی ۶۸ میلیارد دلار ارز تخصیص دادیم. از این میزان حدود ۴۹ تا ۵۰ میلیارد دلار به واردات مواد اولیه و ماشین آلات تولید و ۱۰ میلیارد دلار به کالاهای سرمایه ای اختصاص داده شد.

وی افزود: در سال‌های گذشته شاهد بودیم مردم به حج عمره اعزام نمی‌شدند، اما ما توانستیم ارز خوبی به این بخش اختصاص بدهیم. همچنین در سیاست جدید واردات خودرو با وجود اینکه فشار به منابع ارزی کشور وارد می‌شد این موضوع در حال انجام است و وزارت صمت موضوع را دنبال می کند.

فرزین درخصوص تورم تولید کننده گفت: در شهریورماه ۱۴۰۰ تورم تولید کننده در مجموع ۸۲ درصد و تورم نقطه به نقطه ۷۰ درصد بوده است بنابراین تورم تولید کننده در ماه گذشته به ۲۹ درصد و نقطه به نقطه به ۲۵ درصد کاهش یافته است.

وی براین باور است که در عموم متغیرهای پولی به سطح تعادلی بلند مدت یعنی سطح قبل از تحریم ها بازگشتیم و توانستیم شرایط تحریم را مدیریت کنیم اگرچه تحریم ها همچنان وجود دارد.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در خصوص سیاست های پولی اگر چه توانستیم پول را کنترل کنیم اما رشد هم محقق شد افزود: در این دوران توانستیم نرخ رشد حدود ۵۰ درصد را حفظ کنیم که با توجه به تحولات منطقه یکی از بالاترین نرخ های رشد بوده است.

وی اظهارداشت: میانگین رشد تولید ناخالص داخلی در دوره ۱۰ ساله نیم درصد، در دولت سیزدهم ۴.۵ درصد و بدون نفت ۱.۲ دهم درصد و اکنون چهار درصد شده است.

این مقام مسئول اضافه کرد: رشد صنعت در دوره ۱۰ ساله هفت دهم درصد، در دوره ۲۵ ساله ۵.۳ درصد و در دولت سیزدهم ۶.۵ درصد بوده است.

فرزین تصریح کرد: رشد مصرف خصوصی در دوره ۱۰ (سال‌های ۹۱ تا ۹۹ ) منفی سه دهم درصد، در دوره ۲۵ ساله ۳.۴ دهم درصد بود که در دولت سیزدهم ۶.۳ دهم درصد شد.

وی اظهارداشت: میانگین رشد تشکیل سرمایه ثابت کل در دوران ۱۰ ساله منفی ۷.۱ دهم درصد، در مدت ۲۵ ساله ۱.۸ درصد و در دولت سیزدهم ۶.۴ دهم درصد رشد را نشان می دهد.

به گفته وی، میانگین رشد تشکیل سرمایه ساختمان در دوره ۱۰ ساله منفی ۴.۸ درصد، در دوره ۲۵ ساله ۲.۱ درصد و در دولت ۳.۲ دهم درصد شد.

وی گفت: همچنین میانگین رشد تشکیل سرمایه ماشین آلات در دوره ۱۰ ساله منفی ۹.۹ درصد، در دوره ۲۵ ساله ۱.۷ و در دولت سیزدهم ۱۱.۸ دهم درصد شد که علت این افزایش رشد در بخش ماشین آلات اجرای سیاست ارزی مناسب بوده است.