۵۲ سال از عمر مناقشه بر سر منطقه اشغالی جولان در سوریه می گذرد؛ طی این همه سال، آرمان ها و اصول مسلم مرتبط با قضیه جولان نه در سوریه و نه در سطح جهان تغییر نکرده است.

اقدام دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر «به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم اشغالگر اسرائیل بر بلندی‌های جولان»، مرحله ای جدید را با ابعاد مختلف باز می کند که طبیعتاً از آن چه به قضیه «قرارداد ترامپ» خوانده می شود، جدا نیست.

بعد اول: اعتراف ترامپ به حاکمیت رژیم اشغالگر اسرائیل بر منطقه اشغالی جولان، واقعیتی را که طی پنج دهه تقویت شده است مبنی بر اینکه جولان منطقه ای اشغالی در سوریه است، تغییر نخواهد داد؛ این مساله {اشغال بلندی های جولان از طرف رژیم صهیونیستی} بر اساس قطعنامه های سازمان ملل و در صدر آن قطعنامه 497 صادره در سال 1980 و دیگر قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل اثبات شده است.

بعد دوم: ترامپ با اقرار به حاکمیت رژیم اشغالگر اسرائیل بر جولان، با موجی از مخالفت ها حتی از سوی همپیمان اروپایی خود روبرو شد؛ این موضوع به موج بی اعتباری آمریکا در دنیا را شدت می دهد.

بعد سوم: تصمیم ترامپ که گفته است قبل از اتخاذ، آن را به خوبی بررسی کرده است، بر این اساس بوده است که رژیم اسرائیل حق دفاع از خود در مقابله با ایران در سوریه را دارد، بنظر می رسد آمریکا با این اقدام سعی در باز کردن پرونده ای رقابتی جدید در عرصه جهانی با قطب مخالف خود یعنی روسیه را دارد.

از این رو، می توان گفت که دستاوردهای متعددی در مرحله بعدی وجود دارد:

نتیجه اول این که تصمیم ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم اسرائیل بر جولان، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای منافع واشنگتن در منطقه و حتی در سوریه نیست.

بلکه همان طور که گزارش ها می گویند، این تصمیم ترامپ هدیه انتخاباتی به دوست و هم‌پیمان نزدیک خود بنیامین نتانیاهو -- نخست وزیر رژیم اشغالگر اسرائیل -- پیش از انتخابات 2019 کنیست این رژیم است.

نتانیاهو حتماً از این برگه برنده در انتخابات استفاده خواهد کرد و از سوی دیگر ترامپ خود را تواناترین فرد برای حفاظت از منافع رژیم اسرائیل نشان خواهد داد و هر آنچه که این رژیم در طول 5 دهه از روابط خوب با دولت های آمریکا نتوانسته است به آن دست بیاورد؛ ترامپ برای جلب رضایت هرچه بیشتر لابی های اسرائیلی به آنها هدیه خواهد داد، هدایایی که به بی اعتباری هرچه بیشتر آمریکا در عرصه سیاست جهانی ختم میشود.

نتیجه دوم این است که دولت آمریکا به خوبی تبعات و پیامدهای این اقدام را بررسی نکرده است ؛ دولتی که هیچ راهی ندارد، جز اینکه همه طرح هایی را که به طور مستقیم با منافع رژیم اشغالگر و به خصوص نتانیاهو مرتبط است، اجرا کند. اما احتمال اینکه ، اقدام ترامپ در به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر جولان، پیامدهای منفی برای وی و تیم او را به دنبال داشته باشد، زیاد است.

اینکه ترامپ بخواهد از این اقدام به عنوان مقدمه ای برای اجرای معامله قرن در ارتباط با قضیه فلسطین استفاده کند و وارد مرحله حذف حق بازگشت آوارگان فلسطینی به عنوان سومین مرحله پس از مراحل جولان و قدس شود، موجب می شود که اوضاع بحرانی تر شود و این تنش در اوضاع به شکل رویارویی نظامی نمایان می شود که ممکنست رژیم اشغالگر اسرائیل قدرت رویارویی و کنترل آن را نداشته باشد.

همچنین اهداف استفاده از مساله جولان به عنوان عامل فشار بر روسیه در خصوص موضوع سوریه، محقق نخواهد شد، زیرا با وجود منافع مشترک بسیار میان دو کشور، برگ برنده ایران در دست مسکو نیست، بلکه در دستان تهران و دمشق است.

افزون بر اینکه، واقعیت تاریخی همیشگی این است که جولان سرزمینی اشغال شده در سوریه است و باید آزاد شود.

این اقدام ترامپ می تواند بدون هیچ هزینه ای برگ برنده ای به ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه پیرامون مناقشه کریمه با اوکراین باشد.

پس از به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم اشغالگر اسرائیل بر جولان، منطقی نیست که ترامپ از پوتین بخواهد از شبه جزیره کریمه خارج شود.

گذشته از همه این ها، ترامپ در راه کمک به دوستش نتانیاهو، هم خود و هم نتانیاهو را در کانون توجه جهانیان قرار داد، رژیم اسرائیل برای خروج از جولان تحت فشار جامعه بین الملل نبود و چیزی شبیه به سکوت در برابر اشغال جولان وجود داشت، اما اکنون نتانیاهو و ترامپ در دایره اتهام و درخواست برای پایان دادن به اشغال جولان قرار گرفتند و شرایطی ایجاد شده است که قطعاً درحال حاضر آنرا نمی خواهند.

همه این مسائل نشان می دهد که نتایج معکوس علیه تصمیم ترامپ، ممکن است بیش از حد انتظار باشد و وی در آینده برای درست کردن اوضاع، به عقب نشینی بیشتر نیاز دارد و این امر، در مرحله بعدی بیشتر روشن می شود.

منبع: العالم