این روزها طرح ساماندهی دستفروشان تهرانی، برای چندمین دوره متوالی در پایتخت اجرا می‌شود. طرحی که البته مخالفت‌های بسیاری را تاکنون به همراه داشته است و در همان روزهای نخست آن، یعنی نیمه اول اسفند ماه سال جاری، با درگیری عوامل رفع سد معبر با ضابطین قضایی و دستفروشان حاضر در محدوده چهارراه ولیعصر «عج‌ الله» همراه شد و رسانه های بیگانه نیز تا جایی که توانستند روی فیلم منتشر شده در شبکه‌های مجازی از این درگیری مانور دادند و نسخه پیچیدند.

تا پیش از اجرای طرح ساماندهی دستفروشان، حدود ۲۰۰ دستفروش به بساط گستری در معابر مختلف چهارراه ولیعصر(عج) اقدام می‌کردند و البته یکی از محدوده‌های پر حاشیه در موضوع دستفروشی و سدمعبر همین محدوده بود.

برخی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران، پدیده دستفروشی در پایتخت را موجب افزایش نشاط و شادابی شهروندان می‌دانند‌ و این در حالی است که سایر مسئولان با چنین اظهار نظری مخالفت کرده و به دستفروشی تنها از منظر سدمعبر می‌پردازند و به قول برخی از افراد با چماق قانون به جان دستفروشان میفتند.

زهرا نژاد بهرام عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران معتقد است: یکی از عواملی که باعث ایجاد شدن حس محبت و شادی در بین مردم خواهد شد، خرید از دستفروشان و فروشندگان دوره‌گرد است.

وی عنوان کرد: حضور دستفروشان در سطح شهر می‌تواند به شاد بودن را به جامعه هدیه دهد.

یک بام و دو هوای اظهار نظر اعضای شورای اسلامی شهر تهران با نحوه عملکرد شهربان شهرداری تهران، در مواجهه با پدیده دستفروشی، موضوعی است که باید به صورت کارشناسی شده از منظر کارشناسان مدیریت شهری و مسئولان این حوزه به آن پرداخته شود.

کسبه سیری ناپذیر معبر فروش

معبر فروشی، اجاره معابر توسط برخی از مغازه داران و کاسبان محدوده فوق، که معمولا درگیری های بسیاری را به دنبال داشت، از جمله حواشی ای به شمار می‌رود که در محدوده تجمع دستفروشان چهارراه ولیعصر رقم می‌خورد.

همانطور که ذکر شد، در اجرای طرح فعلی ساماندهی دستفروشان در محدوده خیابان ولیعصر نیز تعدادی از مغازه‌های کسبه متخلف که به اجاره دادن محدوده جلویی واحد صنفی خود به دستفروشان قدیمی اقدام می‌کردند و در نهایت به درگیری منجر می‌شدند، شناسایی و برای مدتی پلمپ شدند.

در یکی از درگیری های فوق که دستفروشان با کسبه درگیر شدند، کارشان در آخر به چاقو و چاقو کشی و مجروح شدن طرفین درگیری ختم شد.

طرح ساماندهی دستفروشان پایتخت با اظهار نظر متعدد مخالفان و موافقانش، هم اکنون در حال اجراست و بیش از ۱۰۰ دستفروش معابر خیابان ولیعصر(عج‌) این روزها در قالب بازارچه ای ساماندهی شده‌اند.

بازارچه ای که به گفته بسیاری از دستفروشان دریافت کننده غرفه، با استقبال خوبی از طرف مردم مواجه نشده است و برای جا افتادن میان مردم به زمان نیاز دارد.

البته تنها گذر زمان نمی‌تواند مشکلات دستفروشان نیازمند حاضر در بازارچه را حل کند و تنها چاره اندیشی و تدابیر منصفانه و مدبرانه مسئولان امر، می‌تواند در کاهش این مشکلات تاثیر گذار واقع شود.

خبرنگار ما با چندین نفر از دستفروشان بازارچه ساماندهی خیابان ولیعصر«عج‌الله» که حدود یک هفته پیش در یکی از کوچه‌ها راه‌اندازی شده است، به گفتگو نشست. گفتگوی دستفروشان فوق را در ادامه این گزارش دنبال کنید.

مسئولان به داد ما نرسند خانه خراب می‌شویم

نام طرح جمع آوری دستفروشان و برخورد با آن‌ها را طرح ساماندهی نهاده‌اند و اما به گفته بسیاری از دستفروشان محدوده خیابان ولیعصر، اجرای طرح فوق، آن‌ها را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است.

سمیرا دختر جوانی است که به دلیل ورشکستگی خانواده‌اش در شغل رستوران داری، این روزها پا به پای مادر و برادرش برای گذران زندگی شان تلاش می‌کند و ۵ ماه از دستفروش شدنش می‌گذرد.

