موضوعی که تحقق آن مانند دوران قبل از کرونا در شرایط فعلی چندان شدنی محسوب نمی‌شد البته که مسئولان وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و بهداشت از تمهید مقدمات لازم برای بازگشایی مدارس خبر داده بودند و واکسیناسیون معلمان از جمله مهم‌ترین این اقدامات بود که به نظر می‌رسد روند آن نسبت به دیگر گروه‌های دارای اولویت بدون چالشی خاص دنبال شد.

با وجود همه این تصمیمات، دغدغه‌مندی و نگرانی خانواده‌ها روی دیگر سکه بازگشایی مدارس بود و باعث می‌شد در شرایط کنونی که کم و بیش سال تحصیلی جدید در کشور‌های مختلف دنیا با آموزش حضوری دنبال می‌شود، برای کشورمان روندی دیگر را طی کند تا اینکه روز گذشته اظهارات رئیس جمهور پایانی بر تمام این دغدغه‌ها و اما و اگر‌ها شد.

تعیین تکلیف شروع سال تحصیلی جدید برای محصلان

علی رغم شروطی و ضوابطی که برای بازگشایی مدارس از سوی وزرای آموزش و پرورش و بهداشت مطرح شده بود و در مواردی هم همچون انجام واکسیناسیون کادر آموزشی یا تامین مراقب بهداشت گه به گفته مهرزاد حمیدی معاون تربیت بدنی و سلامت جذب یک میلیون و ۶۵۰ هزار مراقب سلامت از طریق ماده ۲۸ طی سال قبل، جذب ۱۲۰۰ نفر دیگر هم طی امسال و بهره گیری از ظرفیت معلمان و سفیران سلامت صورت گرفته بود جزو اقدامات زمینه‌ای بازگشایی مدارس به شمار می‌رفت، اما اوضاع ناپایدار شیوع بیماری، بازگشایی مدارس را از جمله تصمیمات پر خطر برای جامعه مطرح می‌کرد به حدی که حتی برخی نمایندگان مجلس تحقق آن را کاری نادرست تلقی کرده بودند.

همچنین علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده بود که واکسیناسیون دانش‌آموزان دارای بیماری زمینه‌ای در دستور کار است و بنا داریم از دو کشور چین و کوبا حدود ۶ میلیون دوز واکسن تهیه کنیم تا دانش‌آموزان دارای بیماری زمینه‌ای و در معرض خطر واکسینه شوند.

با این وجود سرانجام در جلسه روز گذشته ستاد ملی مقابله با کرونا و با توجه به نزدیک شدن موعد بازگشایی مدارس، اعضای ستاد پیشنهاد کردند تا ابتدا تمام شرایط و زیرساخت‌های بهداشتی ضروری، نظیر تامین استاندارد‌های مطلوب سرویس‌های بهداشتی در مدارس، ایجاد امکان رعایت حداقل تراکم در کلاس‌های درس، تهویه کلاس‌ها، واکسیناسیون معلمان و کادر اداری، واکسیناسیون والدین دانش‌آموزان و در صورت تامین واکسن، واکسینه کردن آن دسته از دانش‌آموزان که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، انجام شده و سپس درباره دایر شدن حضوری کلاس‌های درس تصمیم‌گیری شود و این موضوع با اعلام ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور رسمیت پیدا کرد.

غفلت ٢ ساله برای تامین امکانات زیرساختی بازگشایی مدارس در ایام کرونا

واکسیناسیون معلمان و تامین با ارفاق مراقب سلامت تنها مولفه‌های لازم برای بازگشایی مدارس به شمار نمی‌روند و آنطور که پیشتر هم مسئولان بهداشتی تاکید داشتند رعایت فاصله اجتماعی، تهویه کلاس و حفظ سلامت دانش آموزان به ویژه آن گروهی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند هم نکات قابل توجهی محسوب می‌شود.

به این ترتیب اگر زمزمه بازگشایی مدارس و از سرگیری آموزش حضوری مطرح می‌شود باید تمام مولفه‌های لازم تعیین تکلیف شوند و این در حالی است که نبود توازن میان تعداد دانش آموزان، نیروی انسانی و فضای آموزشی، تراکم کلاس‌های درس را افزایش داده و با این حساب بازگشایی مدارس در شرایطی که کمبود فضای آموزشی علی‌رغم وعده و وعید‌های بسیار گشایش این مشکل بوده و حتی پابرجا ماندن مدارس دوشیفته در مناطق فقیر از حیث فضای آموزشی همچنین معضل حل نشده سرویس‌های بهداشتی استاندارد، نگران کننده به نظر می‌رسد.

هرچند که دو سال تحصیلی فرصت برای تمهید مقدمات لازم وجود داشته است و گویی این ایام طلایی برای تامین شرایط از نظر مسئولان امر در عمل مغفول مانده و بسنده کردن به شعار بازگشایی سومین سال تحصیلی مجازی را برای دانش آموزان به ارمغان آورده است.

ضوابط لازم برای کلاس درس استاندارد

اصول کلی بهداشت محیط در مدارس شامل مواردی از قبیل تهیه و تامین آب آشامیدنی سالم، دفع صحیح زباله و فاضلاب، تامین حرارت، نور و تهویه مناسب، مبارزه با حشرات و جوندگان در تمام مدارس از ضروریات بهداشتی محیط‌های آموزشی است که این فاکتور‌ها در شرایط پاندمی فعلی بیش از پیش خودنمایی می‌کند.

به استناد آیین نامه بهداشت محیط مدارس، کلاس‌ها باید حتی الامکان طوری ساخته شوند که از نور طبیعی استفاده کنند. ترجیحاً پنجره‌ها در سمت چپ دانش آموزان در نظر گرفته شود و سطح آن‌ها حدود یک پنجم مساحت کلاس باشد.

برای هر نفر دانش آموز در کلاس حداقل باید یک متر و ۲۵ سانتی متر مربع سطح در نظر گرفته شود حداکثر ابعاد قابل قبول برای کلاس درس ۸ متر طول و ۷ متر عرض می‌باشد، ارتفاع سقف کلاس نباید از ۳ متر کمتر باشد. دمای مطلوب کلاس برای بیشینه بهره گیری آموزشی، ۱۸ تا ۲۱ درجه سلسیوس است.

تعداد توالت‌ها در مدرسه به ازاء هر ۴۰ نفر حداقل یک چشمه توالت و هر ۶۰ نفر یک دستشویی در نظر گرفته شود.

ارتفاع دستشوئی‌ها متناسب با سن دانش آموزان در دوره‌های مختلف تحصیلی (۷۵- ۶۰ سانتیمتر از سطح زمین) باشد. استفاده از صابون مایع در دستشوئی‌ها ضروری بوده که بهتر است توسط مخزن ثابت صابون مایع و لوله کشی روی دستشوئی‌ها انجام شود.

آبخوری عمومی آموزشگاه باید باید دارای شرایط زیر باشد:

الف- کف محوطه آبخوری قابل شستشو و دارای شیب کافی و مناسب به طرف مجرای فاضلاب باشد.

ب- دیوار لبه آبخوری بایستی از جنس قابل شستشو (نظیر کاشی) بوده و دارای شیب مناسب به طرف مجرای فاضلاب باشد.

ج- دیوار اطراف آبخوری از جنس قابل شستشو (نظیر کاشی، سرامیک، سنگ و ...) باشد.

د- آبخوری عمومی دانش آموزان باید با شیر‌های مناسب یا آب سردکن مجهز گردد و حداقل برای هر ۴۵ نفر یک شیر آبخوری پیش بینی شود. ارتفاع شیر آن متناسب با سن دانش آموزان در دوره‌های تحصیلی (۱۰۰- ۷۵ سانتیمتر) از سطح زمین باشد.

ه- آبخوری باید خارج از سرویس‌های بهداشتی و با رعایت شرایط بهداشتی و با فاصله حداقل ۱۵ متر احداث شود.

فرصت یک ماهه‌ای تا شروع سال تحصیلی جدید باقی مانده است و تعیین تکلیف ستاد ملی مقابله با کرونا در باره نحوه بازگشایی مدارس بعد از، اما و اگر‌های فراوان، بسیاری از نگرانی‌های والدین و خانواده‌ها را پاسخ داد و باید دید تمهید مقدمات برای بازگشایی مدارس که به اول مهر نرسید، چه زمان محقق می‌شود تا بار دیگر هیاهوی دانش آموزان در فضای مدرسه را احیا کند.