او می‌گوید: درآمد ما در این نمایشگاه که به اصطلاح می‌خواهند دستفروشان را ساماندهی کنند، خیلی کم است؛ زیرا نمایشگاه عرضه محصولات را درست جایی بر پا کرده‌اند که زاویه دید خوبی برای بازدید معرفی به شهروندان در آن وجود ندارد و کمتر کسی به آن سر می‌زند. اگر مسئولان ما را درک نکنند، با بدهی بالایی که به بازاری ها داریم، شب عید خانه خراب می‌شویم.

این دختر جوان اینطور ادامه می‌دهد: در پایان هر روز کاری، مجبور به پرداخت مبلغ ۳۰ هزار تومان به عنوان اجاره هر میزی که به عنوان غرفه در اختیار ما گذاشته‌اند، به مسئولان شرکت شهربان هستیم و متاسفانه این مبلغ با درآمد کسب شده ما در این مجموعه همخوانی ندارد.

او از تفاوتی که برگزار کنندگان نمایشگاه ارائه اجناس و محصولات دستفروشان، میان دستفروشان قدیمی و جدید قائل می‌شوند، اظهار شکایت کرد و گفت: اینجا هم به دستفروشان قدیمی تر فضای بیشتری با پول کمتر، در اختیارشان می‌گذارند و کسی هم به فکر ما تازه واردان شغل دستفروشی نیست.

سمیرا در ادامه همراهی بیشتر مسئولان شهربان و شهرداری را لازمه ماندگار شدن دستفروشان در نمایشگاه فوق و اجرای بهتر طرح ساماندهی بر شمرد و گفت: برخی از مسئولان طوری در خصوص دستفروشان حرف می‌زنند که انگار همه درآمد بالایی دارند و به قول آن‌ها میلیونر هستند، در صورتی که این موضوع صحت ندارد.

وی با اشاره به این مطلب که استمرار چنین نمایشگاه‌هایی در سایر روزهای سال و همراهی و درک متقابل مسئولان از مشکلات دستفروشان نیازمند، موجب بهبود دید مردم و شهروندان به سبک شغل می‌شود، تاکید کرد: در صورتی که این نمایشگاه‌ها در دیگر روزهای سال هم برقرار باشد، به مرور برای مردم جا میفتد که جای ثابت ما کجا قرار دارد و رفته رفته فروش و مبلغ درآمد ما بیشتر شده و از طرف دیگر دستفروشان هم با عزت نفس کار می‌کنند و دیدگاه شهروندان به شغل ما نیز با احترام همراه می‌شود.

شیما دستفروش دیگری است که به گفته خودش ۴۵ ساله و سرپرست خانوار است.

شیما ضمن موافقت با گفته های سمیرا گفت: دستفروشی در خیابان ولیعصر «عج‌الله» خیلی سخت بود. اگر کسی ما را به دستفروشان چندین و چند ساله این محدوده معرفی نمی‌کرد و واسطه نمی‌شد، دستفروشان قدیمی و مغازه داران به ما اجازه بساط گستری نمی‌دادند و کار کردن ما با حواشی زیادی همراه می‌شد.

او در ادامه تصریح کرد: بعضی از مغازه داران خیابان ولیعصر «عج‌الله» محدوده جلوی مغازه خود را به دستفروشان قدیمی تر اجاره می‌دهند و به ما که به تازگی و از روی اجبار به این کار روی آورده‌ایم، اجازه نمی‌دهند که در این محدوده دستفروشی کنیم و از طرفی هم پرداخت مبلغ ۳۰ هزار تومان در این نمایشگاه برای ما سنگین است. لااقل مسئولان تا مدتی این هزینه را از ما دریافت نکنند تا کار ما در این نمایشگاه بگیرد و پس از آن، از ما اجاره غرفه ها را دریافت کنند.

چیذری مدیرعامل شهربان شهرداری تهران، تنها وظیفه این مجموعه را رفع سد معبر می‌داند و رفع معضل بیکاری را متوجه مسئولانی برمی‌شمرد که باید در جهت کارآفرینی و برطرف کردن بیکاری اقدام کنند.

 ضرورت توافق دستگاه ها در چگونگی نگرش به دستفروشی

به گفته چیذری مدیرعامل شرکت شهربان شهرداری تهران، ۶۰ درصد دستفروشان کلانشهر تهران ساکن پایتخت هستند و ۴۰ درصد دیگر را دستفروشانی شامل می‌شوند که ساکن شهرستان های اطراف شهر تهران هستند.

معضل بیکاری، افراد جویای کار را برای تامین هزینه‌های معیشتی خانوارها، به سمت گرایش به دستفروشی در معابر پر تردد شهر تهران سوق می‌دهد. ساماندهی دستفروشان در شهر تهران، نیازمند یک برنامه ریزی دقیق و منسجم از سوی مسئولانی است که در خصوص این پدیده به رای و نظر مشترک برسند و آنگاه برای اجرای طرح‌های مرتبط اقدام کنند.